A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

disorientadúra , nf Definition su no cumprèndhere inue est, unu chi si est pérdiu, su no dhue cumprèndhere prus in calecuna chistione introbicada meda Synonyms e antonyms | ctr. orientamentu Etymon srd. Translations French désorientation English disorientation Spanish desorientación Italian disorientaménto German Orientierungslosigkeit, Verwirrung.

disorientàre , vrb Definition pèrdere o fàere pèrdere s'orientamentu, is puntos 'cardinales' o necessàrios po su valore chi tenent, de no si connòschere prus inue est, unu, in logu chi no connoschet bene, o de no cumprèndhere in calecuna cosa o chistione introbicada Synonyms e antonyms scioncai 2. un'iscola istranza nos at disorientadu a su puntu chi tenimus dúbbiu mannu de chie e ite semus Translations French désorienter English to disorient Spanish desorientar Italian disorientare German desorientieren, verwirren.

disorientàu , pps, agt Definition de disorientare; chi no dhue cumprendhet prus, in calecuna cosa o chistione.

disozàre , vrb Definition pèrdere, bogare o leare s'ógiu, sa sustàntzia o, in cobertantza, sa cosa chi si tenet Synonyms e antonyms isozare*, isozigare, sdollai Sentences sos guvernantes nos sunt disozendhe cun sas tassas.

dispaciài, dispaciàre dipaciàre

dispàciu , nm: dispatzu Definition su che dispatzare, mandhare bogare a ccn. o calecuna cosa; cosa, mescamente isceda, chi si mandhat o chi si giaet a ischire Synonyms e antonyms bocada, bocadura, dispatzada Sentences a s'ammoradu li at dadu su dispàciu Etymon ctl., spn. despatx, despacho Translations French expulsion, congé English expulsion, leave Spanish expulsión (f), despedida Italian espulsióne, congèdo German Ausschluß.

díspari , agt Definition nau de númeru, chi no si podet ispartzire in duas partes oguales chentza lassare arrestu (es. unu, tres, chimbe, sete, e àteros, che a totu is números 'primos'); fintzes chi est diferente, de diferente manera Synonyms e antonyms cucu 5 / cdh. dísparu | ctr. paris Etymon itl. dispari.

disparída , nf Definition su essire de sa vista e mancare de sa cosa de no si bíere e ne ischire inue est Synonyms e antonyms iscumparta, iscumpàrfida, iscumpàssida Etymon srd. Translations French disparition English disappearance Spanish desaparición Italian scomparsa German Verschwinden.

dispàrte , avb Definition a una parte, in àtera parte, abbandha o a parte de ccn.

dispatzàda , nf Definition su dispatzare Synonyms e antonyms bocada, catzada, dispàciu Etymon srd.

dispatzàre dipaciàre

dispàtzu dispàciu

dispedía, dispedída , nf: dispidida, dispiria Definition su si dispedire tzucandho a calecunu logu atesu, su giare is saludos, andhare a saludare; s'úrtima parte de is modas (no sèmpere) chi si cantant in parcu; su mòrrere Synonyms e antonyms andada, dirghiada, tucada / disispedida, illissessata, molte / cdh. dispidita Sentences chin boghe trémula e lena bos poto fagher sa dispedida prite parto a terra anzena (G.A.Solinas)◊ isvilidu de tantos patimentos fit aprobe a fàghere dispidida a s'impiegu ◊ cun custa dispidida dolorosa mi lassas! 2. candho lompet s'ora de su destinu, nois puru faghimus sa dispedida ◊ como già l'as isortu su lórumu de sa vida… pro custa dispedida no agato cunfortu! (G.Porcheddu Useli) Etymon ctl., spn. Translations French congé, adieu English leave, death Spanish despedida Italian commiato, congèdo German Abschied, Hinscheiden.

dispedíe , vrb: dispedire, dispediri, dispidire, dispidiri Definition fàere o giare sa dispidida, saludare andhandhosindhe, pruschetotu partendho po andhare atesu, fàere viàgiu longu, mancare tempus meda; fintzes mandhare, bogare, fàere andhare Synonyms e antonyms dipaciare, saludae / lescensciare Sentences si est dispedidu ca fit tuchendhe a sordadare ◊ si seus dispidius badhendi in pratza ◊ si funt dispidius e si ndi funt andaus ◊ o babbu meu caru, est arribbada s'ora de mi ne dispedire! ◊ cudh'ómine s'est dipididu e aviadu s'est 2. dispedichelu! ◊ l'at dispediu chin pacas paràgulas firmas ◊ su babbu e sa mama si avicinesint pro mi dispedire ◊ a su teracu su mere che l'at dispedidu ca no poniat mente Etymon ctl., spn. Translations French prendre congé English to say goodbye (to s.o.) Spanish despedir Italian congedare, accomiatarsi German verabschieden ( sich ).

dispedíre, dispedíri dispedíe

dispégu , nm Definition coment'e disapégu, manera de fàere chentza interessamentu, abbandhonu Synonyms e antonyms abbandhonu | ctr. contibizu.

dispendiàre , vrb Definition isperditziare sa cosa, sa siendha, su dinare, ispèndhere tropu po nudha o po cosas de pagu contu Synonyms e antonyms aperdimentare, burrusciare, desbaratare, distrúere, isbaire, ispazetare, ispèldere, istravuciare, sparafiai | ctr. avitare, collire Etymon srd.

dispéndiu , nm Definition su dispendiare, su isperditziare Synonyms e antonyms burrúsciu 1, disperdíssiu, isfallazu, isperdíciu, istrubberia | ctr. avitu, rispàrmiu Etymon spn. dispendio Translations French gaspillage English squandering Spanish despilfarro Italian spèrpero, scialàcquo German Verschwendung.

dispènsa , nf Definition genia de permissu chi cuncedit un'autoridade de fàere calecuna cosa chi po régula no si iat a pòdere; genia de libberedhu fatu a sa bona po calecunu argumentu; logu inue si ponet o si tenet provistas de papare Synonyms e antonyms permissu / arrebústu, robbatia Sentences fateint una lege chi si fint fradiles bi cheriat una dispensa dae Roma po si coxuare 3. a boltas, de podatàriu, guvernat su capellanu sas bidhas cun d-una manu, cun s'àtera sa dispensa (F.I.Mannu) Translations French livraison, dépense English exemption Spanish exención, fascículo, despensa Italian dispènsa German Erlaß, Speisekammer.

dispensài, dispensàre , vrb Definition giare su permissu de fàere calecuna cosa chi po régula no si iat a pòdere; giare, regalare cosa Synonyms e antonyms disgagiai / donai | ctr. obbligai 3. m'eis a dispensai sèmpiri is gràtzias chi mi sunt necessàrias.