anédhu , nm Definitzione
prendha a lóriga chi si ponet in su pódhighe, a bortas de totunu andhare, a bortas totu trebballada o fintzes cun calecuna prendha de pedra; genia de cricu de ferru o de lutone chi si ponet in sa màniga a lepedhas e àteras ferramentas po dhis giare fortilesa; agt. puru o irballu? / min. anedhutzu
Sinònimos e contràrios
fasceta,
fede,
manafidi
Maneras de nàrrere
csn:
a. de randhita = anedhu de oro cun filigrana e pedras; a. de puntas = anedhu de oro cun chimbe o oto pínnigas; didu de s'a. = su de bàtoro pódhighes de sa manu; ogu de s'a. = ue est incrastada sa pedra (su chi ndhe zughet); ligai perda in anedhu = incrastarebbei ranu de prendha; a. de sarmenta = bentzígliu 1, úrtzula 1
Frases
isposendhe, s'ómine ponet s'anedhu a sa fémina e issa a s'ómine ◊ cussu che infilat una fritza in dóighi anedhos arreu! ◊ piga s'anedhu e ponidhu a su didu de sa fémina! ◊ s'anedhu m'intrat a inzotu, so ingrassada
2.
sos ómines devent dare puru: sa fémina n'est istufa, no los agguantat prus e fachenne gai los lassat che malune anedhos (Prémiu Posada)
Terminologia iscientìfica
prd
Ètimu
ltn.
anellus
Tradutziones
Frantzesu
bague
Ingresu
ring
Ispagnolu
anillo
Italianu
anèllo
Tedescu
Ring.
anedhúciu, anedhútzu , nm Definitzione
min. de anedhu, anedhu piticu
Sinònimos e contràrios
anedhixedhu
Tradutziones
Frantzesu
petite bague
Ingresu
small ring
Ispagnolu
anillo pequeño
Italianu
anellino
Tedescu
Ringlein.
àrra , nf Definitzione
lallanu de oro o de àteru metallu bellu fatu po pònnere in dossu, mescamente in pódhighes, ma fintzes in su brúciu, in su tzugu, in origas: genia de caparru o singiale chi s'isposu donat a s'isposa; si narat fintzes a sa lóriga de filuverru chi si ponet in su murru de su mannale po no forrogare
Sinònimos e contràrios
lallanu,
prenda
/
anedhu,
aricina,
arracada,
nàcara,
pendhulica
/
àrria
Frases
abarras noti e dí cun s'isprigu ananti cumponendurudí is arras
Sambenados e Provèrbios
smb:
Arra, Arras
Terminologia iscientìfica
prd
Ètimu
ltn.
arra(e)
Tradutziones
Frantzesu
bague
Ingresu
ring
Ispagnolu
anillo,
alianza
Italianu
anèllo
Tedescu
Ring.
gangalíta , nf: gangulita,
gangullita,
grangullita Definitzione
in su gúturu, su tretu totu a inghíriu de s'ingurtidórgiu; afidura, istrinta a su gúturu fata cun is manos; genia de corpu chi si faet in su gúturu / ponni is gangalitas a unu = pònnere sas ganghedhas, sa puligada
Sinònimos e contràrios
atzavoga,
ganghedha,
puligada,
tzoga 1
/
cianculita,
ciucullita
Terminologia iscientìfica
crn
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
anneau pharyngien
Ingresu
pharyngeal ring
Ispagnolu
anillo faríngeo
Italianu
anèllo faringèo
Tedescu
Rachenmündung.
lórica , nf: lóriga Definitzione
css. cosa tundha a bisura de anedhu, cun istampu in mesu, fintzes donniunu de is ossos de s'ischina (nodos); genia de prendha de apicare in origas; is nàcaras de is pudhas; furriotu de foedhos, iscusas, arreghèscias / genias de prendha a lóriga de apicare: a càliche, a lantione, a pendhulitzones, a prudone, a rodedhas, de coradhu, de oro
Sinònimos e contràrios
anedha,
anedhu
/
arracada,
loritzina
Maneras de nàrrere
csn:
lorighedha, lorighita = zenia de pumata longhita; sa lórica de su trucu = sa mola de su tzugu; lórica de isposa, de sa fide = anedhu de isposare; sa lóriga de sa zanna = zenia de anedhu russu pro tochedhare; lórigas, lorighitas = pilos allorighitados; lorighitas de bide = filongiana, itl. vitìccio; lorighitas de brou = istídhius de ollu in su brodu; annare a lórigas = a biraorba, faghindhe inghírios; agatare a ccn. presu a sa lóriga = a corpu seguru, che animale presu (si narat sempre in sensu negativu)
Frases
in su muru de sa loza bi sunt sas lórigas pro prèndhere sos animales ◊ si at truncau sa lórica de su trucu sa die chi est rutu
4.
cussu cadhajoni de síndigu iat cumenciau a lórigas, a lórigas, una borta una cosa, una borta un'atra…◊ malgiane est annanno a lórigas ◊ sa zente no l'agatas presa a sa lóriga, no: donzunu est pessendhe a sas fainas suas e cheret chircadu cun tempus!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Loriga
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
anneau,
bague,
vertèbre
Ingresu
ring,
vertebra
Ispagnolu
anillo,
sortija,
vértebra
Italianu
anèllo,
vèrtebra
Tedescu
Ring,
Wirbel.
pisciótu , nm Definitzione
in sa natura de s'ómine, su pedhutu chi ammontat sa conchedha
Terminologia iscientìfica
crn, ssl
Tradutziones
Frantzesu
prepuce
Ingresu
prepuce ring
Ispagnolu
anillo del prepucio
Italianu
anèllo del prepùzio
Tedescu
Vorhautbändchen.