àtza 1 , nf Definition bentighedhu fridu Synonyms e antonyms abra, abrina, araghe, frina Translations French bise English very cold air Spanish brisa fría Italian sizza German eisiger Wind.

friarósu , agt: fridarosu, fridorosu, fridurosu, frigorosu, friorosu, fritarosu, fritorosu, fritulosu, friturosu Definition chi sufrit meda su fritu; chi faet fritu meda, o dhue at fritu meda Synonyms e antonyms firtorosu, fritulàntzigu, titirigosu, tudhosu / fridu | ctr. caente Sentences ma ses friturosu, mih: tenes fritu fintzas candho sos àteros ant calura! 2. est faladu su nie in s'ierru fritorosu ◊ s’annu passau est istétiu un’ierru fridarosu ◊ no timiat sos manzanos friturosos ◊ me is dis friarosas si firmat acanta de sa forredha ◊ s'istait mali in custa coxinedha fridarosa Etymon srd. Translations French frileux English sensitive to cold Spanish friolero Italian freddolóso German verfroren.

frídu , agt, nm: friru, fritu Definition chi est a unu gradu bàsciu de temperadura, chi giughet pagu calore; nau de gente, chi ndhe dh'importat pagu de s'àteru o fintzes chi no dhi faet bonu a cara, chi no sentit nudha po s'àteru (itl. indifferènte), chi est o si ammostat pagu interessau a una cosa; chi no tenet dinare; chi no narat àteru si no friduras Synonyms e antonyms fríghidu | ctr. budhidu, caente Idioms csn: fritu che nie = fridu meda; donaindi una frida e una callenti = dàrendhe una cràdia e una lena (de fata, de nada e gai), lassendhe andhare o pretenindhe carchi cosa Sentences s'ierru est prus fridu de su beranu ◊ est intrendi s'ierru e s'ària si est fata frira ◊ segundhu sa cosa, frita est prus tètera ◊ sa minestra si papat prus a fridu chi no callenti 2. inoghi fait giai fridu meda 3. lampu, totu cussas ispesas nos ant lassadu fritos che nie! ◊ cun isse so fritu fritu ca mi at allimbadu ◊ si fint lassados ambos fritos fritos Surnames and Proverbs prb: chini aspetat pratu allenu dhu papat fridu Etymon ltn. frig(i)dus Translations French froid English cold Spanish frío, frío Italian fréddo, frìgido German kalt, Kälte.

frigidúmene, frigidúmini , nm: frizidúmene, frixidúmini Definition fritu forte meda; su èssere fritos de sentidos Synonyms e antonyms frigilidade, fritore, frizidore, frixidadi Sentences tempus mau, balla: arratza de frigidúmini!…◊ cussus animaledhus funt mortus de frixidúmini ◊ frixidúmini e nébida isceti dh'ammantat!…◊ est faendho temporadas de frigidúmene Etymon srd. Translations French froid pénétrant English intense cold Spanish frío intenso, frigidez Italian fréddo intènso, frigidità German bittere, Kälte, Gefühllosigkeit.

frítu , nm, agt: fridu Definition temperadura bàscia, nau fintzes de comente unu sentit diferéntzia de calore; chi est fridu, chi dhue faet fritu; foedhandho de dinare, chi unu ndhe tenet pagu e nudha; sentidu lenu, istima de pagu contu, su chi tenet unu fàere chentza interessamentu Synonyms e antonyms frios | ctr. basca, caentu, calura / caente Idioms csn: intrare, pònnere, leare, tènnere, bènnere fritu, essire, catzàresi, bogaresiche su fritu; fàghere fritu chi faghet ballare sas píberas = meda, de no pòdere agguantare; èssere fritu fritu cun ccn. = no ndi fai contu Sentences triballa ca ti che bogas su fritu! ◊ caminendhe ch'essit su fritu a pes ◊ fit unu fritu chi belaiat sa salia in buca ◊ lampu a fritu: sa pedhe dae cara ndhe catzat!…◊ si ti corcas cugúzadi, ca sinono ti benit fritu 2. cussa est fea che su fritu e su fàmine ◊ custa domo est frita ◊ betesit innanti s'abba frita, debustis s'abba caente ◊ in montes de artu est logu fritu 4. totu cussos dannos nos ant lassadu fritos che nie: no tenimus unu sodhu! 5. Antónia cun megus fit frita frita e deo puru mi so infritada de issa ◊ so fritu fritu ca mi ant allimbadu Surnames and Proverbs prb: parente de intradura ne fritu e ne calura Scientific Terminology tpm Etymon ltn. frig(i)dus Translations French froid English cold Spanish frío Italian fréddo German Kälte, kalt.

friuvógu , nm Definition calidesa de corpus, budhidore, atacu de callentura cun titivrios Synonyms e antonyms cdh. caldafriosa Sentences est su friuvogu cun sa callentura chi dhi fait arrallai averionis (R.Frésia) Etymon srd. Translations French fièvre avec des frissons de froid English fever with cold shivers Spanish fiebre con escalofrío Italian fèbbre con brìvidi di fréddo German Fieber mit Schüttelfrost.

ifridàre , vrb: ifritare, infridai, infritare, isciadrai, isfridare, isfritare, sfridai Definition su abbasciare sa temperadura, su pèrdere o fàere pèrdere calore; nau in cobertantza, pèrdere s’istima, s’interessamentu po unu, po ccn. cosa / ifridare su sàmbene = pònniri pentzamentu, pistighíngiu, fàere pentzare in su malu Synonyms e antonyms afritare, fritire 1, irbudhidae, isfriorzare, isfritire, stebidai | ctr. caglientai, imbudhighinare Sentences su tempus si che ifritat comente intrat zerru ◊ no s'isfritat, no brujat, no at paura chi li apítzighet màcula peruna ◊ si est budhidu ifritadilu! ◊ su tempus at ifritadu ◊ fiaus in mari isciadrendu 2. de issos puru si ndh'est infritadu ◊ disgustu nisciunu ne suspetu isfridat s'afetu! ◊ sa chistione no cheret lassada ifritare! ◊ aintro de note at inténdhiu unu cane a gúgulos malos e dhi at ifridau su sàmbene ◊ su sentidu sou at fatu a s'ifrita ifrita e como no torrat mancu a crésia Etymon srd. Translations French refroidir English to make cold Spanish enfriar, refriar Italian raffreddare, sfreddare German abkühlen (lassen).

ifritorídu, ifritoríu, ifriturídu , agt: infirtoriu, infriduridu, infritoridu, infritoriu, infritulitu, infrituridu Definition chi tenet fritu, chi est morindho de su fritu Synonyms e antonyms afritoridu, afrituladu, allintugliadu, atilchinzadu, ifritorau | ctr. caente Sentences sos canes sunt infrituridos ◊ ca su pipiu fut infritoriu, sa mama dh'at ammontau 2. su calore de beranu no favorit su coro meu tristu ifrituridu (P.Sechi) Etymon srd. Translations French transi de froid English cold Spanish muerto de frío, aterido Italian infreddolito German durchgefroren.

illibriníu , pps, agt: illimbrinidu, illivrinidu Definition de illibrinire; nau de ccn., chi est morindho de su fritu (o fintzes chi est coment’e assicau de ccn. cosa), chi portat cara o bisura lègia e fintzes chi est de sentidos malos; a logos, fintzes chi est istrígile meda, cannàile, finigosu, de carena metzana Synonyms e antonyms afritoridu, afriturigadu, aggruncidu, allintugliadu, ateterighedhadu / ispaurigau, isprauriu 2. fit illibriniu dae su fritu, chin sa cara líbida dae sa tramuntana ◊ si preguntat, ite li apo a dare a su pastore illivrinidu in sos montes? 3. illimbrinida, sa mama, a s'isparu, picat in bratzos sa pitzinna morta e pranghet a irgrighillos ◊ sunt berveghedhas chi a las bídere ti faghent pena, totu illivrinidas e fatigadas ◊ candho miro s'illivrinida lara, no bi at música e boghe pro cantare! (M.G.Orgolesu) 4. malallutrinidos, pensant a sa betzesa cun beste de vilesa e meda illivrinidos (G.Ruju) 5. ses tropu minuda e illivrinida e no cherzo chi ti seghes! Translations French transi de froid English cold Spanish enfriado Italian infreddolito German fröstelnd.

refreàdu , pps, agt: arrasfriau, refriadu Definition de refreare; chi at ingortu arremadiu, chi est pigau a refriu o arremadiu Synonyms e antonyms acatarradu, annastuladu, arremadiau, arrumatu, remadu / cdh. risfriatu 2. faedhaiat cun su nasu che un’ómine sempre refriadu Translations French enrhumé English cold, cooled Spanish resfriado Italian raffreddato German erkältet.

refreàre , vrb: arrasfriai, erresfriare, refriare, resfriai, rifriare Definition pigare, ingòllere o fintzes fàere ingòllere refriu, fàere a arremadiu Synonyms e antonyms acatarrare, arremadiai, arremare, arrumai Sentences zughia pagu cuguzura in su letu e mi so refriadu ◊ titia, custu fritu oe mi refriat!◊ pizu ti che as bogadu, chi ti ses refriendhe?! Etymon ctl., spn. refredar Translations French s'enrhumer English to catch a cold Spanish resfriarse Italian infreddarsi German sich erkälten.

refréu , nm: arrefreu, refriu, resfriu, rifriu Definition genia de maladia chi faet mescamente a innisire, pigat a su nasu, a su gúturu, e chi benit po àere ingortu fritu meda, o po cambiamentu a cropu de temperadura Synonyms e antonyms arramatia, arrema, arresfriori, refreadura / cdh. risfriu Sentences mi est passau su resfriu e mi est passau s’arrennegu ◊ mi nche so dormiu inoche e mi nche so ischidau totu afritoriu: za mi apo a picare carchi rifriu, za! Scientific Terminology mld Etymon spn. resfrio Translations French rhume, rhinite English cold, rinithis Spanish resfriado Italian raffreddóre, rinite, infreddatura German Erkältung.

remàdu , agt Definition chi est pigau o atacau de arremadia Synonyms e antonyms acatarradu, arrasfriau, arremadiau, arrumatu Etymon srd. Translations French enrhumé English cold, cooled Spanish resfriado Italian raffreddato German erkältet.

saniète , nm Definition fragu bonu de papares, o in cobertantza légiu; in cobertantza e prus comunu, araxi, ispera frida, bentu de nie, mescamente cussu chi intrat in is filiduras de gennas e fentanas Synonyms e antonyms abra, abrina, araghe, atza 1, frina / cdh. spunzina 2. sos muros los aiant arrebbussaos a ludru pro reparare assumancu su saniete chi intrabat incanalau ◊ sa cussorja abbarrabat istrempada dae sos sanietes ca fit in bassura ◊ za ifriscat in cussu saniete chi est tirandhe!… Scientific Terminology tpm Etymon spn. sainete Translations French courant d'air, vent glacial English draught, cold wind Spanish corriente Italian spìffero, vènto gèlido German Luftzug, Durchzug.

titirigósu , agt Definition chi est ateterau de su fritu, chi sufrit su fritu; si narat de custu puru, chi est forte de fàere ateterare Synonyms e antonyms fridorosu, fritulàntzigu, titicu | ctr. imbaschidu Etymon srd. Translations French frileux English sensitive to cold Spanish friolero Italian freddolóso German gegen Kälte empfindlich.

«« Search again