pudhínu , agt Definizione de pudhu, de pudha; nau de gente, chi istat sèmpere in domo Sinonimi e contrari domaresu, casandrinu Modi di dire csn: andhare o cúrrere a p. = acudire che pudhas, andhare ifatu comente faghent sas pudhas addaghi las cramant a lis betare cosa; nàrrere a p. = a tantas bias, coment'e cramendhe pudhas, coment'e pudhas cantendhe; ingullire a p. = che a sas pudhas, intreu, chentza mastigare Frasi préigu, piugu pudhinu, erba pudhina 2. su guvernu italianu a inoghe at mandhadu bator frillos de ministros cun fàulas repitidas a pudhinu annos e annos Cognomi e Proverbi smb: Puddinu Etimo srd. Traduzioni Francese de la volaille Inglese fowl Spagnolo de las aves de corral Italiano pollino Tedesco Hühner, Huhn.

puntarésu , agt, nm Definizione chi o chie andhat a innanti, in punta, nau pruschetotu de animale in su tàgiu Sinonimi e contrari afiladore, punteri 1 / cabidraxu | ctr. coinàrgiu Etimo srd. Traduzioni Francese chef de file Inglese leader Spagnolo primero de una fila Italiano capofila Tedesco erste, Erste.

rabatzòne, rabatzòni , nm Definizione fundhu de bide (mescamente andhau male, sicau) Sinonimi e contrari cocina, truigu Frasi pro su fogu batiat chimuza e calchi rabatzone Etimo ctl. rabassó Traduzioni Francese cep de vigne Inglese vine stump Spagnolo cepa de vid Italiano céppo di vite Tedesco Rebenstamm.

ràgas , nf pl: arragas Definizione (fintzes sing., sa raga) cartzone de pugiones, bestimentu de ómine, in su costúmene, a bisura de gunnedha curtza curtza totu a gajas (s'andívia) chi si ponet in chintzu apitzu de is cartzones Sinonimi e contrari arrodedhu, bracas*, cardagula, fraca 1 Modi di dire csn: ragas de linu = mudandhas; bogare ragas de una cosa = arrennèsciri a fai una cosa; tzacare in ragas = papai a satzadura Frasi in ragas de porcarzu e de pastore mancu isse su trabàgliu at inventadu ◊ sa raga fut su petzu prus istrambecu de su costumu, fatu de orbàciu de lana de erbè téssia a telàrgiu e totu a pinnighedhas piticas 2. bae e azúalu tue, chi sinono cussu no ndhe bogat ragas! ◊ totu cussa cosa si che l'at tzacada in ragas isse a sa sola Terminologia scientifica bst Traduzioni Francese jupon Inglese short skirt Spagnolo falda de hombre Italiano gonnellino Tedesco Männerrock.

reformài, reformàre , vrb: riformare Definizione fàere una reforma, currègere is difetos de unu fàere; pruschetotu arrefudare a ccn. po fàere su sordau o àteru servítziu po calecunu difetu o farta de sa carena 2. candho semus andhatos a tirare a leva, a mie ca nanchi fipo tropu sicu e bassedhu mi ant riformatu Traduzioni Francese réformer Inglese re-form, to reject Spagnolo reformar, dar de baja Italiano riformare Tedesco reformieren, ausmustern.

réula , nf, nm: arréula, réulu Definizione cosa chi si narat o chi si faet po pigare a bregúngia, fàere a befa a unu; crufessone manna de ànimas de mortos chi nanca iant a essire addenote Sinonimi e contrari allera, befa, ciacota, cionfra, deleu, dríngula, iscàranu, mofa, siera / régula 1, traigógiu 3. is àturus fiant a réulu sentz'e isciri aundi andai Etimo itl.t regola Traduzioni Francese dérision, foule de morts Inglese noisy derision, a crowd of dead Spagnolo escarnio, mofa, procesión de muertos Italiano derisióne rumorósa, schièra di mòrti Tedesco Spott, Lemurenzug.

ríspiu , nm Definizione genia de mufa, maladia de is pipiedhos a buca: buca mala, essia Sinonimi e contrari cdh. scia Terminologia scientifica mld, Candida albicans Traduzioni Francese muguet Inglese thrush Spagnolo especie de afta Italiano mughétto Tedesco Mundschwämmchen.

sabonèta, sabonète, sabonètu , nf, nm Definizione genia de sabone a crantu, longhitu e atundhau, no tanti forte, cundhiu cun fragu praghillosu, po samunare in manos e in cara Sinonimi e contrari cdh. saunetu Frasi candho ambulante in bidha che seraias ti leaias bonos sabonetes Etimo itl. Traduzioni Francese savonnette Inglese bar of soap Spagnolo jabón de olortocador Italiano saponétta Tedesco Seife.

saghinósu , agt Definizione nau de su logu o de sa cosa fora, chi est totu saina, isciustu de lentore Sinonimi e contrari allentoridu, saghinadu Etimo srd. Traduzioni Francese humide de rosée Inglese dewy Spagnolo rociado, húmedo de rocío Italiano rugiadóso Tedesco tauig.

santacída , nf: santatzida Definizione dannu mannu a su bestiàmene, mortu a bochidura o fintzes de maladia mala; carraxu, burdellu mannu cun boghes e tzérrios Sinonimi e contrari degógliu, mortalidade / abbatúliu, biuldu, budrellu, carralzu, chimentu, intatzida* 2. candho andhaimus a iscola, isetendhe a intrare bi fit sa santatzida: bi naschiat murrunzos, istrampadas, punzos e àteru Traduzioni Francese massacre d'animaux par vengeance, mortalité Inglese beasts slaughter by revenge or murrain Spagnolo mortandad de reses Italiano strage di béstie per vendétta o moría Tedesco Tiermassaker (aus Rache oder Seuche).

sartissàrtis , avb Definizione nau pruschetotu de sa manera de s'ischidare, a cropu, coment'e sartandho, giagaraos, apustis de unu bisu légiu chi faet assicare Sinonimi e contrari isartisarti Frasi si nch'est ischidada sartissartis ◊ fit mesu dormidu, candho unu tochedhu che l'at ischidadu sartissartis (L.Pusceddu) Etimo srd. Traduzioni Francese en sursaut Inglese with a start Spagnolo de sobresalto Italiano di soprassalto Tedesco plötzlich.

sàssu 1 , nm Definizione pedra lisa de erriu, de terramíngios fatos de inundhamentos; terra sàssina, codina, totu pedrighedha Sinonimi e contrari renatzu Frasi su sabbateri donat tres arrepicus de martedhu a sa sola e unu a sa perda ’e sassu chi tenit in coa coment'e un'incúdina Etimo ltn. saxum Traduzioni Francese sablon, terrain alluvial Inglese sandy soil, coarse sand Spagnolo sablón, terreno de aluvión Italiano sabbióne, terréno alluvionale Tedesco Geröll, Schwemmlandboden.

scabéciu , nm: iscabece* 1, scabetzu, scambéciu Definizione genia de mata americana chi faet linna tostada, de òpera, bona fintzes a tínghere in colore de binu Sinonimi e contrari brasile 1 Frasi sa mata de s'arenara bogat frori 'e scabéciu… mamma est arrennegara ca babbu est tropu béciu! Terminologia scientifica mt, Haematoxylum campechianum Traduzioni Francese campêche, bois de campêche Inglese logwood Spagnolo palo de campeche Italiano campéccio Tedesco Blaubaum.

scampaniài, scampaniàri , vrb: iscampaniai Definizione apèrrere in campu, deunudotu; nau de unu malàidu in letu, iscarragiare Sinonimi e contrari ilbambarriare, ispampanai, ispamparinare, ispamporionare, sparrancai 2. candu seus sudaus, su si scampaniari noxit Etimo srd. Traduzioni Francese ouvrir grand Inglese to open wide Spagnolo abrir de par en par Italiano spalancare Tedesco aufreißen.

scampaniàu , pps, agt: iscampaniadu Definizione de scampaniai; chi est apertu de dhue àere logu meda, largu, apertu deunudotu Sinonimi e contrari camposu, impamparriadu, scampiosu 2. at lassau is portas scampaniadas ◊ fia sconchiendi sétziu in s'eca de su pórciu a portali scampaniau po fai intrai bentu Traduzioni Francese grand ouvert Inglese opened wide Spagnolo abierto de par en par Italiano spalancato Tedesco aufgerissen.

scàviu 1 , nm Definizione genia de sonu de campanas, coment'e po dannu, a meda, o tanti po fàere o tzerriare gente cracandho agitóriu Etimo srd. Traduzioni Francese carillon Inglese chime Spagnolo repique de campanas Italiano scampanata Tedesco Glockengeläut.

scète 1, scèti , nm: iscete* Definizione sa parte bianca càndhida e prus fine de sa farra; sa farra chi bolat sedatzandho o molendho; pane de cocòi / s. lecu = podha Sinonimi e contrari boledu, podha 1, pódhine Frasi su trigu mentanu est totu scèti ◊ s'órgiu móliu dhu passànt in su sedatzu po nd'isceberari su scete ◊ no ammescures su scete cun su pódhini! 2. cussa no cretas chi fiat scèti de fai óstias! 3. custa at fatu su pani e dh’est iscarésciu unu scèti in su forru Traduzioni Francese fleur de farine Inglese superfine flour Spagnolo espuma de harina Italiano fiór di farina Tedesco Auszugmehl.

sciampladúra , nf Definizione su sciamplai, illargada o créschia chi si faet a unu bestimentu Sinonimi e contrari illargadura, sciamplamentu / irfodhionadura Etimo srd. Traduzioni Francese élargissement Inglese widening Spagnolo ensanchamiento de la ropa Italiano slargatura Tedesco Verbreiterung.

scóliu , nm Definizione conca de prentza, genia de aina po filetare tubbos Sinonimi e contrari filera 1 Terminologia scientifica ans Etimo itl.p sköj Traduzioni Francese filière, vis mère Inglese female screw Spagnolo macho de roscar Italiano madrevite Tedesco Gewindeschneideisen.

sdorrobbàu , pps, agt Definizione de sdorrobbai; chi che dhi ant pigau s'orrobba, sa cosa a furadura Traduzioni Francese victime d'un vol, volé Inglese robbed, victim of a theft Spagnolo robado, víctima de un robo Italiano derubato Tedesco ausgeraubt.

«« Cerca di nuovo