Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

abélidu, abéliu , nm Definition su apedhare o guguliare de is canes; foedhandho de gente, boghes de dolore; idea fissa, violu, oriolu Synonyms e antonyms agrugu, agúriu, giàngiulu, gruju, gurrúliu, órulu, zàrulu / pedine 3. ndi teneis unu de abéliu po sa binnenna!…(E.Nieddu) Scientific Terminology bga Etymon srd. Translations French hurlement English howl Spanish aullido, queja Italian ululato, guaito German Heulen, Klage.

addorógiu , nm: addoroju, atoroju Definition prantu a tzérrios, a boghes Synonyms e antonyms addorojamentu, arrepentamentu, piantu, teroju, tormentu Sentences lassa s'addoroju e canta unu nou e briosu ballu tundhu! ◊ pro su turmentu custu mundhu est in addoroju Etymon srd. Translations French pleurnicherie English whine Spanish queja, llanto incontenible Italian piagnistèo, pianto dirótto German Schmerzensschrei.

apenétu , nm: penetu* Synonyms e antonyms lambrighitu, póleu, pibia, piugnu, tziunzu Translations French pleurnicherie, regret English regret, wailing Spanish lloriqueo, queja Italian piagnucolìo, rammàrico German Gewimmer, Klage.

canníja, canníju , nf, nm Definition su istare sèmpere a lamentu, pedendho, cossigiandho, avertendho Synonyms e antonyms chischinnu, lamentu Etymon srd. Translations French plainte assommante English supplication, complaint Spanish queja Italian lamentèla, implorazióne noiósa German Gejammer.

chènsa , nf, nm: chènscia, chénsciu, chèscia, chésciu, chessa 1, chéssia, ghessa Definition totugantu su chi unu narat o giaet a bíere de dolu, de dispraxere o discuntentu de isse etotu o de un'àteru o de calecuna cosa: si narat fintzes de is animales (es. de is angiones o crabitos seberaos chi istant a iscràmios ca bolent sa mama)/ min. chescedhu Synonyms e antonyms abbogu, crèscia, irrínghiu, lamenta, repita, tzirchinzu Idioms csn: dare sa chensa = abbogàresi, chensciaisí cun s'autoridadi, dare sa denúntzia; dare chensas, èssere in chessa = chesciaisí, murrungiai; chéssias pranticosas = prantu de chie si chessat Sentences a sa chèscia li rispondhet a tènnere pascéscia! ◊ sa morti est s'úrtima chèscia de sa vida ◊ si tue no mi aias betadu s'ala, inoghe no che fia paradu: però una chènscia ti dia cherrer fàghere ◊ canno su pitzinnu furaiat cosa, sos meres nche giuchiant sa chessa a sa mama ◊ ti la picas una chessa!… 2. sa pobidha pranghiat s'isposu cun tzúnchios e chescedhos chi isperrànt su coro Etymon srd. Translations French plainte English complain Spanish queja, lamento Italian lagnanza, laménto, reclamo German Klage, Beschwerde.

chirèlla , nf, nm: chiriella, chirielle 1, chiriellu, chirriella, criella Definition genia de lamentu longu, ifadosu, chi no acabbat prus, ma fintzes tzarra, contighedhu chentza importu; persona ifadosa Synonyms e antonyms iscamurriada, isvrúdhiu Idioms csn: cantare sa c. a unu = narrerendheli unu bellu pagu; leare a chirielle a unu = pigaidhu in duus, unu a peis, s'àteru a is bratzus coment'e candu no dhu podint pigai mellus ca est grai Sentences dí e noti si cheschiàt e sa chiriella fiat lómpia a is origas de su dimóniu ◊ Luxia si afórtiat cun d-una bella chirriella de fuedhus malus…◊ si funt postus a contai contus e criellas ◊ is criellas o contus de fogili funt nàscias a ingíriu de su fogu 2. l'ant leadu a chirielle, in duos, azigu lu podiant ◊ est cada sero a unu chirielle ca de vinu si cochet che carvone Etymon itl. chirielle Translations French plainte assommante English complaint Spanish queja, cantinela Italian lamentèla, rampógna German Klage, Vorwurf.

isclàmu , nm: iscramu Definition boghe lastimosa de chie sentit bisóngiu mannu de agiudu, ma fintzes boghe po meravíglia, ispantu Synonyms e antonyms iscramore Sentences in sos dolores est a isclamos ◊ in su coro nos durat s'iscramu de tantas sorres deldiciadas ◊ sunt surdos a sos iscramos de sos disamparados ◊ apo una boghe de iscramu intesu: boghe de pitzinnu fit, mi so seradu, daghi at sa mama, su babbu giamadu, pro l'aer libberadu abboghinendhe (G.G.Fadda)◊ su pizinnu fit famidu e sa mama pianghendhe a iscramu ca no teniat it'e li dare 2. comente intendheit cussu si ndhe peseit a iscramu nendhe "No podet èssere!" Etymon srd. Translations French plainte, imploration English lament, entreaty Spanish queja, clamor Italian laménto, implorazióne German Klage, Flehen.

lamènta , nf Definition totu su chi si narat chesciandhosi, su si chesciare po cosa chi no andhat bene Synonyms e antonyms arraghèscia, chensa, irrínghiu, lamentella Sentences cantas penas mi agianghes si restas surdu a sas lamentas mias! ◊ si a torrare istentas no ti balent lamentas e ne piantos! ◊ no podindhe frenare sas lamentas, oe t'iscrio ◊ manc'una bia mi naras chi ses cuntenta: ti fato giusta lamenta, ite chircas, mente mia? Etymon ltn. lamenta Translations French plainte, doléance English complaint Spanish queja Italian lamentèla, lagnanza, rimostranza German Klage.