coidàde , nf, nm: coidadu, cuidade, cuidadu, cuidatu, cuidau Definitzione pentzamentu, presse, incuru faendho is cosas; coidau dhu narant fintzes in su sensu de diferéntzia Sinònimos e contràrios acaloramentu, apensamentu, apinnicu, coidu, contibizu, presse, reminu | ctr. descuidu Maneras de nàrrere csn: pònnere in cuidadu a unu = pònnere presse a unu; giàresi, dàresi coidadu = tènnere presse, chircare de fàghere sa cosa impresse, coitare Frases candho in domo mi narant "Pane cherzo!" e no ndhe apo, mi dao cuidadu e divento a furare resinnadu (B.Caredda)◊ dadi coidadu, ca timo no proat, ca est tronendhe ◊ si sas muntagnas fint de macarrones, e ite vida sa de cudhos chi ant pagu cuidadu! ◊ giaidí coidau! 2. no tenit coidau de is consillus bonus chi dhi donat genti manna 3. - calincuna mobadia maba no at a èssi? - no est coidau, est unu spitzu de musca!… (A.Garau)◊ intra Barrabi e Sedhori passat pagu coidau 4. no iat pérdiu coidau: iat pigau is lentzorus frigaus e dhus iat ispartus asuba de su piciochedhu po dhu cuai Sambenados e Provèrbios prb: su cuidadu faghet sa domo Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu diligence, sollicitude Ingresu diligence Ispagnolu cuidado, celo Italianu solèrzia, alacrità, sollecitùdine Tedescu Emsigkeit, Eilfertigkeit.
penciaméntu , nm: apensamentu, pensamentu, pentzamentu, pesciamentu, pessamentu Definitzione s'atividade de sa mente, is ideas chi si cunsiderant e cuncordant; idea firma de candho si timet o si bolet calecuna cosa Sinònimos e contràrios immaginamentu, ispispinzu, pensada, penseri, pensu / agiu, apinnicu, arraolu, ildinu, intabatzu, pedighinu, pedine, pestighinzu / ttrs. pinsamentu | ctr. assussegu Maneras de nàrrere csn: afinare su pentzamentu = pentzai prus a fundu, cun prus precisioni; bèniri in p. = bènnere s'idea a conca; nàrrere, fàghere a p. = fuedhai, fai sentza de isciri sa cosa, a brétiu, isceti po comenti unu si dha pentzat; leàresi p., learesila a p. = tènniri coidu, arriolu, pigaisí p.; àere p. de calecuna cosa o chistione = pensare cun pinnicu, cun oriolu a calecuna cosa; bogaresiche unu p. = fai su chi unu teniat pentzamentu de depi fai (e aici no dhui pentzat prus); servire a unu a p. = bene meda, chirchendhe de ndhe cumprèndhere cun antibitzu ite cheret s'àteru Frases in custu puntu meda apo pecau in òperas e in malu penciamentu ◊ totus funt po tui is pentzamentus chi formu! ◊ fissa ti giuto ancora in pensamentu! ◊ chentu pessamentos li mulinabant in conca ◊ est arroliendu ma no arrennescit a callai pensamentu ◊ li est bénniu unu pessamentu a conca ◊ l'afinat su pessamentu candho depet fàghere una cosa de remédiu! ◊ de su pentzamentu no mi ndi andas mai, tui! ◊ non t’intret in coro custu pesciamentu tortu! (Bb) 2. za mi ndhe ses ponindhe de pessamentos in conca, fizu meu!…◊ bai, immoi, ninnedhu: mammai at a èssi in pentzamentu! ◊ no bos pichedes pessamentu si istento! ◊ no istes in tristura, ne in dispiaghere o pensamentu! ◊ lu tenzo a pessamentu a fàghere cussa cosa ◊ petzi bi cheriat cussu pessamentu puru, como!…◊ apo comporadu su regalu pro s'isposonzu de fizolu tou: e bogadu cussu pessamentu! 3. dèu gei dh'apu cumpréndia, mi dh'apu fata a pentzamentu! ◊ no faedhedas a pessamentu, candho no ischides! 4. cussu trancuillone no si leat pessamentu! 5. no bi at bisonzu de l'irvapiare, ca mi servit cun su pessamentu! (G.Ruju)◊ a maridu meu lu servo a pessamentu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pensée, souci, sollicitude Ingresu thought, care Ispagnolu pensamiento, preocupación Italianu pensièro, preoccupazióne, sollecitùdine Tedescu Denken, Gedanke, Sorge.
pinnícu , nm: apinnicu Definitzione idea, pentzamentu po calecuna cosa in su sensu de tènnere presse, incuru, contivígiu, coment'e timendho o isperandho Sinònimos e contràrios apensamentu, apinioni, arraolu, cimbella, intabatzu, pedine, pestighinzu, presse, spinnicu | ctr. descuidu, ispinnicu Frases tue no as pinnicu de valoldia peruna (A.Paba)◊ ca isco cantu l'amas intendho su pinnicu chi as ◊ mi che cherzo bogare custu pinnicu ◊ tene pinnicu de ghirare, no mi fetas iscrere! ◊ si est cuntentu est fora de pinnicu ◊ su pinnicu de torrare in Sardigna no mi che est isparidu ◊ a ti ndh'intrat de pinnicu!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu empressement Ingresu promptness Ispagnolu apremio, prisa Italianu sollecitùdine Tedescu Eifrigkeit.
remínu , nm: riminu Definitzione genia de ibertu, lestresa, coidau chi si ponet po fàere sa cosa, a bortas fintzes tropu Sinònimos e contràrios coidade, coidu, impenza, oloidura, pressi, tarea / furighedha Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu hâte, sollicitude, zèle Ingresu care, engagement Ispagnolu prisa, urgencia, cuidado Italianu premura, sollecitùdine, impégno Tedescu Eile, Raschheit, Eifer.