A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

deghinadórzu , nm Definizione logu inue si deghinat Etimo srd.

deghinàre , vrb Sinonimi e contrari decumare, ispèldere.

deghinò, deghinòu , avb Definizione candho est chi nono…: de àtera manera, in àteras cunditziones Sinonimi e contrari aghinò, aghinunca, candeghinò, cantichinono, chidecosè, chiscussu, desinò, deghinuncas, sinono Frasi s'ómini si depit istreletzai de is àterus, deghinò no lassat perunu arrastu de sa vida sua ◊ mancu mali ca eus salvau sa domu, deghinou fiat tocau a drommí in su sartu! ◊ mancu mali ca no si est cojau, deghinò a serra dh'iant iscrobau! Etimo srd.

deghínu dechínu

deghinúncas , avb Sinonimi e contrari aghinunca, deghinò, sinoncas*, sinono Frasi si nd'isbregungit e tirat ainnantis, deghinuncas càmbiat arruga.

dègi dèchere

degína dechína

degiòtu decheòto

dègiri dèchere

dègo , prn: deo, dèu Definizione foedhu chi si narat in parte de su númene de una prima persona: s'impreat prus che àteru (ma no sèmpere cun bisóngiu) po inditare chie faet s'atzione de su vrb. / cun deo, cun dèu = cun megus; che deo = che a mie Sinonimi e contrari ceo, ego, eju Frasi deo no isco proite faghes gai! ◊ deo, no tue, apo fatu custu triballu! ◊ cussa cosa dha fatzu dèu! 2. parit chi is cosas siant morendi cun dèu ◊ restat cun deo s'antiga tristura ◊ si fint istadas che deo no si fint avilidas ◊ isse no est coment'e deo ◊ isse est piús faularzu chi no deo!◊ fai cument'e dèu! Etimo ltn. ego Traduzioni Francese je, moi Inglese I Spagnolo yo Italiano io Tedesco ich.

degodédhu , nm Definizione unu bículu, parte de calecuna cosa, nau fintzes in su sensu de pagu pagu Sinonimi e contrari acodedhu, arroghedhu, pitzuedhu / apenas, atzicu, pachitzedhu.

degodía , nf Definizione genia de bobboi pitichedhedhu chi si papat sa linna sicada e dh'istampat, totu Sinonimi e contrari carignàtula, tacatia*, tàralu, tzerrone, zannarolu Terminologia scientifica crp.

degogliàdu , pps, agt: degollau Definizione de degogliare; chi est totu malegontzu Sinonimi e contrari bisestradu, iscronniau Frasi Giuanni Batista est mortu degogliau po órdini de Erodes 2. ahi ite note niedha e degogliada! ◊ seu triballendi coment'e un'iscrau de galera, totu degollau e agiagarau ◊ est in annozu e peleas che ànima degogliada.

degogliadúra , nf: degogliarura Definizione su degogliare Frasi sa vida est in degogliarura Etimo srd.

degogliài, degogliàre , vrb: degolgiai, degollai, degollare, degullare, degulliare, digogliai, digogliare, digollare, digugliare Definizione segare sa conca, pònnere istrópiu, fàere bisestru, dannu mannu a gente, animales o a cosas, distrúere, matzigare; fintzes fàere burdellu, moida a meda, coment'e segandho cosa, gherrigiandho, immarrire Sinonimi e contrari isconcai, sugai / bisastrare, destrossai, fragiare, idegollai, istragare 2 Frasi Giudita at degogliadu a Oloferne ◊ Erodes at fatu degollare pitzinnos innotzentes 2. a su pastore li ant degogliadu sa robba ◊ ant degogliadu una punta de chercu ◊ de milli versos no ndhe valet unu ca sunt totu degogliados, isempiados ◊ apustis chi aus degollau totu seus cricandho de ndhe torrare a bia sa limba ◊ cussos machinàrios in sa mina digogliaiant che moledha de cafè ◊ sa màchina ti podet digollare! 3. su bentu degògliat sas fozas, las atapat e forfígiat ◊ chentza dentes no poto degullare sa cosa tosta ◊ a punzos e a bucicones mi l'ant totu degogliada (G.Ruzzone)◊ su bentu forti at digogliau totu is matas ◊ s'istrubberi digúgliat totu su chi usat 4. su pitzinnu fut tota sa die digúglia digúglia ◊ seu totu digogliara! Etimo ctl., spn. degollar Traduzioni Francese décapiter, massacrer Inglese to behead, to slaughter Spagnolo decapitar Italiano decapitare, fare strage, massacrare Tedesco köpfen, enthaupten, niedermetzeln, massakrieren.

degogliarúra degogliadúra

degógliu , nm: dególliu, degollu, degorju, degullu, digógliu, tagollu Definizione istrópiu, dannu mannu meda fatu a gente, animales o cosas; moida, sonu forte Sinonimi e contrari bisestru, dannu, destrossa, idegollu, istralia, istrópiu, macedhu, sdegógliu / abbasatu, fracassu Frasi a fortza de degógliu e de fracassu crent chi si rimédiet s'errore (D.Mele)◊ fàcia de ghimisone isreguladu, cheres fàghere de àrias degógliu candho de ària as solu su respiru! ◊ chentu bardaneris falant a cadhu e intrant in bidha a fàghere bardana: unu degógliu, unu disacatu! ◊ za ndhe at fatu de degullu cussu bentu, in binza: che at betadu totu sa bide noa! ◊ sos fogos fuidos faghent degollu inue passant 2. s'intendhet degullu: abbàida no siant canes! ◊ mi ndhe at ischidadu su degógliu de sas undhas ◊ timiat su degógliu de sos isparos ◊ s'intenniat su degógliu de una sirena ◊ pro fàere essire is sibrones faiat meda degollu: pariat betandhoche a Deus de s'assétiu! ◊ s'intendhet unu degorju de abba de rivu ufratu 3. in domo si ndhe tzacat chentza falta e bi pesat degógliu Cognomi e Proverbi smb: Degogliu, Digogliu Etimo srd. Traduzioni Francese massacre Inglese massacre Spagnolo masacre (f), degüello Italiano strage, scémpio, massacro Tedesco Massaker, Blutbad.

degói dedeói

degolgiài, degollài, degollàre degogliài

degollàu degogliàu