Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

abbisòca , avb Definitzione mi parit ca…, forcis…, abbisumeu chi… Sinònimos e contràrios abbisomeu, abbisu, soca 2 Frases mi aponent unu giubedhu e abbisoca mi lu probant! ◊ abbisoca depet torrare a tucare deretu! ◊ abbisoca sezis in festa! ◊ Bissenta at dimandhadu abbisoca prus a issa etotu chi no a sos àteros Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu peut-être, à mon avis Ingresu perhaps Ispagnolu en mi opinión Italianu a mio avviso, mi pare che…, fórse Tedescu meiner Meinung nach, ich meine, daß, vielleicht.

abbisoméu , avb: abbisumeu Definitzione a pàrrere meu, segundu su chi ndhe pentzo geo, stau ca… mi parit chi… Sinònimos e contràrios abbisoca, abbisu, istimmei, mísparra, naromeu, stamega Frases abbisumeu andho, como chi no est proindhe! ◊ abbisumeu ses macu, tue, a nàrrere cosas goi! ◊ abbisumeu frocat! ◊ abbisumeu no l'ischis, Frantziscu, chi sunt totu sas cosas cambiadas! (Seu) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu à mon avis Ingresu in my opinion, may be Ispagnolu en mi opinión Italianu a mio parére, fórse Tedescu meiner Meinung nach, vielleicht.

abbísu , avb Definitzione a bisu, a pàrrere (meu), po cantu si biet, si paret: si podet nàrrere in su sensu própriu, e duncas cun ccn. duda, ma fintzes in su sensu de una cosa segura e ladina e s'imperat agiummai sèmpere cun sa cng. "chi" / abbisu meu, abbisu mia chi…; no ischire ite abbisu pigare = no ischire su médiu de leare, ite tocat a fàghere Sinònimos e contràrios abbisoca, abbisomeu Frases abbisu chi pioet! ◊ si bos betades manu, a sos concluos, abbisu chi sos punzos bonos creides! ◊ abbisu chi azis gana de bufonare! 2. abbisu ses macu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu peut-être, évidemment Ingresu perhaps, evidently Ispagnolu en mi opinión Italianu a mio avviso, mi pare che…, evidenteménte Tedescu meiner Meinung nach, ich meine, daß, offenbar.

abbruncài, abbruncàre , vrb: abbrunchiai, abbrunchiare, abbrunciare Definitzione atumbare o iscúdere a su bruncu, a murros, e fintzes pigare a su bruncu, nàrrere cosa coment'e giaendho una briga, naendho cosa in contràriu; pònnere bruncu (in sa carrada, in s'ampudha, in su papare o, is animales, in s'erba a pàschere); rfl. èssere a primma Sinònimos e contràrios abboluire, arruncare, brigare, chelcire, irmurrare, irruncare, ispochiare, sbruncai, stronciai / assansiare / adobiai, atumbae, imbronconai, trabbucai 1 / agghegiare / ammurrionare Maneras de nàrrere csn: abbruncai su frascu = artziai su frascu po bufai a bruncu; abbruncare su fogu = acontzare su fogu, sos titones Frases fit andhendhe a s'apàlpidu, abbrunchendhe a bicos e chizolos ◊ at leadu a dereta, istontonendhe e abbrunchendhe in s'impedradu iscumbessu ◊ abbruncai un'animali chi si bollit fuiri ◊ is brebeis candu tenint ispédhiu de andai, dhas abbruncu e si firmant ◊ at abbruncau is cunsilleris sentza nimmancu dhis lassai isterri s'arrexonamentu! 2. abarras isciacuendi pratus… abbrunca de su salatieri! ◊ is brebeis funt abbrunchendi sa pastura 3. su sèneche lu cussizat severu e firmu, ma isse no resessit a abbruncare s'ammolighinamentu, pessandhe a una fémina chi no est sua Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu heurter, claquer Ingresu to give a slap (on lips) Ispagnolu abofetear, golpear en los morros Italianu dare un mostaccióne Tedescu auf die Schnautze hauen.

acajólu , nm: acajou, arcajolu Definitzione coment'e una fentanedha fata in is muros grussos, aperta a una parte, ananti, coment'e unu níciu, fintzes cun tàula a metade, a manera de dhue pòdere pònnere o arrimare ccn. cosa Sinònimos e contràrios camaritu, colomberi, fenesta, macarina, muricone 2. iscruculla is arcajolus de s'ómini e as agatai sa beridadi de sa vida Terminologia iscientìfica dmo Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu débarras Ingresu receptable, storeroom Ispagnolu espacio empotrado en la pared para guardar algo Italianu ricettàcolo, ripostìglio Tedescu Abstellnische, Wandschränkchen.

acatastàe , vrb Definitzione iscríere unu bene, terras, domos, in su catastu, a manera chi arresurtet a distintu sa propriedade Sinònimos e contràrios incatastare Tradutziones Frantzesu cadastrer Ingresu to pile (up), to register to the land-registry office Ispagnolu inscribir en el catastro Italianu accatastare 1 Tedescu in den Kataster eintragen

acoài, acoàre , vrb Definitzione pònnere, andhare o istare s'unu aifatu de s'àteru, acoa, e fintzes abbandhonare; tirare agoa, tirare a longas, acostire cun sa coa a calecunu tretu comente faet unu carru o un'àteru mezu po carrigare o iscarrigare cosa Sinònimos e contràrios acodiai / aisetare Frases cussas pòberas terra sunt acoatas 2. sa zente est acoendhe: pro pagare isetat sas úrtimas dies Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu se mettre derrière Ingresu to put in line Ispagnolu poner en hilera Italianu accodare Tedescu hintereinanderreihen.

acorruntzulàre , vrb Definitzione fàere su corrúntzulu, seberare sa tega de sa fae, de su pisu, o àteru) Sinònimos e contràrios acorruschedhare, seberare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu nouer (bot.) Ingresu to set Ispagnolu transformarse el ovario en fruto Italianu allegare (détto di piante) Tedescu ansetzen (Bot).

acorzolàdu , pps, agt Definitzione de acorzolare; chi at fatu su corgiolu, su semu, su càgiu, chi est abbituau a calecuna cosa Sinònimos e contràrios acogliadu 2. seu totu acraxobada de s'abbruxadura chi apu tentu ◊ sos cumpanzedhos fint iscurtzos chin sos pes acorzolados e niedhos dae su mughedhu Tradutziones Frantzesu calleux (adj.) Ingresu callous Ispagnolu con el ovario transformado en fruto, encallecido Italianu incallito Tedescu schwielig.

acuconàre , vrb Definitzione pònnere coment'e fatu a cocone, a cumossu, fintzes cuau Sinònimos e contràrios aciunciulire, acoconare, aconcolai, acucai, acuculiare, acuculiedhare, acucunniare 2. cussos pecos sont acuconaos dae su fritu apozaos inue bi at concale o corcadorza ◊ candho benit isprazas avrosas si apozat acuconau in palas de unu crastu ◊ su tuturreri dormit acuconau Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu s'accroupir Ingresu to squat Ispagnolu ponerse en cuclillas Italianu accoccolare Tedescu sich zusammenkauern.

acuculiàre , vrb Definitzione ponnere coment'e acuguciaus, coment'e cuaos, pònnere in s'acoiladórgiu, in s'acúliu Sinònimos e contràrios aciunciulire, acoconare, aconcolai, acucai, acuconare, acuculiedhare, acucunniare, aculigionai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu s'accroupir Ingresu to crouch (down) Ispagnolu ponerse en cuclillas Italianu accoccolarsi Tedescu sich zusammenkauern.

aculaciài , vrb Definitzione pigare a nadiadas, a cropos de manu isprata a nàdigas Sinònimos e contràrios annadiai, innadiai, isculivitare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fesser Ingresu to spank Ispagnolu pegar en el culo Italianu sculacciare Tedescu den Hintern versohlen.

acumonài , vrb: acumonare Definitzione arregòllere o pònnere totu impare, totu a unu (bestiàmene, àteru), a cumone; giare su bestiàmene a contivigiare a mesu pérdia e a mesu badàngiu, a mesapare; su si pònnere impare Sinònimos e contràrios aggregare, assotziai Frases parte de sas abbas de cussu riu est intubbada: su restu est acumonada pro abbare campos e frutales ◊ si boleis guadangiai de prus, acumonaisí in sotziedadi! Terminologia iscientìfica pst Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu réunir Ingresu to aggregate Ispagnolu juntar, poner en común Italianu aggregare, méttere in comune Tedescu zusammentreiben, Vieh in Halbpacht haben

addegàre , vrb: atecare, ategai Definitzione fàere sa tega, nau de unos cantu laores (fae, pisucre, pisu)/ fasoledhu ategau = a tega fata Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu nouer (bot.) Ingresu to set Ispagnolu transformarse el ovario en fruto Italianu allegare (fare i baccèlli) Tedescu ansetzen (Bot).

afangàre , vrb Definitzione calare a fundu in su ludu Sinònimos e contràrios aciufae, afundae, afungai 1 Frases in cussu terrinu no timo de che afangare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu enfoncer Ingresu to sink Ispagnolu hundirse en el lodo Italianu affondare nel fango Tedescu in den Schlamm einsinken.

afassú, afassúa , avb Definitzione a s'a. = a coredhu, ghetau apari, totu a méschiu chentza órdine perunu, a passiu, afaiu, a su chi unu at in gana Tradutziones Frantzesu pêle-mêle en vrac Ingresu upside down Ispagnolu en desorden Italianu catafàscio Tedescu durcheinander.

afilerinàre , vrb Definitzione pònnere a filera, prantare matedu (o àteru deasi) o assentare a filera Sinònimos e contràrios infilerinare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu planter en rangées Ingresu to plant in rows Ispagnolu plantar en hilera Italianu piantare in filari Tedescu in Reihen pflanzen.

afitài , vrb: afitare 1, fitare Definitzione segare o fàere a fitas, segare a bículos piticos Sinònimos e contràrios ifitare / amminudai, irminujare Frases si afitat su civraxu, ca est pane russu ◊ dhi ant afitau su didu suisui ◊ at afitadu unu bellu giobu de sartitza ◊ est afitenne sartitzu a lepa Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu découper Ingresu to slice Ispagnolu cortar en lonchasrebanadastajadasrodajas Italianu affettare Tedescu in Scheiben schneiden.

aggrustàre, aggrustiàre , vrb Definitzione pònnere o fàere a grústiu, fàere unu grústiu, una chedha, nau prus che àteru de pegos Sinònimos e contràrios abbamare, acedhae, achedhonare, aggamai, amedhare, ingamai | ctr. irgrustiare, istagiai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rassembler, saisir Ingresu to put in a herd, to arrange in groups Ispagnolu agrupar, reunir en rebaño Italianu aggruppare, abbrancare Tedescu gruppieren, zur Herde zusamentreiben.

agioroscàre , vrb Tradutziones Frantzesu se jetter en grondant (chien qui gronde) Ingresu jumping of a growling dog with the intention of biting Ispagnolu acometer los perros en la caza Italianu l'avventarsi del cane ringhiando per mòrdere Tedescu sich knurrend auf jdn, stürzen.

«« Torra a chircare