addóbbu , nm Definizione su acropare, is cropos Sinonimi e contrari banzu, bultzonada, colpu, dobbe, irdóbbiu Frasi at inténdiu un'addobbu légiu a s'enna de ndi fai assustrai povintzas su prus abbistu Etimo srd. Traduzioni Francese coup Inglese blow Spagnolo golpe Italiano percòssa Tedesco Hieb.

alenàre , vrb: alinare Definizione mandhare a fora su respiru, arrespirare Sinonimi e contrari abidai, anidare Frasi aleno ervosas dulcuras furadas dae sa catassa fumosa de s'últimu tortu 2. intendho su bentu alinendhe acurtzu meu Etimo ltn. alenare Traduzioni Francese respirer, souffler Inglese to breathe, to blow Spagnolo respirar, soplar Italiano respirare, soffiare Tedesco atmen, blasen.

alénu, àlenu , nm Definizione s'ària chi intrat a o essit de is prumones portandho s'ossígenu a su sàmbene e leandhondhe s'anidride carbónica, sinónimu fintzes de fortza Sinonimi e contrari àbidu, alentu, àlinu 1, isalenu / foltza / alore Modi di dire csn: bogare, leare, torrare a. = bogare, leare, torrare àlidu, respirare; in d-un'à. = in d-unu sinnu; èssere de sete alenos, o àere sete alenos = èssiri forti meda, corriatzu; èssere a s'a. = morindhe (nadu de malàidu, betzu), finindhe, iscutinendhe (nadu de provista) Frasi fit faedhendhe asciuconada e cun s'alenu curtzu ◊ li est manchendhe s'alenu: est morzendhe! ◊ benindhe fia mancu, un'istante s'alenu mi est mancadu! (A.Dettori)◊ lu giamant e no faedhat, tantu li mancat s'alenu ◊ fut tocadu de partire dae sas iscolas po dare alenu a sa poesia a bolu! 2. sa domo sua est unu porchile: si b'intrades bos leat s'alenu ◊ no fit cosa de resístere cristianu: leaiat s'alenu su pudore 3. su "Chi eja!" a Zuanne nche li est essidu in d-un'àlenu 4. za morit cras, tziu Batore: est de sete alenos!… Etimo srd. Traduzioni Francese souffle, haleine Inglese blow, breathe Spagnolo aliento, soplo Italiano sóffio, àlito, respiro Tedesco Blasen, Atem.

anchiàda , nf: Definizione cropu de camba (anca), de pei (de ananti), nau de animales Sinonimi e contrari anchionada Etimo srd. Traduzioni Francese coup de patte Inglese blow with a paw Spagnolo patada Italiano zampata Tedesco Pfotenhieb.

corfichédhu , nm Definizione min. de corfu, cropighedhu Traduzioni Francese petit coup Inglese small blow Spagnolo golpecito Italiano pìccolo cólpo Tedesco kleiner Schlag.

dòbbe , nm: dobbo Definizione su cropu o sonu surdu chi faet una cosa orruendho a terra; cropos a meda iscudendho a ccn. po calecuna cosa chi at fatu / dare, leare, buscare, collire d. Sinonimi e contrari addobbu, apiossa, arropu, banzu 1, cabossa, carda, mazadina, piritzofu, pista, surra 2. che unu macu est essidu bochindhe a dobbes de fuste anades e dindos ◊ oe che leas dobbe, si no l'agabbas! Etimo srd. Traduzioni Francese coups, rossées Inglese blow, stroke Spagnolo choque, paliza Italiano percòssa, bòtta Tedesco Schlag.

farrancàda, farrancàra , nf: afrancada, farruncada, francada, franchiada Definizione cropu de farranca; tanti de cosa chi istat in d-una o fintzes duas manos unias; unu tanti pagu precisu / francada de agiudu = betada de manu azuendhe Sinonimi e contrari apuinada, brancada, frascada, manada / giunta / farranca 2. custa mi paret una francada de macos,sarvamentu! ◊ at ghiradu una bella francada de linna a su fogu ◊ pongat sa pingiada de s'àcua e ghetidinci una farrancada de sali! ◊ totu cudha cosa mi l'aggantzaia a franchiadas ◊ dèu a fusteti custa cosa si dha pagu cun su dinai totu a una farrancara 3. sunt andhados pro li dare una francada de agiudu Etimo srd. Traduzioni Francese coup de patte, poignée Inglese blow with a paw, handful Spagnolo patada, puñado Italiano zampata, manciata Tedesco Tatzenhieb, Handvoll.

illinnarjàda , nf Definizione cropu giau cun nae de linna Sinonimi e contrari colpu, ilbarriada, irbirroncu, irrugada, irruncada, irzarriada Frasi illinnarjada de fuste Etimo srd. Traduzioni Francese coup de bâton Inglese blow (with a cudgel) Spagnolo paliza, varapalo Italiano legnata Tedesco Stockschlag.

incrivíre , vrb Definizione calare unu cropu, giare su cropu abbaidandho bene innanti comente iscúdere, pigandho sa mira Sinonimi e contrari isciúdere, tzacai Traduzioni Francese frapper Inglese to deal a blow Spagnolo asestar un golpe Italiano assestare un cólpo Tedesco einen Schlag versetzen.

innàdu , nm Definizione cropu de ischina, móvia de sa carena coment'e nadandho / avb.: a innadu = cun unu corpu de ischina, móida a incannadas Sinonimi e contrari ischinada Traduzioni Francese coup de reins Inglese blow with one's back Spagnolo espaldazo Italiano schienata Tedesco Rückenstoß.

inniscíre , vrb: innisie, innisire, innixire Definizione sonare su nasu po ndhe bogare su mucu Sinonimi e contrari ischisciare, ischiscire, mucai, nesire, sinire Frasi innisíresi, nisire su mucu ◊ s'innisiant in su manigotu! ◊ est a istúrridos e innisíndhero Etimo srd. Traduzioni Francese se moucher Inglese to blow one's nose Spagnolo sonarse Italiano soffiarsi il naso Tedesco sich die Nase putzen.

irbrenugàda , nf: irbrinucada, isbenujada Definizione cropu de benugu Sinonimi e contrari ilgrenucata Frasi si l'at cotadu suta e leadu a irbrenugadas ◊ peta de anzone arrustu… manigade, no sunt mancu irbrenugadas, no! Etimo srd. Traduzioni Francese coup de genou Inglese blow with the knee Spagnolo rodillazo Italiano ginocchiata Tedesco Kniestoß.

ischinàda , nf Definizione cropu de ischina, genia de móvia lestra Sinonimi e contrari innadu, ischitzinada, sédhidu Frasi iscúdere un'ischinada pro sere a cadhu ◊ s'àinu cun duas ischinadas sàrtiat concas de perda e prantones ◊ in pagas ischinadas ch'est pigadu a s'àrbure Traduzioni Francese coup de reins, frétillement Inglese blow with one's back Spagnolo golpe de riñones, esguince Italiano schienata, guizzo Tedesco Rückenstoß, Ruck.

ischisciàre , vrb Definizione innisire su mucu e illimpiare su nasu Sinonimi e contrari inniscire, ischiscire, nesire Etimo srd. Traduzioni Francese se moucher Inglese to blow one's nose Spagnolo sonarse Italiano soffiarsi il naso Tedesco sich schneuzen.

isprammetàda , nf: spalmetada Definizione cropu de isprammeta giau a sa pranta de sa manu Sinonimi e contrari palmetada 2. ite nos restat candho isprammetadas de ingannia lódhurant faedhos e mentes e no lis dant pasu? (G.Maieli) Etimo srd. Traduzioni Francese coup de baguette Inglese blow (with a stich) Spagnolo palmetazo Italiano bacchettata Tedesco Gertenhieb.

issannàda, issanniàda , nf Definizione su issannare; cropu de sanna, fintzes aungada, iscarràfiu / issannada de porcu, de rú Sinonimi e contrari assannigada Etimo srd. Traduzioni Francese coup de défense Inglese blow with the tusk Spagnolo colmillazo Italiano zannata Tedesco Hieb mit den Hauern.

istrudhàda , nf Definizione cropu de terudha; su tanti de cosa chi leat una terudha Sinonimi e contrari istrudhonada, terudhada / palte, partzida 2. za la zughet una bella istrudhada de machine, cussu! Etimo srd. Traduzioni Francese coup de louche Inglese blow with a ladle Spagnolo cacillo Italiano mestolata Tedesco Schlag mit der Schöpfkelle, Schöpfkellevoll.

marràda , nf: marrara Definizione su marrare, su trebballare a marra; su cropu de pei (de ananti) chi giaent is animales a terra, coment'e a arrasigadura (e fintzes crache) Sinonimi e contrari tzapada / immarrargiada / càrcini Modi di dire csn: andai o cúrriri a marradas = andhare a brincos, crabiolare, atapendhe a forte sos pes a terra, nadu de cadhu (e fintzas de zente) a tota fua; pesaisí a marradas = pesàresi a cumeradas, a brincos; pèrdiri sa m. = pèrdere sa fortza, sa balia Frasi a Paschixedha sa primu marrada de sa faixedha depiat èssiri acabbada 2. su cuadhu si ndi est pesau a marradas candu si est agatau cun sa funi in su tzugu! ◊ s'ebba daiat marradas in s'impedradu ◊ su cuadhu at giau tres marradas a piturras a su meri 3. custu mengianu apu biu in su celu una cosa mai bia, coment'e un'istella, currendi a marraras ◊ is molentis andant a marradas ◊ frarixedhu miu comenti at biu su coró c’iscudit su fàsciu a terra e atacat a curri a marraras, a cérrius Etimo srd. Traduzioni Francese piochage, coup de patte, coup de griffe Inglese blow with a paw Spagnolo azadazo, coz Italiano rampata Tedesco Scharren.

nesíre , vrb: niscire, nisire, nisiri, nissire Definizione sonare su nare, su nasu, innisire su mucu Sinonimi e contrari inniscire, ischisciare, ischiscire, mucai, sinire Frasi nesíresi su nasu ◊ sos mucadoredhos sunt fatos pro nisire ◊ nísidi su mucu! Etimo srd. Traduzioni Francese se moucher Inglese to blow one's nose Spagnolo sonarse, limpiarse las narices Italiano soffiarsi il naso Tedesco sich schneuzen, sich die Nase putzen.

pedràda , nf Definizione pedra pitica iscuta atesu, cropu de pedra / leare a pedradas, giogàresi a sa p. = iscúdere a pedra Frasi si sunt giogados a sa pedrada e a isse li at essidu unu biaconcu in chizos Etimo srd. Traduzioni Francese coup de pierre Inglese blow with a stone Spagnolo pedrada Italiano sassata Tedesco Steinwurf.

«« Cerca di nuovo