afúscu , nm: afusu Definizione murigu chentza órdine, trummentu, mancamentu de cuncórdia, fintzes axiu, pentzamentu / andhare o mandhare a s'afusa = mandai o andai a cudhu logu, a pasci cocas, innoromala Sinonimi e contrari abbolotu / afusada, disacórdiu / barrancu, cimbella, pedine Frasi in totu cust'afuscu de sa festa carchiunu si nche prischiaiat carchi cosa ◊ za est pacu s'afusu chi zuches!… 2. biviant chene anneos, chene s'afuscu de si colare male sa vetzesa ◊ sos afusos de sa gherra fint reséssios a fàchere irmenticare sa dirgràssia ◊ sos contos s'iscrient pro irmenticare afuscos e anneos ◊ su dolu li prenaiat sa conca de afusu 3. ma chi andhet a s'afusa, chi no ndhe chelzo mancu intèndhere prus! Cognomi e Proverbi prb: si rinnat s'afusu no si carrant contones! Etimo srd. Traduzioni Francese confusion Inglese confusion Spagnolo confusión, trasiego Italiano confusióne, trambusto, imbarazzo Tedesco Verwirrung.

alborótu , nm: arbolotu, arvolotu Definizione genia de moida a meda, de sonu, de boghes, de cosas chi si movent de dónnia manera, sentza órdine e ne régula, fintzes una genia de pentzamentu Sinonimi e contrari abbatúliu, abbolotu, arrevolotu, atrepógliu, carralzu, sciumbullu, trambullu, tregollu Modi di dire csn: a. de istògumu = buluzamentu, ganamala; a. de pópulu = su si furriare de zente meda totu paris contras a chie cumandhat, contras a ccn. Frasi ascurta su mari cantu fait alborotu! ◊ no pesis arvolotu! 2. intendhendhe custas allegas est arrumbaa in arbolotu Traduzioni Francese pagaille, bagarre Inglese scuffle, disorder Spagnolo alboroto Italiano scompìglio, baruffa Tedesco Verwirrung, Rauferei.

atrepógliu , nm: atropégliu, atropéliu, atropellu, atropílgiu, atropíliu, atropógliu, atrupégliu, atrupélliu, atrupellu, atrupógliu, trepógliu Definizione genia de faghevaghe, de andhata a fuidura a dónnia parte, de iscuncordamentu; immarritzone mannu, múngia, matana; fintzes cosa betada apare, chi no si cumprendhet, coment'e un’intzertu Sinonimi e contrari abbatúliu, abbolotu, arrevolotu, carralzu, sciumbullu, trambullu, tregollu / apinioni, matana, pessamentu / ingànniu Modi di dire csn: pigaisí atrupellu = leàresi pessamentu; fai is cosas cun atropégliu = a s'irfuirfui, impresse meda, a s'airada; andai cun atropégliu = andhare o caminare a pelea; atropégliu de genti = zente meda, a muntones, aira Frasi cudhu cane fit mintendhe s'atropógliu in sa bama ◊ su tzanfarajolu est mintendhe s'atropógliu in piata, a boghes bendhindhe tramatas ◊ apustis de s'atropéliu de su cambiamentu de domu s'intendiat mellus 2. canta matana… totu custu atropógliu bos bochit! ◊ s'ómine, fiudu, fuit istracu de s'atrupellu de èssere babbu e mama de tres pitzinnos ◊ atropégliu mannu, ma vida carestiosa e làngia! ◊ in s'atropíliu de cust'esisténtzia no bandu che cadrogu a manu in muru! (D.Erriu) 3. it'est cust'atropógliu, chi su babbu de unu dannu ndhe faghet duos, sa mama faghet a sa bighina su chi no li at a fàghere piús e chi frade tou ndhe bochit cantu ndhe agatat?! Etimo srd. Traduzioni Francese pagaille Inglese disorder Spagnolo desorden, atropello Italiano scompíglio Tedesco Verwirrung.

busúliu , nm Sinonimi e contrari abbolotu, móricu Frasi addaghi bido tzertas vizilias si mi ponet su sàmbene in busúliu Traduzioni Francese désordre Inglese stirring, mess Spagnolo desorden Italiano rimescolìo, disórdine Tedesco Verwirrung.

cofujòne, cofusiòne , nf: cubisione, cufusione, cunfusione, cunfusioni, cunvisioni Definizione cosa pagu crara, betada apare, su betare apare cosas diferentes, su cumprèndhere o pigare una cosa po un'àtera Sinonimi e contrari abbolotu, afusada, afuscu, cumboja, trambullu Frasi vi depiat àere piús zente ca in sa cofujone carchi paràgula no s'intendhiat (G.Chironi) Etimo itl. Traduzioni Francese confusion Inglese confusion Spagnolo confusión Italiano confusióne Tedesco Verwirrung.

disorientadúra , nf Definizione su no cumprèndhere inue est, unu chi si est pérdiu, su no dhue cumprèndhere prus in calecuna chistione introbicada meda Sinonimi e contrari | ctr. orientamentu Etimo srd. Traduzioni Francese désorientation Inglese disorientation Spagnolo desorientación Italiano disorientaménto Tedesco Orientierungslosigkeit, Verwirrung.

murísima , nf: murisma Definizione genia de avolotu, de bulúgiu, de moida Sinonimi e contrari abbatúliu, abbolotu, moida, pilissu, sciumbullu, sculumerdu, subuzu, trambullu, tregollu Frasi poita ses beniu a ponni murísima in su teatru miu? ◊ sa murísima de su mari fuat sa bússola chi no mi lassàt isbagliai (A.Boi) Etimo spn morisma Traduzioni Francese tumulte, pagaille Inglese tumult, confusion Spagnolo tumulto, alboroto Italiano tumulto, scompìglio Tedesco Rummel, Verwirrung.

sciumbúllu , nm: sumbúgiu, sumbullu, sumbuzu, sumuzu Definizione movimentu e moida, istragatzu chi si faet movendho o murigandho cosa, camminandho, movimentu e moida a s’afaiu; fintzes movimentu de gente meda contras o po calecuna chistione Sinonimi e contrari abbatúliu, abbolotu, atrepógliu, iscumbullu, ispabúliu, sculumerdu, stragambullu, subuzu, trambullu, tregollu, trepollu, trobbuscàmene / trummentu Modi di dire csn: su s. de s'àcua = moida de abba currindhe, chi ruet a istràmpidu de artu; sumbullu de sa brenti = sos tzocos chi faghet in bentre; ponni sumbullu = pònnere abbolotu; sumbúgiu de istògomo = gana mala, buluzu Frasi intendu sumbullu in foras: depint èssi torrendu! ◊ intrendi a domu at inténdiu sumbullu de pratus e boxis avolotadas ◊ a dónnia sumbullu chi intendit si girat luegu a castiai a coa ◊ sumuzu surdu sas orrodas prenas, cussas a rajos sonant che campana (G.A.Mura) 2. me in Castedhu, Oristanis, Iglésias nanca dhoi at sumbullus e tréulus mannus: sa genti dha tenit contras a su guvernu ◊ cussos benint a domo a pònnere sumbuzu: fintzas sas padedhas mi cumpudant!◊ sumbullu de su coru e sumbullu chi dhi arretronat in conca no dhu lassat drommiri Etimo srd. Traduzioni Francese émoi, émeute Inglese confusion, riot Spagnolo desorden, confusión, revuelta Italiano scompìglio, subbùglio, sommòssa Tedesco Verwirrung, Unordnung, Durcheinander, Aufstand.

subúzu , nm: supuzu Definizione genia de movimentu, de murigamentu, fintzes de moida chi si faet; nau de persona, genia de pentzamentu, murigamentu de sentidos / pònnere sa domo in s. = pònniri a tréulu sa domu Sinonimi e contrari abbatúliu, abbolotu, abbuluzu, baraundha, móricu, pilissu, sciumbullu, seguzu, trambullu, tregollu Frasi sessaos sos supuzos, ghirabant a bidha 2. tzertas cosas lu poniant deretu in supuzu ◊ Mallena lu pompiabat cun sa fatza prena de disizos chi poniant in supuzu e in tribbulia a isse puru Etimo srd. Traduzioni Francese émoi, bouleversement Inglese confusion, anxiety Spagnolo alboroto, turbación Italiano subbùglio, turbaménto Tedesco Verwirrung, Beunruhigung.

trambúliu , nm Definizione genia de pentzamentu, de pidinu, idea o timoria chi no lassat asseliare Sinonimi e contrari apinioni, atrepógliu, pessamentu, pidinu, sudha 2, trambullu Frasi sas tempestas de sa vida, sos trambúlios de s'edade ◊ sos pisedhos si che infulculeint in mesu a su trambúliu e si fateint amigos cun totu Etimo itl. trambusto + subbuglio Traduzioni Francese trouble, confusion Inglese bewilderment Spagnolo desconcierto Italiano sconcèrto Tedesco Verwirrung.

trambúllu , nm: trambúgliu, trumbullu Definizione su trumbullai, murigamentu de cosas, fintzes in su sensu de avolotare, fàere de no si pòdere bíere bene; fintzes boghes, moida e tzàcurros o cropos a meda Sinonimi e contrari abbatúliu, abbolotu, atrepógliu, baraundha, murísima, pilissu, sciumbullu, stragambullu, subuzu, suluvertu, tregollu, trepollu / trullesa | ctr. assébiu Frasi mi abbaideit cun d-una ograda isagherada chi mi at postu in trambullu 2. sa boxi ndi essiat arrembombendu de mesu de unu trumbullu de àtaras boxis chi pariant is boxis de totu sa genti de su mundu Etimo srd. Traduzioni Francese turbidité, pagaille, vacarme Inglese turbidity, mess, bustle Spagnolo turbidez, confusión, ruido Italiano torbidézza, scompìglio, chiasso, fracasso Tedesco Trübe, Verwirrung, Lärm.

trególlu , nm: trégulu, tréulu, tríulu Definizione murigamentu de cosas coment'e de treulóngiu, murigamentu de pentzamentos, chistiones, moidas e sonos de cosa movendho, boghes e àteru, cosa posta totu a s'afaiu; fintzes avolotu, protesta / èssere a tríulos de mata, de istògomo = giúghere sa bentre, s'istògomo avolotaos Sinonimi e contrari abbatúliu, abbolotu, atrepógliu, baraundha, mamudinu, sciumbullu, stragambullu, trambullu, trepollu Frasi mannu fut su tregollu de is sordaus ◊ in vida mia apu tentu tréulus, disprexeris e pensamentus (C.M.Costa)◊ pasàdebbos, gai ismentigades sos tríulos chi móssigant su coro! ◊ poi de tantu tríulu e matana sa morte mi at a dare eternu pasu (C.Ortu)◊ lassa a pèldere is campanas, faent solu tréulu! 2. su mere dhis donat tropu pagu a biàgiu e po cussu est nàsciu su tréulu ◊ imbídia no che at ne faghevaghe de minetas, de tríulos e gherras Etimo srd. Traduzioni Francese pagaille, cohue, agitation Inglese hubbub Spagnolo desbarajuste Italiano scompìglio, bailamme, agitazióne Tedesco Verwirrung.

trepógliu , nm: atrepógliu*, tropellu, trupégliu, trupellu Definizione genia de faghevaghe, de andhata a fuidura a dónnia bandha, de tréulu, cosa betada apare, a s'afaiu; immarritzone mannu, cadha, matana Sinonimi e contrari abbatúliu, atrobodhu, atroputzu, atrupamentu, carralzu, imbrabugliu, incalamistru, sciumbullu, trambullu, tregollu, trepoju, trobodhu / cadha, matana, pelea Frasi it’est custu bacanu in sa vidha a trepógliu? Traduzioni Francese confusion, embrouillement Inglese confusion, entanglement Spagnolo confusión Italiano confusióne, ingarbugliaménto Tedesco Durcheinander, Verwirrung.

«« Cerca di nuovo