Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

chinchinnàre , vrb Definitzione aprontare, cuncordare bene meda, pònnere is chinchinnos Sinònimos e contràrios allaputzai, cumpòniri, cuncodrai, mudai Frases chinchinnare s'aradu pro arare Ètimu ltn. concinnare Tradutziones Frantzesu préparer soigneusement Ingresu to prepare with ability and care Ispagnolu preparar con cuidado Italianu preparare con abilità e con cura Tedescu geschickt und sorgfältig vorbereiten.

coidàde , nf, nm: coidadu, cuidade, cuidadu, cuidatu, cuidau Definitzione pentzamentu, presse, incuru faendho is cosas; coidau dhu narant fintzes in su sensu de diferéntzia Sinònimos e contràrios acaloramentu, apensamentu, apinnicu, coidu, contibizu, presse, reminu | ctr. descuidu Maneras de nàrrere csn: pònnere in cuidadu a unu = pònnere presse a unu; giàresi, dàresi coidadu = tènnere presse, chircare de fàghere sa cosa impresse, coitare Frases candho in domo mi narant "Pane cherzo!" e no ndhe apo, mi dao cuidadu e divento a furare resinnadu (B.Caredda)◊ dadi coidadu, ca timo no proat, ca est tronendhe ◊ si sas muntagnas fint de macarrones, e ite vida sa de cudhos chi ant pagu cuidadu! ◊ giaidí coidau! 2. no tenit coidau de is consillus bonus chi dhi donat genti manna 3. - calincuna mobadia maba no at a èssi? - no est coidau, est unu spitzu de musca!… (A.Garau)◊ intra Barrabi e Sedhori passat pagu coidau 4. no iat pérdiu coidau: iat pigau is lentzorus frigaus e dhus iat ispartus asuba de su piciochedhu po dhu cuai Sambenados e Provèrbios prb: su cuidadu faghet sa domo Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu diligence, sollicitude Ingresu diligence Ispagnolu cuidado, celo Italianu solèrzia, alacrità, sollecitùdine Tedescu Emsigkeit, Eilfertigkeit.

coídu, cóidu , nm: coiru Definitzione presse, pentzamentu, incuru de fàere sa cosa, de coitare / a coidu = impresse, fintzes chitzo Sinònimos e contràrios coidade, presse | ctr. descuidu Frases dàdebbos coidu! ◊ mi ammancant is coidus tuus, o babbu, is anninnias, is istrúncius! ◊ si no ti das coidu dhu tzapas a sa coa!… 2. ciai est a coidu e acudeus a allegai cun su giòmetro. Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu diligence, sollicitude Ingresu diligence Ispagnolu cuidado Italianu solèrzia Tedescu Emsigkeit.

contivizàdu , pps, agt Definitzione de contivizare; chi est bene tentu contu, pigau cun incuru Sinònimos e contràrios | ctr. irbandhonadu Tradutziones Frantzesu soigné Ingresu painstaking Ispagnolu cuidado Italianu curato Tedescu gepflegt.

cúra , nf Definitzione su chi si faet po sanare una maladia o unu css. male, mescamente sa meighina chi si leat; incuru, contivígiu o pentzamentu po calecuna cosa Sinònimos e contràrios medichina / atenscione Maneras de nàrrere csn: fàghere sa cura de sa ua, de su sole, de su mare, e gai; giare a cura a unu, una cosa = tènnere contu Frases si che fint inserrados in cantina ca sa meighina de su binu fit crétida sa cura! ◊ est unu male chi no bi at cura 2. est unu picioconi sanu e inconconiu, ma, chi no donat cura, is féminas dhu torrant a s'ossu ◊ a piciochedhu fut a giare a cura una craba Ètimu ltn. cura Tradutziones Frantzesu traitement Ingresu care, cure Ispagnolu cura, cuidado Italianu cura Tedescu Kur, Behandlung.

impipài 1, impipàre , vrb Definitzione importaresindhe, no fàere contu, lassare a pèrdere calecuna cosa o chistione Sinònimos e contràrios afutire, strafudhai, strufudhire Frases benidiche chin nois e impipadindhe de babbu e de cuile! ◊ tres pisedhos si pessighint a coedhas mesu fora, impipèndhesi de su fritu ◊ impipadindhe, no ti les matana! 2. si su batu est rassu s'impipat de anzone e de crabitu! Ètimu itl. impiparsene Tradutziones Frantzesu se ficher de Ingresu not to care Ispagnolu tener sin cuidado, importar un comino Italianu infischiarsi Tedescu pfeifen.

miraméntu , nm Definitzione su mirare, su castiare po custódiu Sinònimos e contràrios aggordu, castiamentu, càstiu, tenta 3, tentonzu / contibizu Frases pro su malu miramentu ndhe morint prus de chentu ◊ iscura sa robba chi no at miramentu ◊ dae miramentu a cussu malassortadu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu vigilance, surveillance, gouvernement Ingresu direction, vigilance Ispagnolu cuidado, custodia, vigilancia Italianu vigilanza, govèrno Tedescu Aufsicht, Überwachung, Besorgung.

remínu , nm: riminu Definitzione genia de ibertu, lestresa, coidau chi si ponet po fàere sa cosa, a bortas fintzes tropu Sinònimos e contràrios coidade, coidu, impenza, oloidura, pressi, tarea / furighedha Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu hâte, sollicitude, zèle Ingresu care, engagement Ispagnolu prisa, urgencia, cuidado Italianu premura, sollecitùdine, impégno Tedescu Eile, Raschheit, Eifer.

strafudhài , vrb: strufudhai Definitzione importaresindhe, de sa cosa, lassare istare chentza ndhe fàere contu Sinònimos e contràrios afutire, impipai 1, strufudhire Frases si ndh'est strufudhau Tradutziones Frantzesu se ficher de Ingresu not to care Ispagnolu pasar, tener sin cuidado Italianu infischiarsi Tedescu pfeifen auf.