ferrínzu , agt Definizione chi est forte che ferru Sinonimi e contrari ferrinu 2. mancari siat betzu est ancora ferrinzu Etimo srd. Traduzioni Francese de fer Inglese hard Spagnolo férreo, de hierro Italiano fèrreo Tedesco eisern.

ferrítu , nm Definizione orrugu de ferru piticu, fine; agu de mígia, genia de aina, de ferru o àteru metallu, longhitu e fine, a punta, po fàere tessíngiu a manu (ferritu de fai mígias) Sinonimi e contrari busa, busoni Modi di dire csn: fàghere in ferritos = triballare, tèssere sa lana a ferritos (pro fàghere peuncos, gorfos e gai); macarrones de ferritu = fatos a busa, longhitos, fines e istampaos a zisa de canna 3. titia chi tenzo fritu, no lu poto baliare… macarrones de ferritu ndhe cherio manigare! Terminologia scientifica ans Etimo srd. Traduzioni Francese aiguille à tricoter Inglese tip, spindle Spagnolo aguja de media Italiano ferrétto Tedesco kleines Eisen, Stricknadel, Häkelnadel.

fiàdu , nm, nf Definizione css. animale mannu de petza (baca, brebè, cuadhu, e àteru); nau in cobertantza (fintzes fiadedhu), una calesiògiat persona, nau unu pagu a disprétziu, bolendho nàrrere chi no est tanti persona bona, e si narat fintzes de bobboi (unu pagu a brulla, po erríere)/ min. fiadutzu Sinonimi e contrari animabi, pecus Modi di dire csn: malu fiatu = fiadu malu, cristianu pagu bonu; fiadu berbeghinu, béchinu, bulu, fiadu minudu (animali piticu); fiadu russu = animali mannu Frasi ite bella fiadu, cussa baca! ◊ su pastore deviat dare contu a unu fiotedhu de fiados berveghinos ◊ li ant regaladu fiados minudos e fiados russos ◊ in su saltu paschiat paritzos fiadutzos ◊ fia teracu anzenu ma mi ndhe essei e mi ponei abbandha cun fiados mios 2. arratza de fiadu chi at buscadu, a maridu, Fulana: mandrone de prima calidade! Traduzioni Francese bête, pièce de bétail Inglese beast, head (of cattle) Spagnolo cabeza de ganado, res Italiano béstia, capo di bestiame Tedesco Vieh, Tier.

filèra 1 , nf: filiera Definizione conca de prentza; genia de aina po filetare tubbos o àteru de metallu; àtera aina po istirare su filigranu de oro, de prata Sinonimi e contrari scóliu Terminologia scientifica ans Etimo itl. filiera Traduzioni Francese vis mère, filière, laminoir Inglese female screw, rolling mill, draw plate Spagnolo macho de roscar, hilera, laminador Italiano madrevite, trafila, laminatóio Tedesco Gewindemutter, Zieheisen, Röhrenziehring, Walzmaschine.

filetài , vrb Definizione pònnere oru o filu de oro a calecuna cosa Traduzioni Francese border d'or Inglese to edge (with gold) Spagnolo bordar de oro Italiano orlare d'òro Tedesco mit Gold umranden.

filitzía , nf Definizione genia de filu de linu, forte Sinonimi e contrari arrefa Terminologia scientifica ts Etimo srd. Traduzioni Francese fil Inglese twist Spagnolo hilo de lino Italiano réfe Tedesco Flachszwirn.

finantzéri , nm: finantzieri Definizione guàrdia de finantza; chie istúdiat e connoschet is chistiones de sa finantza o amministrat dinare Sinonimi e contrari finantza / banchieri Terminologia scientifica prf Traduzioni Francese agent de la "Guardia di Finanza" Inglese custom officer, financier Spagnolo guardia de la policía fiscal, financiero Italiano finanzière Tedesco Zöllner, Zollbeamte, Steuerfahnder, Finanzier.

findeàgiu, findeàju , nm Definizione chie faet su findeu, o fintzes àtera pasta Sinonimi e contrari fianderi Terminologia scientifica prf Etimo srd. Traduzioni Francese fabricant de pâtes alimentaires Inglese pasta maker Spagnolo fabricante de pastas almenticias Italiano pastàio Tedesco Nudelmacher.

fiòca , nf: floca, froca Definizione tàpile, orrughedhu de nie comente calat de is nues candho niat, ladu e fine; s'abru de s'ou iscumbatau cun tzúcuru fintzes a essire biancu nidu e coment’e ispruma / min. frochita, froca minuda a zisa de suchitu; àcua froca = abba astrada, frita meda; fritu (agt) che fioca = fridu meda Sinonimi e contrari atògia, ispiàtzulu, pàmpula, solla, tadhàine Frasi a bàtiles falada est sa fioca, cobertu at pastura, linna e roca ◊ fit una die de iberru mala e frita, fit frocandhe a froca lada 2. po fai sa turta s'abriou si pesat a froca 3. sos iltrunellos sunt acudindhe che a sa fioca, a su gialdinu ◊ totu gallizendhe a chie la podiat bogare prus bella, sas fàulas fint falendhe che a sa froca! (M.Dore) Cognomi e Proverbi smb: Fiocca Terminologia scientifica tpm Etimo ltn. floccus Traduzioni Francese flocon de neige Inglese snowflake Spagnolo copo de nieve Italiano fiòcco di néve Tedesco Schneeflocke.

forési, foréssi , nm: fresi, froesi, fruesu, furesi, furesu Definizione orrobba téssia grussa, de lana sarda, prus che àteru tintu a niedhu impreau po costúmenes / nighedhu che furesi (de s'arrennegu) = nau de ccn., arrennegau meda Sinonimi e contrari goresi Frasi de furesi, de pinzos e tapetos ndhe at téssidu unu premiarzu ◊ cun d-unu palmu de fresi lu bestis gioga gioghendhe! ◊ sunt imbreagos chi cunfundhent sos fresis chin sas sedas ◊ in sa càscia bi at cannas de fresi, lentolos de linu, costúmenes ricamados 2. sa bidha fit torrata unu burdellu niedhu che furesi Cognomi e Proverbi smb: Fresi, Furesi / prb: mezus furesi ischidu chi no segnore molente Terminologia scientifica ts Etimo ltn. fore(n)sis Traduzioni Francese "orbace" (étoffe sarde en poil de chèvre) Inglese coarse woollen fabric (from sardinia) Spagnolo tejido de lana Italiano orbace Tedesco grobes Wollzeug.

forredhàju , nm Definizione cussu chi faet e bendhet sa castàngia orrostia Terminologia scientifica prf Etimo srd. Traduzioni Francese marchand de marrons Inglese roast chesnut seller Spagnolo vendedor de castañas asadas Italiano caldarrostàio Tedesco Kastanienröster.

fossòne, fossòni , nm Definizione genia de frore (che a su tzafaranu) chi faet in montes artos e si aperit fintzes cun su nie, in freàgiu Frasi intr'e sa nia si apubat su fossoni (T.Piredda) Cognomi e Proverbi prb: candho frorit su fossone no si morit prus anzone Terminologia scientifica frs, Leucojum vernum, Galanthus nivalis Etimo srd. Traduzioni Francese perce-neige Inglese snowdrop Spagnolo campanilla de invierno Italiano bucanéve Tedesco Märzglöckchen, Märzbecher, Frühlingsknotenblume, Schneeglöckchen.

frachèsa 1 , nf: afrachesa* Definizione genia de budhiore chi benit a totu sa carena (ma fintzes po basca) Sinonimi e contrari apoporada, bura, frachígliu, pampori Frasi soi totu cun sa trémula e a frachesas ◊ si proit andat bèni, bastus chi no fatzat frachesa de soli Traduzioni Francese bouffée de chaleur Inglese flush (hot) Spagnolo vaharada de calor Italiano vampata di calóre Tedesco Hitze, Glut.

framíu, fràmiu , nm: frammiu, fràmmia, fràmmiu, frumiu Definizione iscoba fémina, genia de linna chi abbarrat a tupa, a fògia finevine, minuda, fioredhu piticu biancu: faet un’arraighina grussa bona po fàere pipas e carbone; framiu dhu narant fintzes a css. linnighedha fine po allumiare fogu o inchèndhere su forru, e frumiu po ogiastedhu bàsciu Sinonimi e contrari cantentarzu, castagnarza, ghidhostra, idhostra, salina 1, túfera Frasi de s'arraegina de su fràmmiu faent is pipas Terminologia scientifica mt, Erica scoparia Etimo ltn. flammeus Traduzioni Francese bruyère Inglese heather Spagnolo brezo de escobas Italiano scópa gentile Tedesco Besenkraut.

francúdu , agt: francutu Definizione chi portat farrancas; in cobertantza, furone Sinonimi e contrari brancudu / furànciu, ungrudu Frasi cussu est unu satanassu francudu ◊ cussos sont lupos francutos! Etimo srd. Traduzioni Francese armé des serres, rapace Inglese claw provided, predatory Spagnolo con garras, de presa Italiano provvisto di artìgli, rapace Tedesco klauig.

fressúra , nf: frisciura, frissura Definizione sa parte de su corpus fata de coro, prumone, figau e isprene (de is animales bochitos,si costumat meda a dha fríere)/ circai o agatai ossus in sa frisciura = bídere male o cosa male fata fintzas inue no bi ndh'at Sinonimi e contrari corada, revea Frasi a chie cheret comporare concas, cordas, fressuras e immertzados! ◊ ma nara, non ndi apu a depi bogai is frisciuras a foras, po mi ponni custa giacheta?! 2. ita mala frisciura chi ti at postu mamma tua… bascitedha e fungura, no isbélias mancu nua! Cognomi e Proverbi smb: Fressura, Frissura Etimo ltn. frixura Traduzioni Francese fressure Inglese liver and lights Spagnolo asaduras de res Italiano coratèlla Tedesco Geschlinge.

frobbàdu , nm Definizione una calidade de àghina bianca, e de binu, chi assimbígiat a su nuragus Traduzioni Francese raisin "torbato" Inglese kind of white grapes Spagnolo cepa de uva blanca y el vino que da Italiano torbato Tedesco eine sardische Wein sorte (trauben).

fronígliu, froníllu , nm: frunígliu, frunílliu, frunillu Definizione genia de forredhu piticu a forma de tumbarinu (cilindru), de làuna, fatu cun d-un'isportellitu e intrau, de longu, firmu in d-unu ferru coment’e ischidone po turrare cafei Sinonimi e contrari aturradore, forronile, trunillu, turronellu Frasi si fit biendhe su cafè chi aiat turradu cun su fronillu ◊ cudha femminedha torrait a domo sua e che poniat in su fogu su frunillu e turrait sos pacos granos de cafè Etimo spn. fornillo Traduzioni Francese brûloir Inglese coffeeroaster Spagnolo tostador de café Italiano tostacaffè Tedesco Kaffeeröstmaschine.

fundhuràssu , nm Definizione duas calidades de erba: a) erba de porcus, erba o latuca porchina, b) limba, língua e fintzes origa de cani Sinonimi e contrari limbuda 1, lolloiosa / nughenughe 1 Terminologia scientifica rba, Echium plantagineum, Cynoglossum creticum Etimo srd. Traduzioni Francese langue-de-bœuf, cynoglosse Inglese dog's tongue Spagnolo viborera, lengua de perro Italiano lìngua bovina, cinoglòsso Tedesco eine Natterkopfsorte (Echium), eine Hundszungesorte (Cynoglossum).

fungubísinu , nm: fungupísina Definizione busina de matzone o tebbacu de margiani, genia de codrolinu, pitichedhedhu, chi, candho est passau, istrecandhodhu faet coment'e unu bufietu (e po cussu dhi narant fintzes sa fodhe) Sinonimi e contrari bussamariana, buscicaninu, fogubíssimu, ispiscinifogu, pisinache 1, scapavumu Terminologia scientifica atn, Lycoperdon bovista Etimo srd. Traduzioni Francese vesse-de-loup Inglese puffball Spagnolo pedo de lobo Italiano véscia di lupo Tedesco Bovist, Bofist.

«« Cerca di nuovo