peronòspera , nf: pronòspera Definizione genia de mufa e maladia de erbas e matedu (famada sa chi atacat a sa bide) Terminologia scientifica atn, mld, Plasmopara viticola Traduzioni Francese péronospora Inglese downy mildew Spagnolo mildiu de la vid Italiano peronòspora Tedesco Peronospora.

petorrúdu , agt Definizione chi est de bona petorra, chi portat petorras mannas, de petus largu Terminologia scientifica zcrn Etimo srd. Traduzioni Francese forte de poitrine Inglese broad-chested Spagnolo de pecho amplio Italiano pettoruto Tedesco vollbrüstig.

píbara , nf: píbera, pípara, pípera Definizione genia de arrasia velenosa chi assimbígiat a su coloru, ma chi no si agatat o no faet in Sardigna: is chi si agatant funt su coloru de abba o tartza (p. de arriu, de àcua, de modhe: natrix maura) e un'àteru coloru mannu chi faet fora de s'abba (p. de sicu, de soli, soliana, coluber hippocrepis); est animale sèmpere pigau a paragone po gente mala / sulai che píbera = furriàresi male arrennegados, arrespòndhere a boghes Frasi che píbera chi pistu li ant sa coa ti boltas a sa tzega a mossigare (P.Porcu)◊ sunt che píberas de sicu ammanitzendhe trobeas pro afunare ideas e fadigas ◊ no ti tzachis, ca paris una píbara! ◊ nàsciu, suat che una píbara! ◊ ferenandhe che píbera, cumintzat a boghes contras a su fizu ◊ arrebbugia, candu dha fuedhas si fúrriat comenti a una píbara! Terminologia scientifica anar, natrix maura, coluber hippocrepis Etimo ltn. vipera Traduzioni Francese vipère, couleuvre sarde Inglese viper, grass snake, sardinian coluber Spagnolo culebra viperina, culebra de herradura Italiano vìpera, bìscia viperina, còlubro sardo Tedesco Ringelnatter, Hufeisennatter.

pibisíu , nm, nf: pibissia, pibissiu, pibitzia, pibitziu Definizione genia de bobboi de tantas calidades (ma mescamente cussa birde), longhitu, a bortas mannu cantu unu pódhighe, cun duas cambas longas longas e cun is alas: si movet a brínchidos e a bolu puru, ponet sa cria in terra, est tímiu ca segundhu s'annada ndhe naschit meda, in beranu intrandho s'istade, e si che papat s'erba, is laores Sinonimi e contrari ateribilche, mammagràida, pibiciri, telaporca, tilibilche, tziabróssima, tzilibrínchidi, tzimpilighe Terminologia scientifica crp, Tettigonia viridissima Etimo srd. Traduzioni Francese sauterelle verte Inglese locust Spagnolo grillo de matorral Italiano cavallétta vérde Tedesco Laubheuschrecke.

picapètza , nm Definizione aina o màchina po segare a piticu o pistare a fine sa petza Sinonimi e contrari acapuladori, pistapeta Frasi sa bomba atómica at a fai a arrogus totu s'umanidadi coment'e unu picapetza Traduzioni Francese hache-viande Inglese mincer Spagnolo picadora de carne Italiano tritacarne Tedesco Fleischwolf.

pigabíga , nf Definizione erba chi faet a cambighedhos longos longos, istérrios, a bàtoro atzas ue portat coment'e pilos curtzitedhos fatos a cancarrone (e po cussu si apicigant a su bestimentu e fintzes a manos) e in dónnia nodu bogat de sete a oto fogighedhas e ccn. cambighedhu prus piticu: faet unu frutighedhu tundhu chi apicigat cussu puru; àteras genias de erba Sinonimi e contrari apicigapíciga, batiringalonga, pigulosu, pitzicadorja / atzotalimba 1 Terminologia scientifica rba, Galium aparine, G. murake, G. parisiense Etimo srd. Traduzioni Francese aspérule Inglese catchweed Spagnolo amor de hortelano Italiano attacca vèste Tedesco Klebkraut.

pigulósu , nm, nf: priculosa Definizione erba chi faet a cambighedhos longos longos, istérrios, a bàtoro atzas ue portat coment'e pilos curtzitedhos fatos a cancarrone (e po cussu si apicigant a su bistimentu e fintzes a manos) e in dónnia nodu bogat de sete a oto fogighedhas e ccn. cambighedhu prus piticu: faet unu frutighedhu tundhu chi apicigat cussu puru Sinonimi e contrari apicigapíciga, batiringalonga, pidigulosa, pigabiga, pitzicadorja Terminologia scientifica rba, Galium aparine Etimo srd. Traduzioni Francese aspérule Inglese goose-grass Spagnolo amor de hortelano Italiano attaccamani, attacca vèste Tedesco Klebkraut.

pilirintzòne , nm Definizione pedhighedha fine, pigighedhu de pedhe Sinonimi e contrari pidhoncu Terminologia scientifica crn Traduzioni Francese peau Inglese cuticle Spagnolo trocito de piel Italiano pellicina Tedesco Häutchen.

pinghinósu , agt Definizione chi est totu brutu, mescamente brutu de ógiu o pingu, totu a marcos de ógiu Sinonimi e contrari brutu, losingiosu, untinadu, untinosu Frasi sa giustíscia t'incantet, pinghinosa, mandrona, maca e bruta! Etimo srd. Traduzioni Francese plein de taches Inglese greasy Spagnolo salpicado de aceite Italiano frittellóso Tedesco fleckig.

pínniche , nm: pínnige, pínnighe, pínnighi, pínnigi, pínnixe, pínnixi, prínnige, prínnighe Definizione genia de bobboitedhu minudu chi suspit su sàmbene de is animales / pínnixi de mata = capita, babbautzu birde, púdidu; pínnixi de mari = genia de animaledhu croxiu a dóighi cambas (galathea strigosa) chi is piscadores narant puru scorpioni, segadirus Sinonimi e contrari chímighe, chínniche, corosta, pinni, rulta Frasi immoi in custa barraca no podit mancai su pínnighi aresti ◊ sa carrotza fiat prena de pínnighe Terminologia scientifica crp, cimex lectularius Etimo srd. Traduzioni Francese punaise Inglese bug Spagnolo chinche de cama Italiano cìmice Tedesco Bettwanze.

pischèra , nf Definizione logu a oru a mare, istagnu chi tenet essia a mare, ue si contivígiat sa pisca, fatu a manera de fàere intrare (e crèschere) su pische de su mare e piscare méngius, cun prus seguresa e lúcuru / conchedh'e p. = genia de lissa pitica, de calecunu prammu de longària Sinonimi e contrari annessarzu, messalzu Frasi no isco si de pische in mare e in pischera si ndhe at a piscae Terminologia scientifica pscd Etimo spn. pesquera Traduzioni Francese vivier Inglese fish-pond Spagnolo vivero de peces Italiano peschièra Tedesco Fischteich.

piscixédhu 1 , nm Definizione piscaredhu de muru, bobboitedhu piticu, longhitu, de forma a bisura de pische postu de ladu, bianchedhu asuta, cun tantos peighedhos, e de colore lúghidu in pitzu: faet in logu de paperi (chi papat) e no solu e no essit a sa lughe Terminologia scientifica crp, lepisma saccharina, ctenolepisma targionii, thermobia domestica. Traduzioni Spagnolo pececillo de plata Italiano pesciolino d'argento

pitzicadòrja , nf Definizione erba chi faet a cambighedhos longos longos, istérrios, a bàtoro atzas ue portat coment'e pilos curtzitedhos fatos a cancarrone (e po cussu si apicigant a su bestimentu e fintzes a manos) e in dónnia nodu bogat de sete a oto fogighedhas e ccn. cambighedhu prus piticu: faet unu frutighedhu tundhu chi apicigat cussu puru Sinonimi e contrari apicigapíciga, batiringalonga, pigabiga, pigulosu Terminologia scientifica rba, Galium aparine Etimo srd. Traduzioni Francese aspérule Inglese catchweed Spagnolo amor de hortelano Italiano asperèlla, attaccamani Tedesco Klebkraut.

platèa , nf: pratea Definizione sa parte prus bàscia de su teatru, inue cicit sa gente po castiare is atores; fintzes sa gente etotu chi dhu'est abbaidandho Terminologia scientifica dmo Traduzioni Francese parterre Inglese stalls Spagnolo patio de butacas, público Italiano platèa Tedesco Parterre, Parkett.

pódhine , nm Definizione sa parte prus bianca e fine de sa farra de su trigu; su pane chi si ndhe faet (si distinghet de su crivàgiu – chi no est civraxu –, prus niedhudu e prus pagu gustosu de sabore)/ pane pódhine (grussu) = ispianada, cogone Sinonimi e contrari boledu, podha 1, scèti Frasi zughiat unu bículu de casu, de pane pódhine e unu ticu de binu ◊ su sacerdote depiat picare unu punzu de pódhine e de ozu, chin s’incensu, e lu depiat brujare in s’artare 2. babbu e mamma lis cheriant pònnere calchi pacu chin casu, sartitza, pódhine e àteras cosas a manigare in viazu Cognomi e Proverbi smb: Poddine, Poddini Terminologia scientifica pne Etimo ltn. polline(m) Traduzioni Francese fleur de farine Inglese superfine flour Spagnolo harina de flor Italiano fior di farina Tedesco Auszugmehl.

poltantàre , vrb: aportantai, portantare Definizione fàere andhare su cuadhu a portante Frasi su cadhu de babbai poltantat Etimo srd. Traduzioni Francese faire prendre l'amble Inglese to amble Spagnolo marchar en paso de ambladura, portante Italiano dare l'àmbio Tedesco den Paßgang geben.

postàle, postàli , nm, agt Definizione mezu prus che àteru púbblicu chi faet trasportu de gente; chi pertocat su servítziu de sa posta Sinonimi e contrari purma, sita Frasi leo su postale e tuco a bidha ◊ insaras po andai a Castedhu no nci fiant in postalis ◊ est ghiratu Torraddomo: como deretu at apedatu dae su postale ◊ irveto su postale pro andhare a s'uspidale 2. at mandhadu su dinari in contu currente postale Etimo itl. Traduzioni Francese autobus, postal Inglese mail boat(train, plane) Spagnolo coche de línea, postal Italiano postale Tedesco Postbus, postalisch, Post.

prammarítza, prammarítzia , nf Definizione su fedu minudu o trotischedhu (upm) de sa canina, ma fintzes sa canina manna bona de pòdere papare (cantu una manu) Sinonimi e contrari cania 1 Frasi cussus candu benint a pigai pisci circant sempri prammarítzia 2. sa cania… candu est matuca cantu sa manu dhi naraus prammaritza e candu est prus piticu dhi naraus caniotu Terminologia scientifica psc Traduzioni Francese alevin de la daurade Inglese gilthead bream alevin Spagnolo alevín de dorada Italiano avannòtto dell'orata Tedesco Fischbrut der Goldbrasse.

pratòri , nm: pretore, pretori Definizione giúdice chi cumponet pretos prus che àteru in primu gradu, tenet cumpeténtzia in su mandhamentu e solu po unas cantu chistiones / fàchere dimandhas cun sa cara de unu pretore = che unu chi imbístigat chirchendhe sa curpa Frasi calchi cosa no la naraia comente cheriat issu: tandho si bi atacaiat che pretore ◊ seu isprichendidhu sa cosa po chi su pratori dha potzat isprobugai! Terminologia scientifica prf Traduzioni Francese juge de première instance Inglese lower court judge Spagnolo juez de primera instancia Italiano pretóre Tedesco Amtsrichter.

pruèllas , nf Definizione duas genias de erba bellas po frore chi narant fintzes isprone de cavaglieri Terminologia scientifica rba, Consolida ajacis, Consolida orientalis Etimo itl. spronelle Traduzioni Francese pied d'alouette, dauphinelle Inglese forking larkspur Spagnolo espuela de caballero Italiano speronèlla Tedesco Rittersporn.

«« Cerca di nuovo