fangotéri , agt, nm Definitzione chi o chie istat sèmpere tocandho, imbrutandho, sèmpere in mesu, faendho cosas de pagu giudu, prus che àteru nau de pipiu Sinònimos e contràrios formijatu, fragnóculu, fruscinedhu, mintirotu, tocaredhu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fouineur Ingresu lively child Ispagnolu que hurga Italianu frùgolo Tedescu unruhig, unruhiger Mensch.

festulànu, festuliànu , agt, nm Definitzione chi o chie andhat a festa o dhi praghent is festas Sinònimos e contràrios festaresu, festaritzu, festizadore, festizaju, scialeri / cdh. fistulanu Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fêtard, qui aime s'amuser Ingresu party-loving Ispagnolu juerguista Italianu festaiòlo Tedescu festliebend, festliebender Mensch.

fidàdu , pps, agt, nm: fidau, fidatu, firau Definitzione de fidare; chi est lassau chentza castiau, chentza dhi giare atentzione; chi o chie mantenet sa fide, dhi giaent fide ca tenet firmesa in su chi narat o chi faet a cumprèndhere; chi est trancuillu, chi si fidat, chi no est pentzandho a su malu Sinònimos e contràrios afideadu, securu / irfidiada, iscufidada, ispensada | ctr. scunfiantzosu, traitore Maneras de nàrrere csn: a sa fidada = a s'irfidiada, candu unu no est atentu ca no si dh'abetat, a s'ispessada; pessone fidada = unu de si pòdere fidare de isse, chi faghet a si ndhe fidare; tènniri fidau a unu = pessare de si pòdere fidare de unu; tènniri a ccn. fidau che àcua in ciuliru = no li dare fide nudha; fai una cosa a corpu fidau = a coro seguru 2. custu pisedhu faghet fidadu e a ziru, ca zughet sa conca leada de su zogu ◊ sas berbeghes ant ingustadu a sa cosa frisca e faghent fidadas e a s’ortu! ◊ candu si est biu firau ndi at furau totu su chi at pótziu ◊ su pulma fait una frenada…, dèu femu istrantaxu, fidau, e seu arrutu! 3. Giudas puru fit ómine fidadu e traitu at a Cristos ◊ a mei mi tenenta fidau e mi narànt totu ◊ apo postu in sa binza unu fatore chi totus mi naraint: - Est fidadu, che persone sigura e de onore! (A.Masia Arru)◊ at avisadu sa comare fidada pro si fàghere azuare ◊ a tui ti tengu fidau che àcua in ciuliru 4. fidau de su chi m'iat nau su spaciau de fradi miu, seu andau a Aristanis ◊ ite ratza de valentias: mi podias àere dadu sa morte, sendhe fidadu puru, si chérfidu aias! ◊ candu is marineris fiant fidaus, cudha si arregollit sa cosa insoru e si ndi andat 5. comente l'ant iscutu a sa fidada isse fit rutu a longu de fiancu: no tet aer, s'iscuru, nadu mancu "Bah!" a s'istragore de sa fusilada (A.Casula) Sambenados e Provèrbios prb: amigu fidau tenidhu caru! Tradutziones Frantzesu sûr Ingresu reliable Ispagnolu leal Italianu fidato Tedescu zuverlässig, treu, treuer Mensch.

inghiriagràstos , agt, nm Definitzione chi o chie s'istentat inghiriandho chentza ndhe fàere fine de una cosa o chistione, perdendho tempus in debbadas, unu chi est bonu solu a pèrdere tempus Sinònimos e contràrios cagallente, immajonadu | ctr. coidadosu, contipizosu, lestru Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu barguigneur, bon à rien Ingresu ineffectual (person) Ispagnolu irresoluto Italianu tenténna, cincischióne, inconcludènte Tedescu wankelmütiger Mensch, der nichts fertigbringt.

ingroedhósu , agt, nm Definitzione chi o chie si dha pigat tropu abbellu faendho sa cosa, istat faendho e chentza fàere Sinònimos e contràrios adasiau, cojanesu, fracómudu, inghiriagrastos, istantariosu, présiru, prodhincu | ctr. apidinadu, coidosu Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu barguigneur Ingresu ineffectual (person) Ispagnolu irresoluto Italianu cincischióne Tedescu wankelmütiger Mensch.

ischerfulíu , nm Definitzione cosa o unu chi meritat de èssere istrecau Tradutziones Frantzesu méprisable Ingresu despicable person Ispagnolu despreciable Italianu èssere spregévole Tedescu gemeiner Mensch.

istratzolàu , pps, agt, nm: istratzuladu Definitzione de istratzolare; chi est totu iscorriau; nau de orrobba, de trastu, chi est segau a tiras; nau de unu, chi est bestiu de orrobba segada o bècia Sinònimos e contràrios irbinarjau, iscorriau, iscorriolau, ispendhuladu / iscosinzadu, istracibau, pedhitzoni, spollatzinu, strícialu 2. Titinu Nivola at fatu sa Sardigna a pane de Otieri, una Sardigna istratzolada cun Orane marcada in mesania ◊ fit totu istratzolau, brutu e chin sa cara issambentada ◊ so andhadu iscultzu, istratzuladu, cun sa carre brujada ◊ istratzuladu e a pè, santu Giuanni at giradu su desertu Tradutziones Frantzesu gueux Ingresu torn, beggar Ispagnolu desgarrado, trapajoso, andrajoso Italianu lacerato, straccióne Tedescu zerrissen, zerlumpter Mensch.

istrisíntzu , nm: istrisinzu Definitzione persona de nudha, de pagu contu; bisóngiu, miséria Sinònimos e contràrios arrenulliosu, burribburri / bisognu 2. inumbe est povertate at istrisintzu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu personne insignifiante Ingresu insignificant person Ispagnolu persona insignificante Italianu persóna insignificante Tedescu unbedeutender Mensch.

landròne , agt, nm Definitzione chi costumat a si bantare, chi si credet prus de su chi est Sinònimos e contràrios alabadori, banosu, bantaditu, bantageri, bragheri, landrosu, pageri, pagiosu, vantagiosu Terminologia iscientìfica ntl Tradutziones Frantzesu vaniteux Ingresu fop (pish) Ispagnolu fatuo, vanidoso Italianu vanèsio Tedescu aufgeblasen, aufgeblasener Mensch.

mabassortàu , agt, nm: malassortadu, malassortau Definitzione chi o chie no at tentu o no tenet sorte, chi at tentu dannu mannu, males unu aifatu de s'àteru Sinònimos e contràrios digrassiau, irfortunadu, isfatatu, istraliosu, malafadau, scedau, sciortunau / cdh. malassultatu | ctr. afoltunadu, assortadu, diciosu, fadosu Frases est un'iscancamentu de coro solu a pessare chi custa cristiana malassortada morzat goi minore! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu malchanceux, malheureux Ingresu unlucky (person) Ispagnolu desafortunado, desgraciado Italianu sfortunato Tedescu unglücklich, unglücklicher Mensch.

machillòto, machillótu , agt, nm Definitzione machedhu, chi est unu pagu macu Sinònimos e contràrios irvalioti, macacu, machisóngiu, macotu, scilivrau, trantziu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu folichon, folâtre Ingresu madcap Ispagnolu alocado, chiflado Italianu pazzeréllo Tedescu leichtsinniger Mensch, Springinsfeld.

marietadòre , agt, nm Definitzione chi o chie acostumat a fàere marietas Sinònimos e contràrios bagianu 1, gioguanu, incanteri, marietosu, piberudu Frases cussa est una maca marietadora Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coquet, enchanteur Ingresu flirtatious, enchanting, enchanter Ispagnolu coqueto, cautivador Italianu civettuòlo, incantatóre Tedescu kokett, zierlich, gefallsüchtiger Mensch, anmutiger Mensch.

melindrósu , agt, nm: milindrosu Definitzione chi o chie acostumat a fàere tropu denghes, tropu milindros, o fintzes a èssere prenu de denghes, de milindros, a si crèdere meda Sinònimos e contràrios dengheri, dengosu, leitanu, minghenghi, mirringhengu, modosu, scanceriosu, spiscincosu Frases avantzat su matzone a conca tolta milindrosu, trassadu, iscoizendhe (P.Casu)◊ su paone melindrosu at postu in olvidu sas pumas suas cumbintu chi fit tropu pazosu ◊ bae, bae, o ebba milindrosa, bae e prosighi in su destinu tou! ◊ a s'intèndhere su re de sa foresta, s'àinu faghet su milindrosu Terminologia iscientìfica ntl Ètimu spn. melindroso Tradutziones Frantzesu minaudier, affecté, maniéré, mielleux Ingresu honeyed, affected (person) Ispagnolu melindroso Italianu svenévole, mellìfluo Tedescu geziert, gespreizter Mensch.

muduléu , agt, nm: muruleu Definitzione chi o chie foedhat pagu e nudha, chi dhi praghet a istare citiu Sinònimos e contràrios mudigone, mudurcu, mutzurru | ctr. ciaciareri, paraletadore, tzarrantinu Frases fit conchibesudu, ojimaduru e sempre muduleu 2. fateit fàghere una mata de risu fentra a cussu muduleu de ghiadore ◊ cudhu muduleu no riiat mancu in die de Pasca Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu taciturne Ingresu reserved Ispagnolu taciturno Italianu taciturno Tedescu schweigsam, wortkarger Mensch.

mugósu , agt, nm Definitzione chi o chie istat sèmpere totu brutu, prenu de muga Sinònimos e contràrios butzinosu, cadhàniu, cadhóciu, cadrangiosu, lortzorosu, lurtinosu, massautu, pingosu, sodrigosu Frases mugosu, bogadichela cussa camisa bruta! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu d'une saleté dégoûtante, crasseux, sale (fig.), sordide Ingresu dirty (person) Ispagnolu sucio, mugriento Italianu sózzo Tedescu schmutzig, schmutziger Mensch.

núrtile , agt, nm Definitzione nau de ccn., bonu a nudha, chi no est àbbile Sinònimos e contràrios casticau, iltrudhadu, innangaradu, lertone, néssiu | ctr. àbbile, abbistu Frases pacos núrtiles brusant galu froedhas lassàndhennos chen'àlinu Tradutziones Frantzesu incapable Ingresu incapable Ispagnolu incapaz, inútil Italianu incapace, inètto Tedescu unfähig, untüchtig, unfähiger Mensch.

pagéri , agt, nm: palgeri, palleri, paxeri, pazeri Definitzione chi o chie est prenu de braga, chi si bantat o credet meda Sinònimos e contràrios bantaditu, bantageri, blagheri, bragosu, crétidu, ispacone, scaviau, spaxeri Frases candu passas in pratza fais passus palleris ◊ at a èssi pagu pallera, cun totu cussu bèni chi dh'ant lassau!…◊ chini si vantat ricu est palleri (E.Loni) Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu vaniteux, fanfaron Ingresu vain person, blusterer Ispagnolu vanidoso, creído, fanfarrón Italianu vanitóso, fanfaróne Tedescu eitler Mensch, Prahler.

pedhitzòni , agt, nm: pedhucione, pedhutzone, pellitzone Definitzione persona miseredha, totu male posta, bestia de orrobba bècia (a logos fintzes màscara de carrasegare) Sinònimos e contràrios batigone, fadigosu, famicosu, istratzolau, pendharitzone, petularzu, strícialu, zaulone / ttrs. pidhitzoni / limidu, susuncu Frases chircat su furisteri pellitzone, no importat si arroncat o apedhat Tradutziones Frantzesu gueux Ingresu beggar Ispagnolu miserable, trapajoso Italianu straccióne, pitoccóne Tedescu zerlumpter Mensch.

pendàngula , nm Definitzione unu chi acostumat a giare istrobbu, candho apicigat, candho dhu pigat a cricare contos, abbarrare chistionandho a tropu Sinònimos e contràrios apítzigu, apodhosu, ifadosu, tambedhosu Ètimu ctl. pendango Tradutziones Frantzesu casse-pieds Ingresu bother Ispagnolu pelma, plasta Italianu seccatóre Tedescu lästiger Mensch.

piscillíncu , nm Definitzione persona de carena pitica e débbile Sinònimos e contràrios atzegu, gàlinu Terminologia iscientìfica zcrn Tradutziones Frantzesu frêle, grêle Ingresu frail Ispagnolu endeble, delgado Italianu gràcile Tedescu schlanker und schwacher Mensch.

«« Torra a chircare