Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

brògna, bróina , nf: brónnia, brugna, brúina, brúngia, brúnia, brúnnia, búrnia Definitzione istrégiu de terra, a buca larga e tundha (e tundhu su fundhu), cun duas o bàtoro asas piticas, po pònnere cosa (olia cufetada, tamatas a pilladra); in calecunu logu est s'istrégiu po còere sa cosa; dhue at logu chi sa bróina est una genia de taschedha de cosa téssia de ingòllere a su sartu cun su papare / conca 'e bróina = nadu de ccn., chi est chentza cabu, pagu de zudu Sinònimos e contràrios brúgnula, conzedha / padedha, pignada Frases seo cambiandho s'abba a sa brúngia de s'olia ◊ sa brúnia nostra manna leat unos oto litros ◊ s'aremigu iat aprontau una brogna prena de dinai e si dh'iat presentada Terminologia iscientìfica stz Ètimu ctl. burnía Tradutziones Frantzesu jarre Ingresu jar Ispagnolu jarra Italianu giara, órcio Tedescu Krug.

congiàli , nm: conzale, cungiabi, cungiali Definitzione genia de istrégiu de terra o de imbidru a pònnere abba o àteru / min. cungialedha, cungiabedhu; terra cungialis = terra luzana, bona pro isterzu Sinònimos e contràrios brocalitu, cognu, congedhu, cungiou, piceri Frases aproillamus a su magasinu e si ponemus de arrógliu cun su cungiali de su binu in sa mesa ◊ poita bufas a cungiali?! Terminologia iscientìfica stz Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu broc, cruche, chope Ingresu tankard Ispagnolu jarro Italianu boccale Tedescu Krug.

conzèdha , nf Definitzione genia de istrégiu de terra a bàtoro asas; una perra de su corgiolu de sa nughe e fintzes su corgiolu de s'ou apustis essiu su pudhighinu; a logos est ferru (sonàgia) chi si apicat in su tzugu a is animales, po sonare, o fintzes casigiolu Sinònimos e contràrios bróina Terminologia iscientìfica stz Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu petite jarre Ingresu small pitcher Ispagnolu pequeña jarra Italianu pìccolo órcio Tedescu kleiner Krug.

giàra 1 , nf: giarra 1, zara 1 Definitzione genia de istrégiu mannu de terra, a costaos artos e a buca larga, fatu coment'e a brúngia cun bàtoro asas Sinònimos e contràrios giorra, giru Frases bi aiat ses giarras de pedra de guasi chentu litros onzuna Sambenados e Provèrbios smb: Giara Terminologia iscientìfica stz Ètimu itl. giarra Tradutziones Frantzesu jarre Ingresu jar Ispagnolu jarra Italianu giara Tedescu Krug mit vier Henkeln.

giòrra , nf: zorra Definitzione genia de istrégiu mannu de terra, fatu coment'e a brúngia cun bàtoro asas Sinònimos e contràrios giara 1 Frases oe cussos sinnos sunt sidhados ch'in sa giorra de s'istória s'aunint (A.Porcheddu)◊ ch'est intro de s'ostera bufendhe dai oltaedie, solu che giorra arrunzada in unu chizolu Terminologia iscientìfica stz Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu jarre Ingresu jar Ispagnolu jarra Italianu giara Tedescu Krug mit vier Henkeln.

màniga 3 , nf: màriga Definitzione genia de istrégiu de terra, tundhu, a bentre in mesu, cun duas asas (a logos: brotzuitus) de mesania a su tzugu, a buca istrinta, po abba Sinònimos e contràrios broca, pitzaredha Maneras de nàrrere csn: pròiri a màrigas = pròere a dellúbbiu; marighedha de carrúciu = maschinganna, morisca créschida in mesu de sa tàula; s'eca de is màrigas = zenia de armàriu a pònnere sas brocas de s'abba; segai sa marighedha (in suspu)= fai su scioncu, fuire su cadhu, imprinzare innantis de isposare, sendhe fidantzados; su giogu de is marighedhas = zenia de zogu de pisedhos chi si ponent unu pagu apispirinados e cun sas manos in chitu a zisa de broca: àteros duos colant, la tochedhant in conca e si no faghet sonu de cannidura si che leant sa 'marighedha' tenta a sas asas fintzas chi agguantat chentza… si segare Frases ci funt pòburus chi non tenint casi casi àcua in sa màriga Sambenados e Provèrbios smb: Maniga, Manigas, Mariga Terminologia iscientìfica stz Ètimu srdn. Tradutziones Frantzesu broc, cruche, amphore Ingresu pitcher Ispagnolu jarra, jarro Italianu bròcca, ànfora Tedescu Krug.

zíriu , nm: giru, síriu 3, ziru Definitzione genia de istrégiu mannu de terra pruschetotu po pònnere e chistire s'ógiu Sinònimos e contràrios giara 1, giorra Frases depiat piscai s'àcua de bufai a cracidas po prèniri is màrigas e is zirus ◊ teniat s'ozu in su ziru e su trídicu in su sacu ◊ tenet sos ziros prenos de binu ◊ fit unu zíriu mannu pienu de monedas de oro ◊ su ziru nou drinniat che càmpana Terminologia iscientìfica stz Ètimu itl. ziro Tradutziones Frantzesu jarre Ingresu pitcher Ispagnolu tinaja, orza Italianu órcio Tedescu Krug.

zirixèdha , nf Definitzione zíriu piticu Tradutziones Frantzesu petite jarre Ingresu small pitcher Ispagnolu tinaja pequeña Italianu orciòlo Tedescu kleiner Krug.