arrubisconài , vrb: rubisconai Definizione fàere orrúbiu orrúbiu in cara abbarrandho in buca de forru, acanta a fogu meda, o fintzes po arrennegu, bregúngia o àteru Sinonimi e contrari arrabatzonare, impurpurinare, irrujire Frasi at castiau s'isposu sentza però dhi artziai is ogus in faci e totu arrubisconendusí Etimo srd. Traduzioni Francese rougir Inglese to turn red Spagnolo enrojecer, sonrojar Italiano arrossire Tedesco erröten.

arrúbiu , nm, agt: orrúbiu, rúbiu* Definizione genia de colore, su de su sàmbene, de su fogu, prus o prus pagu cotu o càrrigu; chi est in colore inchesu, in colore de su sàmbene, de su fogu Sinonimi e contrari porporinu Modi di dire csn: faisí a. = fàgheresi ruju in cara de sa birgonza; is arrubiedhus = marcos rujos in cara in s'ispuntone de sos càvanos; s'a. de s'ou = oidedhu, ollanu Frasi est arrúbiu che piberoni ◊ de sa bregúngia si est fata arrúbia che càvuru cotu ◊ su caboni portat sa cogorista arrúbia che su coradhu Terminologia scientifica clr Traduzioni Francese rouge Inglese red Spagnolo rojo Italiano rósso Tedesco Rot.

bannèra , nf Definizione genia de pische de mare longu unu mesu metro, in colore orrubiastu, portat sa pinna totu pínniga asuba e asuta Terminologia scientifica psc, cepola rubescens Etimo itl. bannera Traduzioni Francese cépole commune Inglese red bandfish Spagnolo cepola Italiano cèpola o pésce nastro Tedesco Bandfisch (roter).

cannonàdu , nm, pps: cannonatu, cannonau Definizione calidade de àghina niedha chi giaet unu de is méngius binos sardos / coment'e pps., de cannonare Sinonimi e contrari cagnolare Frasi su cannonau cosa sua si callat in s’unga! Terminologia scientifica frt, bfg Traduzioni Francese vin rouge exquis Inglese delicious wine of red quality Spagnolo garnacha Italiano vino prelibato di qualità róssa Tedesco köstliche Rotweinsorte.

cariasínu , agt Definizione chi est de cheréssia, in colore de cheréssia, che cheréssia / olia cariasina = zenia de olia de cufetu, tundha Sinonimi e contrari arrubiastu, rujastrinu, rujatu, rujonzu / tundhatzu Frasi est bellu cussu pane chin su butone cariasinu in mesu Etimo srd. Traduzioni Francese rouge cerise Inglese cherry red Spagnolo cereza Italiano ciliegiòlo Tedesco Weichselkirsche.

cenóbida , nf: sannóbidu* Definizione colore unu pagu orrúbiu, genia de terra orrúbia po giare custu colore: fintzes terra groga Sinonimi e contrari màngala Terminologia scientifica clr Traduzioni Francese sinopia, rubrique Inglese sinopite, red ochre Spagnolo ocre rojo, almagre Italiano sinòpia, òcra róssa Tedesco Rötelerde.

cérbu , nm: chelvu, cherbu, chervu 1, crebu 1 Definizione genia de animale areste, mannu de pesare fintzes prus de cuintale, su mascu: custu faet corros mannos chi perdet e torrat a bogare dónni'annu, po su prus a bisura de cambos frochidhaos, a puntas tundhas / min. cerbinedhu, cerbixedhu; sa fémina = verina; su fedu de pagos meses = arcatzu, arcacedhu; su fedu chi no at ancora fatu sos corros = betixedhu, arcone; su chi est comintzendhe a bogare sos corros = sulone Sinonimi e contrari cherfu 1, gerbu Frasi su cerbu in sa Giara currit a totu dí…◊ su chervu giughiat sos corros foscigados che ratos de àlvure ◊ su fillu cun is amigus fiat andendi a cassa de sirbonis e de cerbus ◊ is cerbos barróinant Terminologia scientifica anra, cervus elaphus corsicanus Etimo ltn. cervus Traduzioni Francese cerf noble Inglese red deer Spagnolo ciervo Italiano cèrvo nòbile Tedesco Rothirsch.

còsche , nm: cosco Definizione genia de greme orrúbiu chi naschit de una musca chi ponet is oos in su pilu de su cuadhu, che dhi intrat a s'istògomo, faet in is budhales e illàngiat s'animale: un'arratza (ferme de corru) faet in is ossos de crebedhos de brebès e crabas Sinonimi e contrari cuscusone, òrgius Terminologia scientifica crp, gastrophilus intestinalis Etimo ltn. coscus Traduzioni Francese gastérophile du cheval Inglese intestinal fly red worm Spagnolo moscardón Italiano gastròfilo Tedesco Magenfliege.

gheníperu , nm: ghinéperu, ghiníparu, ghiníperu, ghiníporo, ghinnípere, giníporo Definizione tzinníbiri veru, genia de linna chi faet a mata fintzes manna, a fogighedhas pitichedhedhas e puntudas: faet unu frutu a birilla chi narant arrulloni, bòdhero Sinonimi e contrari chiníberu, cinnéberu, níbbaru, trubénneru Frasi sa domo giuchiat una gianna de linna de gheníperu ◊ so essiu che un'àrvule tortu de ghinnípere (M.Ladu)◊ su ghiníperu mannu ndh'ant secatu: a montou lu giuchent in sa bidha! Terminologia scientifica mtm, Juniperus oxycedrus Etimo ltn. ieniperus Traduzioni Francese genévrier oxycèdre Inglese red juniper Spagnolo enebro de la miera, oxicedro Italiano ginépro rósso Tedesco Zederwacholder.

irrujíre , vrb Definizione fàere o essire orrúbiu, fintzes de sa bregúngia Sinonimi e contrari abbrigai, arrubiai, arrubiscai, arrujire, cardiare, cardigiai, ingrujare, orruviare / impurpurinare Frasi sa mura no faghiat a tempus a irrujire chi che fit istodhida ◊ tra chiriasa e fémina interessat su colore piús de sa dultzura: cudha s'irrujit apena est madura, custa, madura, de irrujire tzessat Etimo srd. Traduzioni Francese rougir Inglese to turn red Spagnolo ruborizarse, enrojecerse, sonrojarse Italiano arrossire Tedesco erröten.

mengarrúbia , nf Definizione un'arratza de menga Terminologia scientifica pzn, pyrrherodia purpurea Traduzioni Francese héron pourpre Inglese red heron Spagnolo cataraña Italiano airóne rósso Tedesco Purpurreiher.

pabarúncula , nf: paburúncula Definizione fruschedha pitica, essidura; genia de cosa bianca, grassu, chi si arregollet in is gràndhulas de sa pedhe; fintzes orrughedhu de calecuna cosa segada, farinedhu Sinonimi e contrari brúgula, buizola / cífrinu, fanialla, palfaruza Frasi li at essidu una pabarúncula in buca Etimo srd. Traduzioni Francese pustule, bouton d'acné Inglese small red pimple in the face Spagnolo pústula, grano Italiano pustolétta Tedesco Pickel.

rúbiu , nm, agt: arrúbiu, orrúbiu, rúgiu, ruju, rúviu, ruxu, ruzu Definizione genia de colore, su de su sàmbene, de su fogu, prus o prus pagu cotu o càrrigu; chi est in colore inchesu, in colore de su sàmbene, de su fogu / genias de ruju: ruju pràchidu (colore de fràmula de fogu, r. che pudhu, che pumata, che coradhu), ruju meru, ispabajau (ruju deunudotu, totu, meda) Sinonimi e contrari porporinu, rubiscu, rusu Modi di dire csn: fàgheresi ruju in cara de sa birgonza, fàghere sa fatza ruja = faisí arrúbiu, arrubèschere; bortàresi a su ferru ruju = no tènniri arrispetu po nudha e po nisciunus; frades rujos = su fogu fuidu; àrias rúgias de sole… faghet tempus malu! Frasi no s'ischit si est niedhu, rúviu o biancu ◊ si est fatu ruju ruju e no resultat a nàrrere paràula ◊ giuto sos càvanos ruxos che pumatos ◊ sas àgheras si sont fatas rujas dae sas lampitzatas ◊ issa fuit bene fata, galana, bianca e ruja che una mela rosa ◊ ite bellas chi sunt, chie niedha chie ruza, custas féminas! ◊ in bidha sa chéxia est ruxa Cognomi e Proverbi smb: Rubiu, Ruggiu, Rugiu, Ruiu, Ruju Terminologia scientifica clr Etimo ltn. rubeus Traduzioni Francese rouge Inglese red Spagnolo rojo Italiano rósso Tedesco Rot.

sannóbidu , nm, nf: cenóbida, sinóbida, senóbide, senóbidu Definizione colore unu pagu orrúbiu, genia de terra po giare su colore orrúbiu Sinonimi e contrari màngala / cdh. tzinópia Etimo itl. sinòbbita Traduzioni Francese rubrique, terre rouge Inglese sinopite, red ochre Spagnolo almagre, ocre rojo Italiano sinòpia, òcra róssa Tedesco Eisenocker.

«« Cerca di nuovo