A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

dòaxi dòagi

dòba dòa

dobbàda , nf Definizione cropu prus che àteru giau de malesaura Sinonimi e contrari abbrúnciu, addóbbida, atumbada, atzapulada Etimo srd. Traduzioni Francese coup accidentel Inglese casual stroke Spagnolo golpe accidental Italiano cólpo accidentale Tedesco zufälliger Schlag.

dobbàre , vrb: addobbai* Definizione fèrrere a cropu, iscúdere; giare cropos, pigare a cropos, giare surra Sinonimi e contrari abbanzare, acorpai, addibbai, arropai, atripai, ildobbare, isciúdere, magiare, sussare Frasi comintzeint a tichirriare de non tzirigare sa conca e de dobbare su restu a mortinu caite gai aiat cumandhadu sa reina (T.Pinna).

dòbbaru , nm: dròbbalu, tòparu* Definizione s'istentina grussa, is budhales, timpirichedhos (nau fintzes po bentre); in cobertantza, persona lègia / torrare su dròbbalu a ccn. = tzatzare Sinonimi e contrari bòllaras, budhales, cordule, erca, fodhale, stròpalu 2. - Ite ti ndhe paret de custu bellu dòbbaru? - No apo bidu mai un'animale piús feu! Terminologia scientifica crn Traduzioni Francese gros intestin Inglese large intestine Spagnolo intestino grueso Italiano intestino crasso Tedesco Dickdarm.

dòbbe , nm: dobbo Definizione su cropu o sonu surdu chi faet una cosa orruendho a terra; cropos a meda iscudendho a ccn. po calecuna cosa chi at fatu / dare, leare, buscare, collire d. Sinonimi e contrari addobbu, apiossa, arropu, banzu 1, cabossa, carda, mazadina, piritzofu, pista, surra 2. che unu macu est essidu bochindhe a dobbes de fuste anades e dindos ◊ oe che leas dobbe, si no l'agabbas! Etimo srd. Traduzioni Francese coups, rossées Inglese blow, stroke Spagnolo choque, paliza Italiano percòssa, bòtta Tedesco Schlag.

dobbería , nf Definizione orruga de is conciadores e logu inue si bendhent o si cònciant is pedhes Etimo spn. adoberia Traduzioni Francese magasin de fourrures Inglese furrier's, fur dressing Spagnolo curtiduría, tenería Italiano pelliccerìa Tedesco Kürschnerei, Pelzwarenhandlung, Pelzgeschäft.

dóbbia , nf Definizione foedhu chi acumpàngiat númene de cosa matuca meda (madura), nau prus che àteru a ispantu Sinonimi e contrari bete, beterone, debbe, debberone, dòbboro Frasi dóbbia de péssighe, de méndhula, de síndria.

dobbidàre , vrb: dubbidare, dubbitai Definizione tènnere bregúngia, àere duritu, istare in pentzos, in su dúbbiu Sinonimi e contrari duritare / dudai Frasi chie dóbbidat patit ◊ miseràbbile, tandho sa gútia intro de muru ses tue: mancu pro babbu tuo dóbbidas! Etimo itl. Traduzioni Francese douter Inglese to doubt Spagnolo dudar Italiano dubitare Tedesco zweifeln.

dobbidósu , agt Sinonimi e contrari bergungiosu, chixinedhu, cocode, frigonzosu, gosilànimu, timiditu.

dòbbo dòbbe

dòbbo 1 , nm: dubbu, dupu, tupu Definizione genia de cropu e sonu chi faet coment'e de cosa orruta a istràmpidu; fintzes tochedhu o cropu a sa genna po bòllere intrare Sinonimi e contrari dubba, sciotada / tochédhidu Frasi pariat sanu che pische, l'est bénnidu su male e dobbo a terra! 2. mi est partu de intèndiri unu dubbu in sa genna Cognomi e Proverbi smb: Dobbo Etimo srd.

dòbboro , nm Definizione cosa manna, orrugu mannu, mannatzu: foedhu chi acumpàngiat númene de cosa matuca meda, nau prus che àteru a ispantu Sinonimi e contrari bete, debberone Frasi dòbboro de fémina ch'est!

dobère , nm: dovere, doveri Definizione sa cosa chi si depet fàere ca est giusta, sa chi andhat bene, bisòngiat, ca est de fàere, o ca est a óbbrigu; cosa de fàere, cosa de importu, giusta, chi andhat bene e po cussu bolet fata Sinonimi e contrari cumandhu Modi di dire csn: cumprire a su dovere = fai su doveri; fàghere una cosa a dovere = bene, comente si tocat; dovere de no pòdere transire = de fàghere assolutamente, cumandhu, óbbrigu de no ndhe pòdere fàghere a mancu Frasi custas cosas s'intendheus in dovere de dhas pònnere in iscritu po dhas lassare comment'e errichesa pruschetotu po is giòvonos ◊ nois semus in su dobere nostru ◊ deo como lu saldo in totu e in pertotu e gai cumpro a su dovere ◊ bae a fàghere su dovere! ◊ sa fémina finas chi no est isposada a doveri depit allogai totu! Traduzioni Francese devoir Inglese duty Spagnolo deber Italiano dovére, incombènza Tedesco Pflicht, Verpflichtung.

dobidòri , agt, nm: dolidore, dolidori, dolirori Definizione chi o chie sentit làstima o dolore, si ponet is cosas a coro, faet sa caridade; is parentes de unu mortu, is chi ant tentu su dannu (in dibbatimentu, sa parte dolidora = sa persona oféndhia); genia de bregúngia chi si sentit, una genia de timoria o dispraxere a fàere calecuna cosa / sos coros dolidores = cussus chi sentint dolori po ccn. Sinonimi e contrari dispiàchidu, dolentziosu, dolimentosu, dolimorjosu, dolorzosu, dolosu / duritu, regrésciu Frasi so forsis su revudu de custa umanidade dolidora? 2. candu no nci at dobidori in sa famíglia est unu disisperu! ◊ totu sas dolidores retzint sos acunnoltos e gighent sos fiores a sos moltos issoro 3. seis malus chi apetigais is deretus de is pòberus chena de nisciunu dolidori! Etimo srd. Traduzioni Francese désolé, regret Inglese afflicted, regret Spagnolo dolido, doliente, remordimiento, pesar Italiano dolènte, rammàrico Tedesco betrübt, Betrübnis.

dobòri dabòri

dochiméntu , nm: documentu Definizione paperi iscritu chi acrarit ccn. cosa; css. cosa chi assegurat unu fatu / bogare dochimentos = bogare de busaca o batire presentare unu d. pro lu mustrare, fintzas fàghere cópias de dochimentos costoidos in d-un'ufítziu Frasi su primu papiru totu iscritu in limba sarda est su "Documentu de su Zuighe Torgotóriu" ◊ sos documentos no sunt bundhantes e calchi borta mancant finas sos registros de sos municípios Traduzioni Francese document Inglese document Spagnolo documento Italiano documénto Tedesco Dokument.

dócia , nf Definizione aparatu po si samunare in dossu cun s'abba chi calat de artu o manigiada de àtera manera Traduzioni Francese douche Inglese shower Spagnolo ducha Italiano dóccia Tedesco Dusche.

docubàju , nm: tocubaju Definizione ixorbedrama, aparicíu inue si ponet sa madassa po fàere is lòmboros Sinonimi e contrari acrolaju*, bíndhalu, chíndhalu Terminologia scientifica ts, ans.

documentài, documentàre , vrb Definizione assegurare una cosa, unu fatu, unu diritu cun documentu, bogare e batire documentos.