A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

delúdiu , pps, agt Definizione de delúdere; chi si ndh'est bistu male de calecuna cosa o de ccn. chi creiat chi promitiat bene.

delusiòne, delusiòni , nf Definizione sentimentu chi si provat candho unu no tenet su chi boliat, creiat o ibertaiat Sinonimi e contrari ingabbu Traduzioni Francese déception Inglese disillusion Spagnolo desilusión, decepción Italiano delusióne Tedesco Enttäuschung.

dèma , nf: atema, demma, tema Definizione maladia chi tirat a longas, aintru de sa carena e mancu bene connota, fintzes arremadiu, pecu Sinonimi e contrari antzulia, ciaca, indema, insemia, témiu, tzemia / defeta, peca 1 2. mi dolet a mortóriu unu prumone, no potzo mancu respirae pro sa dema 3. sa dema cosa sua est chi est mandroni Traduzioni Francese misère, maladie Inglese ailment Spagnolo enfermedad Italiano magagna, malattìa crònica Tedesco Gebrechen.

demadíu , agt Definizione chi est demau, malàidu, chi tenet neghe a sa salude Sinonimi e contrari demmu, indemadu | ctr. sanu.

demàdu , pps, agt: addemmau, demau Definizione de demare; chi at ingortu dema, maladia, mancari no s’iscat bene ite (podet èssere fintzes arremadiu): si narat de animales magangiaos e malesanos; nau de gente, de salude difetosa, fintzes chi est pagu giustu de conca o, nau de cosa, chi tenet difetu Sinonimi e contrari demmu, indemau, tunconidu / macu, scimpri | ctr. líaru, sanu Frasi seo totu demau: giugo sas nares che unu grifone (T.Cau) 2. mamma tua est morta picinna, singiale chi fiat demada ◊ custa dente est demada, bogannedha!◊ demada no ti fusti dépia coxuare! Etimo srd. Traduzioni Francese malsain, maladif Inglese sickly Spagnolo malsano, enfermizo Italiano malsano, malatìccio Tedesco kränklich.

demadúra , nf Definizione dema, maladia, ma fintzes guronedhu, ferta Etimo srd.

demaniàle , agt: domaniale, domaniali Definizione chi pertocat o apartenet a su demàniu, chi est propiedade de s'istadu.

demàniu , nm: domàniu Definizione propiedade púbblica de s'istadu Frasi su mare est totu demàniu ◊ custas tancas unu tempus fint de su domàniu Traduzioni Francese domaine de l'Etat Inglese state property Spagnolo propriedad del estado Italiano demànio Tedesco Domäne, Staatsbesitz.

demàre , vrb: addemare Definizione ingòllere tema, maladia, fàere dannu a sa salude Sinonimi e contrari ammagagnare, ammaladiai, apuntorai, ilmaladiare, inciacai, tunconire | ctr. sanai Etimo srd. Traduzioni Francese attraper une maladie Inglese to get an illness Spagnolo enfermar Italiano prèndere una malattìa Tedesco erkranken.

demasía , nf Definizione cosa de prus, chi no dhue serbit, chi est tropu, fintzes in su sensu chi no torrat cun sa beridade Sinonimi e contrari subélciu, subraprusu | ctr. mancàssia Frasi in cussas peràulas bi agato demasia meda Etimo ctl. demasía Traduzioni Francese superfluité, excès Inglese excess Spagnolo demasía Italiano superfluità, eccèsso Tedesco Übertriebenheit, Übermaß.

demasiàdu , pps, agt Definizione de demasiare; chi est prus de su chi serbit, chi sobrat, tropu Sinonimi e contrari soberante, subélciu, subraprusu, tropu | ctr. mancante Etimo spn. Traduzioni Francese excédant, excessif, surabondant Inglese exceeding, excessive, overabundant Spagnolo demasiado Italiano eccedènte, eccessivo, sovrabbondante Tedesco übertrieben, übermäßig.

demasiàre , vrb Definizione essire de is límites, fàere prus de su chi dhue bolet Sinonimi e contrari birare, cabulare, soberare | ctr. mancai Etimo srd. Traduzioni Francese dépasser Inglese to exceed Spagnolo excederse Italiano eccèdere Tedesco übersteigen.

demàu demàdu

demèda , avb Definizione de tempus, de ora meda, de meda tempus a custa parte Sinonimi e contrari daora Frasi demeda est chi l'aimus acontzu cussu traste… torra segadu est! Etimo srd. Traduzioni Francese il y a beaucoup de temps Inglese a long time ago Spagnolo desde mucho Italiano da mólto tèmpo fa Tedesco längst, seit langer Zeit.

demerèssere , vrb: desmerèsciri, dimeresci, dismeresci Definizione pèrdere su méritu, is méritos Sinonimi e contrari | ctr. manesci, medèsciri Etimo spn. desmerecer.

deméritu , nm Definizione su contràriu de su méritu, cosa chi benit cunsiderada male, coment'e una curpa.

demezàna, demigiàna damijàna

demínos , avb Definizione a deminos chi, de…= a tretu chi, a puntu de…, a tales chi… Frasi sas cosas si sunt cumplicadas a deminos chi faghias fadiga a ndhe tostare sos zóculos ◊ at lassadu acurtziare su trau a deminos chi li fit isvrixendhe sos caltzones cun sa punta de sos corros (S.Patatu).

demizàna damijàna

dèmma , nf Definizione maladia de is brebès: sa demma est un’animaledhu, arrana, a forma de fògia de crecu de sa mannària de su podhighedhu de unu piciochedhu, e si agatat in su figau Sinonimi e contrari dema / abbarbuladura, abbavera, aranas, bivera, verusímini Frasi sa demma est maladia chi is brebès ne pigant paschenno in logu paludosu (L.Mameli) Terminologia scientifica mld.