carasiài , vrb: caraxai, crasiai Definitzione frigare, suíghere un'arremu de sa carena e fintzes sa pasta; a logos, carinnare Sinònimos e contràrios afrigongiai, friai, ifricatzare, scrovinai, sfrigongiai / ciuexi, soíghere / carignai Frases si ti benit càncuru a su piscioni, carasiadhu! ◊ cun sa manu at sodigau a carasiai su fillu nendu is brebus po su dolori de brenti ◊ serbit s'ollu po mi carasiai Ètimu ltn. charaxare Tradutziones Frantzesu frotter, masser Ingresu to rub Ispagnolu frotar, amasar Italianu strofinare, massaggiare Tedescu reiben, massieren.

colàda , nf: colata Definitzione su colare, su passare; su logu inue si passat o un'iscuta de tempus, un'intrada una essia lestra a unu logu; unu tanti; una manu (de trebballu), una lómpia lestra, faendho trebballu / èssere in c. = aundi si passat o si depit passai, candu si passat, passendi Sinònimos e contràrios passera / atraessada, passada, trasida Frases a domo sua bi so intradu una colada ◊ s'ortu est in colada, a oru a caminu!, e bi so intradu nessi a compidare 2. una colada de zente irbaia bi est in totue 3. in binza bi cheret dadu una colada de tzapu, nessi pro s'erba meda Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu passage, donner un coup de… (chiffon, fer, ect.) Ingresu rub, passage, soup Ispagnolu pasaje, paso Italianu passata Tedescu Seihen.

debràju , nm Definitzione genia de leva a pedale e ingranàgiu chi permitit a is màchinas de cambiare andhóngiu Tradutziones Frantzesu friction Ingresu rub Ispagnolu embrague Italianu frizióne Tedescu Kupplung.

friàda , nf: fricada, frigada Definitzione su frigare; fintzes síngia, singiale de cosa chi ant passau a frigadura Sinònimos e contràrios frigamentu, sfrigongiada / sburroni Frases una frigada de luminu… e allutu su fogu! 2. subra de custa riga bi ant fatu frigadas de pinna Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu frottement Ingresu rub Ispagnolu pasada, frote Italianu strofinata Tedescu Reiben, Kratzer.

friài , vrb: friare, fricare, frigai, frigare Definitzione passare calecuna cosa tocandho in pitzu de un'àtera unu pagu a forte siat po pigare (limpiare, samunare), o pònnere, o fintzes po aconciare un’arremu; fàere freaduras, malandras, a su friga friga cun calecuna cosa; cullonare, pigare a ingannu / ger. friendi Sinònimos e contràrios afrigongiai, carasiai, cariare, ifricatzare, scrovinai, sfrigongiai / lúngiri / acostanare, agliagai, frazare, inghetare, iscaldire, ispitulare, malandrare Maneras de nàrrere csn: avb. friga friga = acurtzu meda, azummai tochendhe, tochendhe própiu; èssere friga friga = istare sempre tochendhe a un'àteru acurtziendhesili; andhare friga friga = a sachedhadura, coment'e frighendhe; zúghere a unu friga friga = tene tene, acurtzu meda curríndheli fatu pro lu tènnere; frigai s'arrobba = samunare; frigai bèni sa mardi a unu = dàreli unu dispiaghere mannu; frigare su late = acragare, pònnere su cragu a su late; frigare murta, lestincu = arregòllere murta, lestincu Frases s'isterzu cheret bene frigadu pro che li catzare sa cosa atacada ◊ seu andada a frúmini a frigai s'arrobba ◊ in sa pedhe malàida si at frigadu sa pumada ◊ de sa cuntentesa chi teniat fit sempre frighèndhesi sas manos ◊ s'arromana chi frigu parit unu ghetau… ◊ po sa cura de su léndhine si poniat mele in d-unu tzapulledhu e si frigàt fintzes a che dh'arrasigare 2. custa cintura mi est friendi su tzugu 3. non mi frigais prus: no aspetu a nisciunus! ◊ male, un'ómine abbistu che lodhe no fit tantu fàtzile a lu frigare! Sambenados e Provèrbios smb: Frigau / prb: cuadhu friau sa sedha timit Ètimu ltn. fricare Tradutziones Frantzesu frotter, froisser, enduire Ingresu to rub, to spread Ispagnolu frotar, untar, engañar Italianu fregare, sfregare, strofinare, stropicciare, spalmare Tedescu reiben, streichen.

frigongiài , vrb: afrigongiai Definitzione frigare, passare cosa in pitzu de àtera faendho fortza Sinònimos e contràrios carasiai, frichizare, ifricatzare, scrovinai, sfrigongiai Frases su fusili dh'apu frigongiau e frigongiau, ma dhi abarrat sempri un'ispétzia de napixedha in sa canna ◊ is pannus biancus, isciacuendidhus, si depiant frigongiai in sa tella e fatuvatu ispadulai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu frotter, astiquer Ingresu to rub Ispagnolu fregar, frotar Italianu strofinare Tedescu Schwermut.

ifricatzàre , vrb: ifrigaciare, ifrigociare, ifrigotzare, ilfrigatzare, isfrigatzare Definitzione frigare meda e a fortza Sinònimos e contràrios afrigongiai, carasiai, friai, frigatzare, frichizare, frigatzare, scrovinai, sfrigongiai Frases s'ifricatzaiat s'ischina cun sas manos ◊ pro si fàghere s'alva s'ilfrigatzat su sabone a pinzellu ◊ s'afare est fatu! - at rispostu isfrigatzèndhesi sas manos dai sa cuntentesa ◊ si at ifrigociau is manos, prexau ◊ su ferru, ifrigociau in sa pedra, bogat ischintídhias Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu frotter Ingresu to rub Ispagnolu frotar Italianu strofinare Tedescu abreiben.

irgantzellàre , vrb: iscancellai, iscantzellare, scancellai Definitzione iscríere in pitzu de àtera cosa iscrita o fintzes passare calecuna cosa a manera chi s'iscritura no si potzat bíere, no si potzat lígere o no ndhe abbarret; ispèrdere sa cosa de no ndhe abbarrare Sinònimos e contràrios burrai, ingancellare, sborrai Frases sa morte no at a istentare a che isgantzellare totu ◊ crediant chi su progetu nche l’aiant iscantzellatu ◊ galu non aiat àpitu su tempus de nche iscantzellare s'iscrita ◊ comente at próidu che at iscantzelladu sas tratas ◊ ti che ant irgantzelladu dae s'elencu Ètimu itl. (s)cancellare Tradutziones Frantzesu effacer, biffer Ingresu to delete, to rub out, to wipe out Ispagnolu borrar Italianu cancellare Tedescu durchstreichen.

passàda , nf Definitzione su passare; faina chi si faet o cosa chi si ponet o si giaet una o prus de una borta; giru, lobu de acapióngiu o àteru a inghíriu de calecuna àtera cosa; unu tanti de cosa; logu, leada, bandha Sinònimos e contràrios colada, colamentu, trasida / manu, pasia / incropada / leada Maneras de nàrrere csn: lassare una cosa in p. a unu = perdonaisidha, lassai a pèrdiri; fàghere a p. ereta = passai in prus de unu logu in lestresa; mi benit in p. ereta = in colada, resurtat aundi depu passai; p. de arrennegu, de corpos, de abba = cadha de fele, de airu, surra de cropos, próina manna Frases seus andaus a biri sa passada de sa santa ◊ no dhi apu donau una passara de nariaras ca femus in cussu logu! 2. in custu muru bi cheret duas passadas de illatonzu pro essire menzus ◊ si miticoi no dh'ant vacinada gei mi dhi donant una passada de contravintzioni! ◊ una passada de presoni assumancu po trint'annus!…◊ dhi at donau una passada de certu! ◊ a s'úrtima passada de sa meighina li tzessesit su dolore ◊ pitica sa passada de àcua chi est preparendusí, totu custus tronus e lampus!… 3. su loru cheret a tantas passadas in corros pro istare frimmu su zuale ◊ dhi ponit su cadenatzu a ingíriu de su tzugu, a seti passadas 4. ocannu in s'ortu bi at una bella passada de basolu 5. cussu est su mellus maistu de totu custas passadas 6. dae lia lassare in passada sichis a ingrussare su trucu: ma za ghirat babbu tuo a ti la fàchere pacare! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu transit, passage Ingresu rub, passage Ispagnolu mano, pasada, paso, tránsito Italianu passata, trànsito, passàggio Tedescu Vorbeigehen, Durchgang, Transit.

sciorroncinài, sciorronciuài , vrb: sciurrunciài Definitzione su forrogare e ispartzinare chi faent is pudhas cricandho cosa de bicare, andhare cricandho, tocandho; passare o andhare friga friga Sinònimos e contràrios iforrogare, isforronciare, isterronciare, scarrovai, scorrovonai / scrabutzinai Frases is pudhas sciorrónciuant sa cosa ammuntonada ◊ sciorrónciua sciorrónciua, sa pudha at aghetau unu sodhixedhu in su lodami ◊ is perdixis bandant a sa stua a sciurrunciai ◊ unu caboni nci essit e sciurrúncia sciurrúncia arribbat acanta de unu boscu 3. me in bidha sa piciocalla sciorrónciuat a totu dí me is arrugas. Tradutziones Frantzesu fouiller, gratter le sol, se frotter Ingresu to scratch about, to rub oneself Ispagnolu hurgar, frotar Italianu razzolare, strusciarsi Tedescu scharren, sich streifen.

scrabutzinài , vrb: scrabutzionai Definitzione iscarrafiare o forrogare comente faent is pudhas; passare o andhare friga friga, nau siat de gente e siat de bestiàmene / s. su fogu = morigare, acontzare su fogu Sinònimos e contràrios arruncinai, scarrovai, sciorroncinai, sforrogonai, scrabussonai / scrovinai Frases is pudhas funt scrabutzinendi terra 2. e bessiminci, gei ses un'ora scrabutzinendi! 3. su fogu est istudau, no serbit a dhu scrabutzinai! ◊ tocat a scrabutzionai su fogu po no ndi dhu lassai istudai Tradutziones Frantzesu se frotter Ingresu to rub oneself Ispagnolu frotar, rozar Italianu strusciarsi Tedescu sich streifen.

scrovinài , vrb rfl Definitzione su si frigare de is boes passandho in logu de cresura o de struvina, de tupas Sinònimos e contràrios afrigongiai, arruncinai, carasiai, friai, ifricatzare, scrabutzinai, sfrigongiai Tradutziones Frantzesu se frotter Ingresu to rub Ispagnolu frotar, restregar Italianu strusciare Tedescu scheuern.

sfrigongiàda , nf Definitzione su sfrigongiai, una bella passada de istràciu o de àteru a frigadura Sinònimos e contràrios friada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coup de chiffon, frottement Ingresu rub Ispagnolu pasada Italianu strofinata, stropicciata Tedescu Reiben, Scheuern.

sfrigongiài, sfrigongiàri , vrb Definitzione passare calecuna cosa a frigadura e a tantas bortas po illimpiare o po àteru Sinònimos e contràrios afrigongiai, carasiai, friai, frigatzare, ifricatzare, scrovinai Frases a sa pòbera mulleri dhi tocat sempri a sfrigongiai ◊ sfrigongendi sempri, fiat sa domu límpia che un'isprigu ◊ si sfrigòngiat is ogus Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu frotter, astiquer Ingresu to rub Ispagnolu frotar, fregar Italianu frizionare, strofinare Tedescu reiben, scheuern.

«« Torra a chircare