addesumàre , vrb: desumare Definitzione ispartzire in partes oguales una cosa, pruschetotu s'interessu Sinònimos e contràrios cumpaltire, driverare, ispartzire, paltire Frases su babbu etotu lis at addesumadu s'interessu e gai donzunu de sos fizos si tenet contu sa parte sua Tradutziones Frantzesu répartir, partager Ingresu to split (up) Ispagnolu repartir Italianu ripartire, frazionare Tedescu aufteilen.
calèschere , vrb Definitzione erríere a praxere, intostare de s'errisu Frases su imbetzare no ti daet gustu tale de ndhe calèschere! Ètimu ltn. *caleschere Tradutziones Frantzesu rire à s'en tenir les côtes Ingresu to split one's sides laughing Ispagnolu reírse a carcajadas Italianu rìdere a crepapèlle Tedescu sich tot lachen.
ciapída , nf Definitzione iscanzada, carpida, aperta o ispacadura in is orrocas Maneras de nàrrere csn: s'abba de sa c. = abba chi essit in sa roca; c. de laras = tzocu chi si faghet abberindhe sas laras a corpu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fente des rochers Ingresu cliff split Ispagnolu hendidura en la roca Italianu spaccatura delle rupi Tedescu Riß.
immelmàre , vrb: immermare, irmermare, irmermiare, ismermiai, smarmai Definitzione bogare de pare sa carena, segare is arremos o mermos; bogare, segare su burdàmene de una mata, is cambos chi no balent o istrobbant sa créschia Sinònimos e contràrios irmermedhare, iscempiai, iscroniai, iseniare, istropiai, isvrembare, sciguriai, sciorbedhai / immalmare, irgemmellai Frases si ti ponzo manu, oe t'irmermo! 2. e tenio àsiu, deo, a ischirrare, a ilmutzare, a bogare in loba, a pudare, a immelmare, a isalmentare: nudha, una binza betza prena de malesa! (A.Cossu) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu démembrer, défigurer, ébourgeonner Ingresu to prune, to disfigure, to split up Ispagnolu desmembrar, deschuponar Italianu smembrare, sfigurare, scacchiare Tedescu zergliedern, ausgeizen.
iscorriolàda , nf Definitzione su iscorriolare; segada in su trastu, in s'orrobba, in su bestimentu, fata prus che àteru de malesaura, coment'e dannu po pagu atentzione Sinònimos e contràrios irbinarjada, iscorriadura, iscorrioladura, iscórriu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu déchirement, fente, déchirure Ingresu laceration, split Ispagnolu desgarradura, desgarramiento Italianu laceraménto, squàrcio, spacco Tedescu Zerreißen, Spaltung.
iscumpagnàre , vrb: iscumpannare 1, iscumpanzare, scumpangiai Definitzione segare calecunu de una cabidhada de istrègios, su ndhe pèrdere; betare apare cosas diferentes, istesiare de pare duas cosas cumpàngias a loba Sinònimos e contràrios discumpangiai, iscumpanzinare, isgualare, isperzeniare, scambillai Frases ndh'amus segadu, de custas tatzas, e como las tenzo iscumpanzadas ◊ portu is cartas totu iscumpangiadas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu dépareiller Ingresu to split (a pair) Ispagnolu desparejar Italianu scompagnare Tedescu vereinzeln.
isgangagliàre , vrb Definitzione erríere a iscracàlios, a tzérrios, mòrrere de s'errisu Sinònimos e contràrios chighigliare, iscacagliare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rire à se décrocher la mâchoire Ingresu to split one's sides with laughter Ispagnolu desternillarse de risa Italianu sganasciarsi dalle risa Tedescu sich krummlachen.
ispacadúra , nf Definitzione genia de aperta manna Sinònimos e contràrios calpidura, fresadura, isperrada, isperradura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fente Ingresu split Ispagnolu grieta, hendidura Italianu spaccatura Tedescu Spaltung.
isperradúra , nf: sperradura Definitzione su isperrare; genia de aperta, de segada Sinònimos e contràrios fresadura, ispacadura, isperrada / cdh. spirredhu Frases fiat totu pesa e croca, castiendi me is isperraduras de su portallitu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fendage Ingresu split Ispagnolu hendidura Italianu spaccatura Tedescu Spaltung.
paltíre , vrb: paltzire, parsiri, partire, partziri, pracire, pratziri, pretziri Definitzione segare cosa, orrugare in partes, fàere ccn. cosa in partes oguales, su si ndhe pigare donniunu sa parte cosa sua / pratziri in (duus, dexi, e aici) Sinònimos e contràrios addesumare, cumpaltire, dividire, iscomunare, ispartzire, isperrai Frases sunt pensendhe a paltzire sos benes ◊ tue de pane aias una perra e lu partias a mannu e minore (G.A.Sau)◊ ant iscorjau s'animale, l'ant fatu a cantos e partiu a sos connoschentes ◊ at pigau su pani cun is manus, dh'at fatu a arrogus e si dhus at pretziu ◊ sa terra sarda si dh'ant pratzia: a nosu s'est abarrada sa boxi de sa carri segada ◊ su babbu at partidu sos benes suos a sos fizos ◊ innanti fimus a cumone e posca amus partidu ◊ us pipius comente dhus ais parsius? 2. sciadadedha!… ca gei no dh'at a èssi pretziu su coru! Sambenados e Provèrbios prb: buconi pretziu, s'àngelu si dhoi setzit ◊ su malu partire faghet sa zente ojana Ètimu ltn. partire Tradutziones Frantzesu diviser en parties égales Ingresu to split up Ispagnolu repartir Italianu ripartire, divìdere in parti uguali Tedescu teilen, aufteilen.
secàda , nf: segada Definitzione su segare; sa fresadura chi abbarrat de su segare, su tretu de longu totu comente est segau Sinònimos e contràrios arrogadura, iscalabrada, secadura, tazada Maneras de nàrrere csn: andai a segadas = a trevessu, perilloi perillai, a trovèlgias; bènniri in segada = in colada, resurtare inue si colat Frases debberone segada chi li as fatu a fórtighe, a sa berbeghe, tundhindhe! 2. apu pigau custa cosa ca mi beniat in segada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coupe, fente, rupture, cassure Ingresu cut, split Ispagnolu corte Italianu tàglio, lesióne, spacco, rottura Tedescu Schnitt, Riß, Bruch.
truncadúra , nf: truncatura Definitzione su truncare Sinònimos e contràrios istruncadura, ruciadura, truncamentu Maneras de nàrrere csn: andhare a t. = andai seghendi in crutzu, foras de su mòri po fai innantis a lòmpiri a su logu, colare a istruncu; èssere a t. = postu de rugadis, postu male; istendiai css. cosa a t. = de un'ala a s'àtera, de rugadis; rispòndhere a t. = segai de tressu, arrispúndiri sentza de castiai a carronis, a unu Frases sa cussorza che fit atesu e si fit incamminadu luego passendhe a truncadura peri sos cunzados 2. no aiat agguantatu prus e l'aiat respostu a truncatura ◊ favedhabat a truncadura chin totus, semper ammurrionadu 3. aiat lassatu sa vetura a truncatura in mesu de s'istradone ◊ no so coladu in su caminu: apo fatu a truncadura pro coitare a lòmpere Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coupure, fracture Ingresu cutting off, split Ispagnolu truncamiento Italianu troncaménto, troncatura, frattura Tedescu Abschneiden, Abschnitt.
truncài , vrb: truncare Definitzione segare a límpiu, segare a manera de ndhe istacare s'orrugu (nau meda po cosa tostada, longa), fintzes traessare, passare de una parte a s'àtera de ccn. cosa o logu; nau de sentidos, de unu fàere, de is fortzas, fàere bènnere mancu / fàchere (una faina) a sa trunca e passa = bessiresindhe a sa russa, dare un'aggurgada, una passada lestra Sinònimos e contràrios arrogai, immutzurrare, istuturai, ruciare, secare Frases mi assimizo a su chercu de su monte chi sos ramos su tronu li at truncadu (A.Casula)◊ o truncat o aggànciat, o truncat o faghet gantzu ◊ cherias truncare funes e cadenas ◊ est rutu e si at truncadu s'anca ◊ una biga si est truncada ◊ iat tirau a unu cerbu e dh'iat truncau una pala 2. sa bidha est atraessata dae s'istradone printzipale chi la truncat in duos ◊ at truncau a arrogadura in is ortus po fai debressi 3. mi truncat donzi àschidu su lassare sa Sardinna ◊ seu preghendi pro chi sa vida mia no bengat truncada ◊ no podiat lassai a issu a si truncai s'ischina po is àterus Ètimu ltn. truncare Tradutziones Frantzesu couper, casser, fracturer Ingresu to cut off, to break, to split Ispagnolu truncar, partir Italianu troncare, spezzare, fratturare Tedescu abschlagen, abbrechen.