assamudàre, assamutàre , vrb Definizione abbarrare o fàere istare citios Sinonimi e contrari acaire, ammucitai, ammudai 1, ammudigare, ismudulare / atzitare, atzitire, cagliai, citire | ctr. faedhare, nàrrere Frasi canno arribbavat su punghidore chi punghiat su mannale si assamudavant totus ◊ assamudada, sa mente istraca invocat su reposu ◊ abbaidendhe a su chelu mi assamudo (G.M.Cherchi)◊ un'ociada l'at assamudau ◊ tiu Batoi nos at fatu assamudare ◊ pro assamutare sas limbas pútitas est annata a tzeracare Etimo srd. Traduzioni Francese faire chut, faire taire Inglese to hush up Spagnolo acallar, callar Italiano tacitare, star zitti Tedesco zum Schweigen bringen, schweigen.

atacazàre , vrb Definizione fàere tzàcurros e moida forte, nau fintzes de su bestiàmene chi istat a iscràmios Sinonimi e contrari atamazare, intrigliare Etimo srd. Traduzioni Francese faire du vacarme, criailler Inglese to make an uproar Spagnolo hacer ruido Italiano strepitare Tedesco Krach machen.

atochiàre , vrb: atzochiare, atzuchiare Definizione tzucare, andhare o intrare a unu logu cun fuliesa e fortza, prus che àteru po fàere male, furare Sinonimi e contrari lòmpere Frasi su marzane fit a rodeu in chirca de atzochiare a sos crapitos ◊ issu fit sèmpere su primu a atzochiare a mesu de s'abbolotu Traduzioni Francese faire irruption Inglese to break into Spagnolo irrumpir Italiano irrómpere Tedesco eindringen.

atoliàre , vrb: atuliare Definizione fàere is cosas impresse e bene chentza istare perdendho tempus faendho e chentza fàere: a logos dhu narant in su sensu de iscumbatare, fàere unu cunfrontu, atobiare, tzerriare a su matessi logu Sinonimi e contrari afiliatare, spodhai Frasi za ti ndhe cheret de tempus a ndhe atuliare!…◊ istat sempre faghindhe ma no ndhe atúliat, no, de sa cosa! ◊ e candho ndhe atúlias a collire una maghinada de olia collindhe a una a una?! 2. suta su palcu si atzendhiant sos cuntrestos pro atoliare cale fit su mezus poeta cantendhe (S.Patatu) Etimo srd. Traduzioni Francese faire vite, travailler efficacement Inglese to work efficiently Spagnolo trabajar bien, despachar Italiano lavorare, fare con efficiènza Tedesco tüchtig arbeiten.

atzinníre , vrb Definizione fàere tzinnos Sinonimi e contrari acinnai 1, ammiare Traduzioni Francese faire signe Inglese to make signs Spagnolo hacer señas Italiano accennare Tedesco Zeichen geben.

atzoladúra , nf Definizione su fàere is atzolas, is madassas, sa lana filada o àteru filu a lobos mannos a matzu Etimo srd. Traduzioni Francese action de faire des écheveaux Inglese skeining Spagnolo el aspar el hilo Italiano matassatura Tedesco Legen in Strähnen.

avalèssi , vrb rfl Definizione su si serbire de calecuna cosa o de ccn., nau mescamente in su sensu de ndhe aprofitare Sinonimi e contrari avaliri Etimo itl.t Traduzioni Francese se servir de, faire usage de Inglese to make use Spagnolo valerse, acogerse Italiano avvalérsi Tedesco sich bedienen.

bacanài, bacanàre , vrb Definizione fàghere moida, bacanu Sinonimi e contrari arrare, istripitare, sciumbullai, tzacai Frasi innòi est su logu aundi arróliat e bacanat isceti su crou! Etimo srd. Traduzioni Francese faire du bruit Inglese to make a noise Spagnolo hacer ruido Italiano far rumóre Tedesco lärmen.

bandhiàre 1 , vrb Definizione andhandho, pèrdere sa filada de un'improntu, girare a una bandha de malesaura o a dónnia modu chentza dhu bòllere / andhare bandhiendhe = a egas e a ogas Sinonimi e contrari istantonai, tontonare Traduzioni Francese faire une embardée Inglese to skid Spagnolo derrapar Italiano sbandare Tedesco schleudern.

bantài, bantàre , vrb: abantai, vantai Definizione giare is bàntidos, pònnere o nàrrere bene de unu, de una cosa, naendhondhe calidades bonas Sinonimi e contrari abbagianai, alabai, alabantzai | ctr. ilzenzare, spretziai Frasi su triballu, si est fatu bene, lis cheret bantadu ca los ànimat ◊ comintzeit a bantare sa muzere ponzendhechela in nues de chelu ◊ a chini si bantat si ballit unu corru! ◊ chie si bantat chi no fadhit mai, cussu naro ch'isbàgliat de piús!◊ lis at bantadu sa cosa nendhe chi fit bella e bona Etimo itl. vantare Traduzioni Francese faire des éloges, louer Inglese to praise Spagnolo elogiar, alabar Italiano elogiare Tedesco loben.

barrantzedhàre , vrb: barrantzellare Definizione andhare a giru po vardiania comente faent is barracellos, o fintzes a iscrucugiare Sinonimi e contrari rundai Etimo srd. Traduzioni Francese faire la ronde Inglese to go out on rounds Spagnolo rondar Italiano uscire di rónda Tedesco die Runde machen.

batugliàre , vrb: batuliai Definizione fàere carraxu, bacanu a boghes e a tzérrios Sinonimi e contrari abbochinare, chichigliare, stragamullai Traduzioni Francese faire du tapage, chahuter Inglese to make a din Spagnolo alborotar Italiano schiamazzare Tedesco kreischen.

bermigàre , vrb Definizione pònnere su greme, comente faet in sa linna chi si púdrigat, bècia Sinonimi e contrari bermire, ghermicare, ifermicare, imbremigai, infarraciai Etimo srd. Traduzioni Francese faire des vers, se vermouler Inglese to become infested with worms, to get worm-eaten Spagnolo agusanarse Italiano inverminire, tarlare Tedesco wurmig werden, wurmstichig werden.

bermíre , vrb Definizione pònnere su greme Sinonimi e contrari ifermicare, imbremigai, mermire, soldire Frasi custa piae, custa fruta si est bermida Etimo srd. Traduzioni Francese faire des vers Inglese to verminate Spagnolo agusanarse Italiano verminare Tedesco wurmig werden.

birbillàre, birbilliàre , vrb: bribigliare, bribillare Definizione pònnere in birbílliu Sinonimi e contrari imbirbilliare, inciulai, seguzare, tzuntzullare / abbupare, aggupare 1 Frasi candho sos ilgribbis si ndhe sunt andhados, tzertos si sunt torrados a bribigliare Etimo srd. Traduzioni Francese exciter, faire emballer, s'enticher Inglese to excite, to become excited, to take a fancy Spagnolo excitar, desbocarse Italiano eccitare, imbizzarrire, incapricciarsi Tedesco erregen, verrückt machen, vernarren.

bodalàre , vrb: bodolare, bodulai, bodulare Definizione fàere de una manera, o una cosa, chi, po sa presse de su foedhare, unu no arregodat comente si narat o no faet a tempus a nàrrere, fintzes si dha tenet crara: si podet pònnere a su postu de calesiògiat àteru verbu, ma dh'imperant fintzes po nàrrere chentza precisare nudha Sinonimi e contrari bodalire, intenantai, iterinare, nichelare Frasi nachi lu depias bodalare e no li as fatu nudha! ◊ tantu ant bodaladu e nigheladu chi ant chircadu a cumone unu peritu ◊ leas cussa carrela e no bi at de bodalare: faghes pagos metros e che ses in s'ufítziu! Etimo srd. Traduzioni Francese faire (fam.), combiner Inglese to do Spagnolo hacer, decir Italiano cosare Tedesco Zeitwort ohne bestimmter Bedeutung, das jedes andere Verb ersetzen kann.

bodalíre , vrb Definizione fàere de una manera, o una cosa, chi, in sa presse de su foedhare, unu no si arregodat comente o ite si narat (o no si bolet nàrrere): si podet nàrrere in càmbiu de css. àteru verbu Sinonimi e contrari bodalare, intenantai, iterinare, nichelare Frasi bodali custu ca mi serbit deretu! ◊ ite bi sezis bodalindhe, cue, totu s'ora? ◊ no bodalas gai ca faghes dannu! ◊ ma mih chi ses bodalindhe abberu, oe, mih, cun custa chistione! ◊ bodàliche sa cradea, coita, ca mi serbit logu! Etimo srd. Traduzioni Francese faire (fam.), combiner Inglese to do Spagnolo hacer, decir Italiano cosare Tedesco Zeitwort ohne bestimmter Bedeutung, das jedes andere Verb ersetzen kann.

bragài , vrb: abbragare 1, bragare Definizione fàere braga, èssere cuntentone de una cosa, de sèi etotu, su si pigare a bàntidu o su si giare bàntidos Sinonimi e contrari lantarinare, spamparrai Frasi fit bragandhe ca giuchiat sa camisa ammedonada a beculeris mannos ◊ una corròncia si che tzacat braghendhe in mesu de sos paones, bestida cun pumas de paone ◊ de su monte chi tenent ant resone a si ndhe bragare Etimo srd. Traduzioni Francese faire le m'as- tu-vu, faire le fanfaron Inglese to boast Spagnolo hacer el fanfarrón Italiano spacconeggiare, fare lo spocchióso Tedesco prahlen.

bravantài, bravantàre , vrb Definizione fàere su brafanteri Sinonimi e contrari bravanteriai, bravatonare, ismagliatzare, ladrare Frasi si est bravantau chi mi at basau Etimo srd. Traduzioni Francese faire le bravache, se vanter Inglese to boast, to brag Spagnolo jactarse Italiano braveggiare, millantare Tedesco prahlen, angeben.

bravatonàre , vrb Definizione fàere su brafanteri Sinonimi e contrari bravantai, bravatzare, ismagliatzare Etimo srd. Traduzioni Francese faire le bravache Inglese to grag Spagnolo jactarse Italiano braveggiare Tedesco prahlen.

«« Cerca di nuovo