A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

àsta , nf: àstia, àstua 1 Definition cannedhu, genia de pértiga longa, s'àrbure o pinnone de sa cucagna, fintzes una genia de arma a punta; a logos est sa palita de còere pane / astas de boe, de cherbu = sos corros; a. de cumpassu, de arrelógiu, de ullieras, de arromana Synonyms e antonyms pértia / corru Etymon ltn. hasta Translations French hampe, branche, canne, tige, perche English staff Spanish asta Italian asta German Stab.

àsta 1 , nf Definition manera de bèndhere sa cosa / pònnere una cosa a s'a. = a chie la pagat menzus Synonyms e antonyms arbaranu, usupastu.

àstacu , nm Definition una genia de aliusta manna Synonyms e antonyms lenfru, lifante, longhifanti.

astagiòne, astajòne , nf: astajone, istagione 1 Definition s'areste de s'ispigamúrina Synonyms e antonyms salauspe Scientific Terminology rbr.

astàle , nm Definition su fuste de sa coa, s'ossu comente acabbat s'ischina (de is animales) Synonyms e antonyms frustale Sentences s'astale de sa coa naschit dae s'ischina Scientific Terminology crn Etymon srd.

astémicu, astémiu , agt, nm Definition chi o chie no bufat cosas chi giughent àrculu Translations French abstème English abstemious Spanish abstemio Italian astèmio German abstinent, Abstinenzler.

astenàdu , pps, agt Definition de astenare 2. semus poetas astenados e istamus in palcu che monincas.

astenàre , vrb Definition nau de frutuàriu, intostare o aortire chentza cumpriu (fintzes po pecu); nau de linna, fintzes pipionire, pònnere su greme Synonyms e antonyms acalabiare, agurtire, allagorjare, assichillonai, atecadiare Etymon ltn. extenuare Translations French dessécher English to dry (up) Spanish enmustiarse Italian incatorzolire German einschrumpfen.

astèniri , vrb: ostènnere* Definition fàere a mancu de fàere o de nàrrere cosa Synonyms e antonyms aostare, refrenai, retènnere.

asteríscu , nm Definition genia de istedhitu impreau in s’iscritura coment'e singiale de calecuna cosa Synonyms e antonyms istellitu.

astesiài , vrb: atesare, atesiai Definition pònnere, portare o andhare atesu, prus aillargu, trantzire Synonyms e antonyms allalgare, illalgare, issuzire, istejare, istelare, istesare, istesire, istregire | ctr. acostai, acurtziare Sentences unga tostada morti astesiada ◊ ti nci ses astesiau de sa glória ◊ si ch'est atesadu e abboghineit a su cumpanzu ◊ si che ateseit currendhe unu bonu tretu (G.Addis)◊ atesianosí de su mali in totu is ocasionis!

àstia àsta

astifasciòne, astifassiòne , nf Synonyms e antonyms acuntentamentu, conciolu, contentu, saltifascione Sentences cogliedas dogni manna istimascione e de totu sempre astifascione! ◊ li faghiat leare una chiza de cumpleta astifassione.

astiladúra , nf Definition su èssere a puntas de dolore; farta de aguantu a su dolore, a is dificurtades, su sufrire meda po dónnia cosighedha, debbilesa de nérbios Etymon srd. Translations French neurasthénie English neurasthenia Spanish neurastenia Italian nevrastenìa German Neurasthenie.

astilài, astilàre , vrb Definition fèrrere, púnghere cun s'astile; èssere a puntas de dolore Etymon srd.

astilàu , pps, agt Definition de astilai; chi est a puntas de dolore forte, chi dhi benit astiles; chi no padit nudha nudha, prus po farta de capacidade mentale chi no de fortza de sa carena; fintzes oféndhiu, dispràxiu 2. un'ómini fiat astilau ca sa picioca dh'iat torrau curcuriga ◊ fut un'ómini nervosu, astilau de sa miséria e de sa necessidadi Etymon srd. Translations French neurasthénique English neurasthenic Spanish neurasténico Italian nevrastènico, psicolàbile German neurasthenisch.

astíle, astíli , nm: astrile Definition coment’e una pértiga (de linna o de àteru) fata a punta de iscúdere atesu; punta de dolore forte, fintzes fritu meda chi intrat o punghet che fritza; dannu mannu; fintzes farta de aguantu a su dolore, a is dificurtades / mortu de a. = de dannu, de dirgràtzia, bochitu Synonyms e antonyms britza, ferce, frícia / dolorida / arragore, frizidore / dannu / astiladura Sentences fuint che astile sos Sardos pro chircarent sa salvesa ◊ un'astile lis ruchet sa carena! 2. pro li fàghere zipones e caltzetas bandhat peri sos logos a s'astile, visitandho in dónzia foghile si la passat sa vida fitiana! (B.Sulis) 3. benit s'atonzu e torras a partire ca times de s'ierru sos astiles (P.A.Sau) 4. fiant mortus sa própriu dí de morti naturali e no de astili Etymon itl. astile Translations French dard English dart Spanish dardo Italian dardo German Pfeil.

àstili , nm Definition dannu, disgràtzia / mortu de à. = mortu de male Synonyms e antonyms digràtzia Sentences biendhosi in d-unu logu ispérdiu, sa pubidha in pagu tempus si morit de àstili malu Etymon ctl. astre.

astitài , vrb Definition leare sa tita a su pipiu, a su fedu piticu, disavesare de súere Synonyms e antonyms illatare 1, istitai* | ctr. allatae

astòre , nm: astori, istore, stori Definition cun custu númene si narat diferentes genias de pigiones papadores de petza: astore, o stori columbinu (itl. astóre), stori de pudhas o leporaju, astoredhu, storixedhu, o istore de tziudhia (itl. poiana), stori de Leonora o tzarpadheri, astoritu (itl. sparviere); in cobertantza, persona mala, furona / min. astoredhu, storitu, storixedhu / astori perdighinu = itl. falcóne; stori de pisci, astore marinu = itl. falco di palude Synonyms e antonyms astorolia, atapaju, falche 1 / arcidedhu Sentences dogni astore in chirca de recatu benit famidu e si aviat atatu ◊ sos astores falant in sas cussorzas isprammendhe sas chedhas apaxiadas ◊ si aia tentu alas de astore fia boladu dae bica in bica! 2. no ti fides, columba, ca s'astore fatu tou sas úngias est perdendhe! Scientific Terminology pzn, accipiter gentilis arrigonii Etymon itl Translations French faucon English hawk Spanish azor Italian astóre, falco German Habicht.