irfodhiàre , vrb: isfodhare, isfodhiare Definizione coment'e pèrdere su súlidu, s'ària; èssere a fodhidas, torrare àlidu a pelea e a moida, coment'e chi is prumones siant unu fodhe; fintzes pèrdere o abbrandhare s'arrennegu Sinonimi e contrari abbatimare, afandhare, assagadare, assupai, isalidare, sufratare Frasi sos pitzinnos curriant fatu de sa moto fintzas a s'irfodhiare ◊ si fit irfodhiatu coment'e unu fodhe nandhe: Galu bi ndh'at? Etimo srd. Traduzioni Francese s'époumoner, essouffler Inglese to breathe (out), to be out of breath Spagnolo resollar, resoplar, jadear Italiano sfiatare, respirare affannosaménte Tedesco ausströmen, Atemnot bereiten.

irfroghedhàre , vrb: irfruedhare Definizione segare is pigionatzos o cambos noos chi essint in su truncu o in su fundhale de is matas Sinonimi e contrari immodhitare, irbrossare, irfrogare, irgrasazonare, ischesciai, ispudhonare | ctr. imbrossai Frasi apo irfruedhadu sos múzulos, ca creschent menzus sas iferturas Etimo srd. Traduzioni Francese ébourgeonner Inglese to pinch out Spagnolo deschuponar Italiano scacchiare, tagliare gli spròcchi Tedesco ausgeizen.

irfurràre , vrb: isfurrare, sforrai Definizione bogare de su forru; fintzes imbentare a cudha manera, bogare a pígiu Sinonimi e contrari sciorrai | ctr. iforrare Frasi sa mama irfurravat su pane e lillu davat, modhe e cajente 2. sa pintura moderna, o Cimabue, oe t'isfurrat tzertos istrominzos oscuros che istranos indovinzos, legos che imbreagos rue rue! 3. su gorropu impercat e irfurrat chin tràpulas, ispéntumas e nurras (L.Loi) Etimo srd. Traduzioni Francese retirer du four Inglese to take out of the oven, to churn out Spagnolo deshornar Italiano sfornare Tedesco aus dem Backofen herausnehmen.

irgantzellàre , vrb: iscancellai, iscantzellare, scancellai Definizione iscríere in pitzu de àtera cosa iscrita o fintzes passare calecuna cosa a manera chi s'iscritura no si potzat bíere, no si potzat lígere o no ndhe abbarret; ispèrdere sa cosa de no ndhe abbarrare Sinonimi e contrari burrai, ingancellare, sborrai Frasi sa morte no at a istentare a che isgantzellare totu ◊ crediant chi su progetu nche l’aiant iscantzellatu ◊ galu non aiat àpitu su tempus de nche iscantzellare s'iscrita ◊ comente at próidu che at iscantzelladu sas tratas ◊ ti che ant irgantzelladu dae s'elencu Etimo itl. (s)cancellare Traduzioni Francese effacer, biffer Inglese to delete, to rub out, to wipe out Spagnolo borrar Italiano cancellare Tedesco durchstreichen.

irgheleníu , agt, pps: irghiliniu Definizione de irghelenire Sinonimi e contrari afésiu, consumidu, mabagrabiu, maluvratu, marriu, scalarxiu, scariatzu, surgiu 1 2. mi aggarrant, mi picant a fichias de pede e mi lassant a un'ala, mesu irghiliniu: abbarro pacos secundhos gai, a dolores, e tandho zúbilo Traduzioni Francese émacié, épuisé Inglese worn out Spagnolo agotado Italiano consunto, sfinito Tedesco abgezehrt, erschöpft.

irmamadúra , nf: irmamatura Definizione su immamare / i. de su vinu (de s'ozu, e gai) = su dhu cambiai a un'àteru istrexu chentza sa fundhaina Sinonimi e contrari immamu, iscalancadura, iscatzedhadura, surradura / iscolomadura / cdh. smamatura 2. iscuponatura, irmamatura, agianta de pastíglias sont totu fainas chi si fachent a su vinu Etimo srd. Traduzioni Francese ébourgeonnement Inglese pinching out Spagnolo deschuponado Italiano spollonatura Tedesco Entfernung der Schößlinge.

irmeudhàe, irmeudhàre , vrb: irmidudhare, irmiodhai, smoedhari Definizione bogare o pèrdere su meudhu, pèrdere sa fortza Etimo srd. Traduzioni Francese enlever la moelle, épuiser Inglese to weaken, to take the marrow out Spagnolo desmeollar, debilitar Italiano smidollare Tedesco das Mark herausnehmen aus, entkräften.

irrascàre , vrb Definizione illimpiare su fosile; in is terrenos, segare e bogare sa malesa de tupas e matas Sinonimi e contrari ammatutzare, ilbratare, illitiare, immatai, ispatare, matai, scrachirai Etimo spn. rascar Traduzioni Francese débroussailler Inglese to root out Spagnolo desbrozar, arrancar Italiano sterpare Tedesco entwurzeln.

isbotoràre , vrb Definizione tzucare a nàrrere, foedhare cun arrennegu apustis chi unu at padiu meda Frasi - No mi ndhe faedhedas, mancu! - isbotoreit su malandrinu Traduzioni Francese éclater Inglese to burst out Spagnolo echarse, estallar Italiano sbottare Tedesco ausbrechen.

iscamedhàre , vrb: iscammedhare, isgamedhare Definizione istesiare unu pegus de su tàgiu, andharesindhe de sa cumpangia; fintzes iscapiare su giuale a is boes giuntos Sinonimi e contrari irmedhae, iscambare, iscambuliare, iscamedhire, iscedhai, iscrobare, istagiai, istropedhare | ctr. amedhare Frasi unu pisedhu s'isgamedheit de sos cumpagnos chi fint zoghendhe ◊ apo àpidu sas berbeghes chi mi mancaiant: las depiat àere iscamedhadas carchi cane ◊ pares iscammedhadu che angione sorteri 2. sos pitzinnos s'aunint a zocare che anzones iscamedhaos Etimo srd. Traduzioni Francese éloigner du groupe Inglese to send out (of a group) Spagnolo alejar, apartar Italiano allontanare dal gruppo Tedesco von der Gruppe entfernen.

iscampiàre , vrb Definizione andhare o essire a bíere, o fintzes po si giare a bíere (nau de s'aera, ispalatare, iscrarire); bíere de atesu / iscàmpia sa conca! = boga sa conca!, incàradi a bídere! Sinonimi e contrari acarare, acerare, acherare, acontrare, acrarare, afacare, bídere, cumparire, essire, imbraconare, incarai, inciarare, ingiarare / ispalaciae Frasi si est aperta sa zanna e tandho est iscampiada issa ◊ erisero est iscampiada un'ànima dolimorjosa a mi nàrrere de bènnere ◊ sas crocas iscàmpiant apenas cumintzat a pròghere ◊ su sole onzi tantu iscampiabat dae palas de sas nues ◊ ti torras a iscampiare e ti amus a dare sa risposta ◊ si s'aera s'iscàmpiat in bonu essimus 2. mai in sa vida si torret a iscampiare! ◊ mai s’iscàmpiet su triballu: como mi paso! ◊ las ant iscampiadas dae tesu, a issas Etimo srd. Traduzioni Francese se montrer, apercevoir dans le lointain Inglese to lean out, to perceive in the distance Spagnolo asomarse, divisar Italiano affacciarsi, scòrgere da lontano Tedesco sich zeigen, erblicken.

ischeàre , vrb: ischejare, ischiare 1 Definizione pigare e bogare de sa chea, o fintzes fàere su fossu coment'e a iscartadura po ndhe bogare una mata de fundhu; fàere coment'e unu fossu segandho a tundhu (de s'orrobba, de sa pasta téndhia o àteru) coment'e intrandhoche a mesu e torrandho a s'oru po dhi giare una forma, coment'e a cuidu, a curva (es. po fàere s'inghíriu de su tzugu, de su codhu, in bestimentu: is malloredhos – macarrones tundhos – s'ischeant a istrecadura cun su pódhighe mannu)/ i. un'imbreaghera = scexiai Sinonimi e contrari incheare, ischifire, scotai Frasi s'ischeat su carbone ◊ si li est alluta sa piatza belle e pronta a ischejare ◊ est andhau a ischejare sa chisina, in sa piatza brusiada 2. su tretu de su suircu e de su trugu s'ischeat, in sa robba, pro chi su traste potat rúere menzus ◊ su piu cheret ischeadu a rodilla pro lu fàghere a bicos ◊ amus fatu macarrones tundhos ischeados a manu ◊ pisedhos, deo los ischio, sos macarrones, e bois los abberides e los cumponides chi no essat s'unu dae s'àteru! ◊ sos macarrones tundhos s'ischeant cun sa mata de su pódhighe mannu Etimo srd. Traduzioni Francese creuser, donner une forme Inglese to hollow out, to shape Spagnolo ahuecar, cortar dando una forma Italiano incavare, sagomare Tedesco aushöhlen, modellieren.

ischigliàre , vrb Definizione lampare o fèrrere atesu sa cosa a istídhigos; fintzes imbruconare Sinonimi e contrari abbrubudhai, frofroai, ischiglionare, ischisciare 1, sbrufare, sbrufulai, strichidhai Frasi s'ozu che ischígliat fora dae sa sartàina candho tzocat ◊ faghent, a s'intra-essi, chena donu, versos topos de tréighi e de noe untos, pro ischigliare, a ozuseu (Piras) 2. si fichit su batzinu a codhu, calat impresse in s'iscala, a candho ischígliat, ruet e segat su batzinu! Etimo srd. Traduzioni Francese gicler dehors, bondir dehors Inglese to dart out Spagnolo salir, chorrear, abantar Italiano schizzare fuòri Tedesco springen.

iscordolàre , vrb: iscordulare 1 Definizione andhare, afilare, su si pònnere e mòvere coment'e a cordone, a filera, foedhandho de bestiàmene meda (o fintzes de gente o àteru) chi si movet Sinonimi e contrari iscúrrere Frasi trubba sas bacas, za iscordolant! Traduzioni Francese se diriger, sortir Inglese to pour out Spagnolo fluir Italiano defluire Tedesco abfließen.

iscorrutàre , vrb: iscurrutare, scorrutai Definizione bogare, lassare su bestimentu de dolu, acabbare de si bestire a dolu po unu mortu Sinonimi e contrari illutare | ctr. allutare Frasi si sa fémina chi morit est in lutu, dh'iscorrutant e dhi ponent su bestire de gala ◊ cussas si sunt iscurrutatas cun s'abbrítiu de si torrare a cojuare Etimo srd. Traduzioni Francese quitter le deuil Inglese to come out of mourning Spagnolo desenlutar Italiano sméttere il lutto Tedesco die Trauer ablegen.

isocríre , vrb Definizione betare o segare is ogos a sa linna Sinonimi e contrari isocrare Etimo srd. Traduzioni Francese enlever les bourgeons Inglese to take out buds Spagnolo desyemar, deschuponar Italiano sbocciolare Tedesco entknospen.

ispedradúra, ispedriadúra , nf: ispredadura, spedradura Definizione su ispedriare; su che arregòllere sa pedra po illimpiare unu terrenu pedrosu; sa prima farra chi molet sa mola noa Sinonimi e contrari ispredichinadura, ispedrighininzu, spredióngiu Etimo srd. Traduzioni Francese épierrage Inglese taking out stones Spagnolo el despedregar Italiano spietratura Tedesco Entsteinen.

ispiòndiri , vrb: ispròndhere, ispròndiri, isprúndhere, isprúndiri, spòndiri Definizione iscúdere, betare, fèrrere atesu (fintzes nàrrere); bogare, bogare prus in fora (fintzes essire), aporrire, giare o fàere a bíere cosa faendhodha, naendhodha e faendhodha connòschere Sinonimi e contrari aggradiare, aporrire, fèrrere, imperiare, impròdere, lampinare, spiondai / espressai Frasi cun d-unu cannedhu sulendi a totu fortza nci ispiondit a celu cudhas birilliedhas ◊ dae cue subra s'ispériat unu paris mannu, a cantu podet ispròndhere s'oju! ◊ mi at ispróndiu una pedra ◊ is sardistas defendint e isprundint s'istória de sa Sardigna ◊ su pulíticu cheriat cundennadu a si manigare sas paràulas ch'isprundhit 2. de ingunis sa rivolutzioni isprundit in totu s'Europa ◊ est tzerriendumí ca mi at ispróndiu cosa de su muru de cortili ◊ su tostoine isprundhiat sa conca dae su covecu ◊ ge si dh'at circara sa serbidora: bai e circa de aundi nd'est isprúndia! Traduzioni Francese se pencher, dépasser Inglese to stretch, to jut out Spagnolo arrojar, asomar, extender Italiano protèndere, spòrgere Tedesco vorstrecken, hinausstrecken.

ispitínzu , nm Definizione su ispitire, su fàere andhandho e menguandho, benindho o faendho bènnere mancu, prus fine, prus débbile Sinonimi e contrari cossumidura, finigoni, ispitidura Etimo srd. Traduzioni Francese usure Inglese wearing out Spagnolo deterioro, consunción Italiano logoraménto Tedesco Abnutzung.

ispitíu , pps, agt Definizione de ispitire / titas ispitias = sicadas, chi no bogant prus late Sinonimi e contrari consumidu, irgheleniu, scalarxiu, surgiu 1 2. manialias baratas s'incurvànt, fémminas ispitias d'enna de furru (L.Loi) Traduzioni Francese usé Inglese worn out Spagnolo gastado Italiano logorato Tedesco verbraucht.

«« Cerca di nuovo