airàdu , pps, agt: airatu, airau Definizione de airare; avb: a s’airada = a meda, a ira Sinonimi e contrari fuliosu, spiotau / arrennegadu 2. mi das a bídere àbbidos de santu sendhe chi ses a sa vida airada ◊ est mortu suta de su pè de su cadhu airadu ◊ su trenu est coladu catzendhe fogu e fumu che airadu ◊ su cane de su padronu si pesaiat reu mossighendhe airadu (G.A.Cossu)◊ su mare est airadu chi ndhe tremo che canna 3. s'ómine areste benit masedu ca timet chi airadu est su Segnore ◊ dormi, sa prendha mia, no istes airada! Traduzioni Francese impétueux Inglese violent, raging Spagnolo impetuoso Italiano impetuóso, irruènte Tedesco heftig.

focósu , agt: fogosu, fugosu Definizione chi est budhiu, chi faet basca meda coment'e chi giutzat fogu; nau de gente, chi si dha leat a coro, chi sentit sa cosa de una manera forte, cun arrennegu, coment'e cosa chi dh’interessat meda; nau de cosas de papare, calurosu, o fintzes de sabore malu Sinonimi e contrari ifogadu / calurosu / arrabbiosu, furianu, impurdedhiu / tosconosu / cdh. fucosu Frasi in s'umbra tua robbas e pastores godiant in sas dies prus fogosas ◊ ocannu at fatu un'istiu fogosu 2. dèu no dhu faia aici fogosu, no dh'ia a èssi crétiu ca fut capassu de betai is tullas a una piciocona! ◊ ite fogosa e pàsida currera, oe, sa tua! ◊ sa gioventude est fogosa ◊ cussu fut innantis sardista fogosu e apustis fascista isprammau Cognomi e Proverbi prb: cuadhu fogosu no pigat mai pannu Terminologia scientifica ntl Etimo srd. Traduzioni Francese fougueux, violent Inglese hot, violent Spagnolo fogoso Italiano focóso, violènto Tedesco glühendheiß, feurig.

fuliósu , agt: furiosu, furriosu Definizione chi si movet lestru meda, cun fúrria e fuliesa, mescamente po sa fortza chi giughet / èssere o intrare che male furiosu = cummentzai ccn. cosa acoment'e chi si ndi bollat isciusciai su mundu, de sa ganas de fai, e apustis firmaisí e no fai prus nudha Sinonimi e contrari airadu, fruscu 1, fúliu, furianu, fúrridu, infrusau, toleatzu | ctr. asiosu, immajonadu, lenu Frasi su bentu est fuliosu ◊ su pitzinnu at tímiu ca at bistu sa curridura furiosa de sa béstia ◊ at isboetadu s'ebba e si est móida furiosa ◊ sa dessisione furiosa naschet travessa ◊ s'àcua de s'arriu est furriosa candu ndi calat de is montis 2. a isse l'intrat che male furiosu e assafines lassat totu ◊ no sias che male furiosu: aispeta! Cognomi e Proverbi prb: cuadhu furiosu no cumprit arringu ◊ male furiosu coitat a passare Etimo itl. furioso Traduzioni Francese rapide, impétueux Inglese speedy, violent Spagnolo rápido, impetuoso Italiano velóce, impetuóso, irruènte Tedesco schnell, heftig, ungestüm.

imbudàda , nf Definizione ispinta forte chi si giaet a cropu / giúghere a unu o una cosa a imbudadas = pigai a unu o una cosa a ispintas, pigare de mala manera Sinonimi e contrari butata, ciúchiu, ilgiarrada, imperta, ispinta, ispuntone, istrempiada Frasi ndh'istrampat che àlvure isfundhada dai s'imbudada de unu bentu malu ◊ pro fàghere andhare s'àinu tocat de lu giúghere a imbudadas ◊ sos fizastros no podent bídere sa bídriga: la giughent a imbudadas! ◊ li deit un'imbudada e che lu beteit a modhe Etimo srd. Traduzioni Francese poussée violente Inglese violent push Spagnolo empujón Italiano spintóne Tedesco heftiger Stoß.

rebbéstu , agt: ribbestu Definizione chi o chie est trotu, malu e fogosu puru faendho male Sinonimi e contrari arrebbecu, rebbéchinu, rebelde, rebessu / cdh. fultzadori Frasi siat mavele dogni fera rebbesta! (P.Casu)◊ posca de un'ora sas intragnas li creschent dae nou e su tzibbu rebbestu podet ingollopare a gustu sou ◊ cussu est falsu, ereze, rebbestu, prummonosu e triuladore! ◊ s'ànimu rebbestu at presse a si mascare de su dolore anzenu 2. ch'essit, cunzat sa gianna, piús non pasat, andhat che upa in sa note rebbesta (S.Casu) Etimo itl. rubesto Traduzioni Francese violent Inglese violent Spagnolo violento Italiano violènto Tedesco gewalttätig, heftig.

sciàcu , nm: isciacu*, sciagu 1 Definizione bolet nàrrere dannu mannu, male e, segundhu comente si narat, fintzes surra, o cantidade manna Sinonimi e contrari desacatu, destrossa, fracassu / banzu 1, istràssia / meda Frasi megat de mi nci ampuai su sànguni a conca: oi fatzu cancunu sciacu! ◊ no est nudha ancora su sciacu: eis a biri cosas peus! ◊ gei dh'at fatu su sciacu a bociri a cudhu!…◊ is Americanus, su coranta tres, ghetendi bombas ant fatu unu sciacu mannu in Castedhu ◊ is sordaus, apustis de ai fatu sciagu in dónnia parti de sa citadi, nci atafant in crésia e forrogant in dónnia logu (J.Murgia) 2. e chi si permitant, is piciochedhus mius, a fai machioris, ca binti su sciacu! 3. unu sciacu mannu de cosa ◊ cussu guaràngiat mera, pigat unu sciacu mannu de dinai ◊ si podit isciri chini est chi nci at isdorrocau cussu sciacu mannu de àcua a mesu de arruga? Traduzioni Francese malheur, désastre Inglese violent shaking, accident Spagnolo desgracia Italiano disgràzia, sconquasso Tedesco Unglück, Zertrümmerung.

«« Cerca di nuovo