arretepuntànti , agt Definizione chi andhat deretu a css. logu o discursu o iscopu cun cóidu e decisione Traduzioni Francese tout droit Inglese straight Spagnolo rápido Italiano difilato Tedesco geradeaus.

críspu , agt: grispu Definizione nau de una cosa a su chi paret passandhodhi sa manu in pitzu, chi arreschet unu pagu, arrasigat, chi no est lisa o bene dereta; nau de su mòvere, o de su fàere, chi est lestru, cun fortza Sinonimi e contrari arraspinosu, arraspiosu, faratzosu, rafiganzosu, raspitzu / càdriu, chíbbalu, chídrinu, intrusciadu, lestru | ctr. lísiu / acalamau, lenu Modi di dire csn: dàrendhe una crispa una lena = donaindi una frida e una callenti, fai una cosa chi dispraxit e una chi praxit, una mala e una bona, una lègia e una bella; fai passu c. = cràdiu, lestru, andhare coitendhe; bentu crispu = forte; furru c. = budhiu, fogosu meda; isfrigatzare a crispu = a forte; boghe crispa = arta, forte; learesila a crispa = arrennegaisí, pigaisidha, ofendirisí, pigaisí disprexeri; leàrela crispa = leare carchi cosa in prenu; èssere a crispu (nadu de carchi cosa) = a meda, carcu Frasi sas manos distinghiant su modhe dae su tostu, su lutu dae sa preta, su crispu dae su lisu (M.Pira)◊ portas is manus crispas 2. si su forru est crispu, po coi bèni su pani si ghetat linna frisca po abbrandai sa tèmpera ◊ su càule a upu faghet a botza crispa ◊ s'àinu si ghindheit crispu e che lu iscudeit a marcas in altu 3. mi ndhe at dadu una crispa e una lena chirchendhe in rimas sa manera digna de mustrare satírica sa vena (P.Giudice Marras) 4. no ti la lees a crispa pro cussa imputassione, tantu chie at pasta faghet pane! ◊ no ti la lees a crispa si su sótziu andhat male: cadhu de cumone, narat su ditzu, ne sedha e ne crabistu (G.Ruju) 5. l'apo leada crispa, sa munza, chirchendhe unu fiadu! ◊ mi at leadu crispa sa frebba, no podia mancu ingullire 6. sos montes sunt carrarzados de àrvures a crispu ◊ no si bidiat a duos prammos, gai crispu fuit frocandhe! Cognomi e Proverbi smb: Crispu Etimo ltn. crispus Traduzioni Francese crêpé, rêche, hérissé, accéléré, intense Inglese wrinkled, intense, bristly, quick Spagnolo crespo, intenso, rápido Italiano créspo, rùvido, ìspido, accelerato, intènso Tedesco kraus, rauh, schnell, stark.

disgagiàdu , pps, agt Definizione de disgagiare; chi est àbbile e lestru faendho, chi si movet cun lestresa, lébiu e cun abbilidade Sinonimi e contrari lépidu, lestru, lestrulinu, spessiau / cdh. disgaciatu Traduzioni Francese agile, souple, rapide Inglese agile, quick Spagnolo ágil, rápido, diligente Italiano àgile, sciòlto, spedito Tedesco flink, schnell.

frúscu 1 , agt Definizione chi si movet cun lestresa manna e fortza, chi faet impresse meda / a f. = forte, a corpu; morte frusca = de repente Sinonimi e contrari bruscu*, càdriu, frúschinu, fuliosu, fúliu | ctr. immajonadu, lenu Frasi candho muschinzas tue in su tirighinu timent totu s'incorrada frusca (G.A.Cossu)◊ sos bentos cun su motu fruscu pesant nue peuerosa ◊ falat sa matza frusca, corpendhe ◊ fit un'ómine fruscu in sas rispostas ◊ si ch'est andhadu gai fruscu chi no ndhe apo àpidu mancu s'infumentu ◊ su cantu de sa linna che li est essidu fruscu dae mannos ◊ ischidada frusca ant fatu oe! 2. intendheint sa giannita tanchèndhesi a fruscu Traduzioni Francese rapide, énergique Inglese quick Spagnolo rápido Italiano svèlto, ràpido, vigoróso, enèrgico Tedesco schnell, rasch.

fuliósu , agt: furiosu, furriosu Definizione chi si movet lestru meda, cun fúrria e fuliesa, mescamente po sa fortza chi giughet / èssere o intrare che male furiosu = cummentzai ccn. cosa acoment'e chi si ndi bollat isciusciai su mundu, de sa ganas de fai, e apustis firmaisí e no fai prus nudha Sinonimi e contrari airadu, fruscu 1, fúliu, furianu, fúrridu, infrusau, toleatzu | ctr. asiosu, immajonadu, lenu Frasi su bentu est fuliosu ◊ su pitzinnu at tímiu ca at bistu sa curridura furiosa de sa béstia ◊ at isboetadu s'ebba e si est móida furiosa ◊ sa dessisione furiosa naschet travessa ◊ s'àcua de s'arriu est furriosa candu ndi calat de is montis 2. a isse l'intrat che male furiosu e assafines lassat totu ◊ no sias che male furiosu: aispeta! Cognomi e Proverbi prb: cuadhu furiosu no cumprit arringu ◊ male furiosu coitat a passare Etimo itl. furioso Traduzioni Francese rapide, impétueux Inglese speedy, violent Spagnolo rápido, impetuoso Italiano velóce, impetuóso, irruènte Tedesco schnell, heftig, ungestüm.

fúliu , agt: fúriu Definizione chi si movet faendho tretu meda in pag'ora Sinonimi e contrari dumidosu, fruscu 1, fughidosu, fuliosu, fúrinu, fúrridu | ctr. asiosu, immajonadu, pàsidu Frasi su trainedhu falat fúriu che bentu ◊ sos annos no passant ne fúrios e ne lentos ◊ unu pisedhu est faladu fúliu dae crésia mazore e a bassu Traduzioni Francese rapide Inglese speedy Spagnolo rápido Italiano velóce Tedesco schnell.

fúrridu , agt: fúsidu Definizione chi si movet lestru meda, cun fortza puru Sinonimi e contrari fughidosu, fuliosu, fúliu | ctr. asiosu, immajonadu, lenu Modi di dire csn: pesada fúrrida = fata a sa lestra (e cun ingannu), chentza ispetare a si frimmare a bídere su pesu zustu; fúsidu che foete = meda, gai fúrridu de tzocare che foete candho s'iscudet; faedhare a boghe fúsida = cun seguresa, chentza istare a su pentza e torra Frasi sa currente fúrrida de sos trainos morit atapèndhesi a sas digas ◊ s'astore si betat fúrridu che lampu ◊ noche trazat s'undha fúsida de su fiúmene ◊ che frundha fúrridu e lentu che frina ◊ custu trenu andhaiat fúsidu ◊ su tempus passat fúsidu che bentu 2. Lionora fúrriat de palas e ch’essit a fora fúsida che foete Etimo srd. Traduzioni Francese rapide, impétueux Inglese fast, forceful Spagnolo rápido, impetuoso Italiano velóce, impetuóso Tedesco rasch, ungestüm.

imprèsse, imprèsses, imprèssi , avb Definizione in presse, in manera lestra, in pag'ora, chentza istentare, chentza ibertare Sinonimi e contrari acoitu, allestru, debresse, pressispressis | ctr. abbellu Modi di dire csn: a s'impresse = coitendhe, in lestresa; nàrrere, fàghere una cosa i. e coita = impresse impresse Frasi arvesche impresses cras e pone s'amore in su coro de totus! ◊ sa pisedhutza morzeit impresse, campeit una chida ebbia ◊ acota impresse sas cosas tuas, gàrriga totu e punna de torrare! Etimo srd. Traduzioni Francese vite Inglese hastily Spagnolo de prisa, rápido Italiano prèsto, in frétta, rapidaménte Tedesco schnell.

léstru , agt, nm, avb: lestu, lésturu Definizione chi o chie faet o si movet impresse, in pag'ora, in pagu tempus: s'impreat coment'e agt. e coment'e avb. (ma cuncordat che a s'agt. etotu)/ avb.: a sa lestra = in lestresa; crèsciri a lestru (allestru), de lestru = impresse; a lestru = a presse, luego Sinonimi e contrari fruscu 1 | ctr. adasiau, cagallente, immajonadu Frasi est lestru faghindhe sa cosa: no istat duiddui, no! ◊ isse est lestru manighendhe e lestru triballendhe ◊ est lesta lesta, che pisci in logu de festa ◊ est lésturu che unu gatu, che focu, che lampu, che furitu, che balla de iscupeta ◊ cantu bramo in s'ispàtziu bolare comente lestru est su pensamentu! 2. su mundhu est de sos lestros 3. a lestru o a tardu at a bènnere ◊ si poniant a lestu un'isciallu acapiau in conca e fuiant, cun s'afinu in su gúturu ◊ faghe lestru!, faghide lestros! ◊ si caminamus lestros assuprimus chito Etimo itl. Traduzioni Francese rapide Inglese swift Spagnolo rápido, pronto Italiano lèsto, svèlto, sollécito Tedesco flink.

«« Cerca di nuovo