anédhu , nm Definitzione prendha a lóriga chi si ponet in su pódhighe, a bortas de totunu andhare, a bortas totu trebballada o fintzes cun calecuna prendha de pedra; genia de cricu de ferru o de lutone chi si ponet in sa màniga a lepedhas e àteras ferramentas po dhis giare fortilesa; agt. puru o irballu? / min. anedhutzu Sinònimos e contràrios fasceta, fede, manafidi Maneras de nàrrere csn: a. de randhita = anedhu de oro cun filigrana e pedras; a. de puntas = anedhu de oro cun chimbe o oto pínnigas; didu de s'a. = su de bàtoro pódhighes de sa manu; ogu de s'a. = ue est incrastada sa pedra (su chi ndhe zughet); ligai perda in anedhu = incrastarebbei ranu de prendha; a. de sarmenta = bentzígliu 1, úrtzula 1 Frases isposendhe, s'ómine ponet s'anedhu a sa fémina e issa a s'ómine ◊ cussu che infilat una fritza in dóighi anedhos arreu! ◊ piga s'anedhu e ponidhu a su didu de sa fémina! ◊ s'anedhu m'intrat a inzotu, so ingrassada 2. sos ómines devent dare puru: sa fémina n'est istufa, no los agguantat prus e fachenne gai los lassat che malune anedhos (Prémiu Posada) Terminologia iscientìfica prd Ètimu ltn. anellus Tradutziones Frantzesu bague Ingresu ring Ispagnolu anillo Italianu anèllo Tedescu Ring.
àrra , nf Definitzione lallanu de oro o de àteru metallu bellu fatu po pònnere in dossu, mescamente in pódhighes, ma fintzes in su brúciu, in su tzugu, in origas: genia de caparru o singiale chi s'isposu donat a s'isposa; si narat fintzes a sa lóriga de filuverru chi si ponet in su murru de su mannale po no forrogare Sinònimos e contràrios lallanu, prenda / anedhu, aricina, arracada, nàcara, pendhulica / àrria Frases abarras noti e dí cun s'isprigu ananti cumponendurudí is arras Sambenados e Provèrbios smb: Arra, Arras Terminologia iscientìfica prd Ètimu ltn. arra(e) Tradutziones Frantzesu bague Ingresu ring Ispagnolu anillo, alianza Italianu anèllo Tedescu Ring.
lórica , nf: lóriga Definitzione css. cosa tundha a bisura de anedhu, cun istampu in mesu, fintzes donniunu de is ossos de s'ischina (nodos); genia de prendha de apicare in origas; is nàcaras de is pudhas; furriotu de foedhos, iscusas, arreghèscias / genias de prendha a lóriga de apicare: a càliche, a lantione, a pendhulitzones, a prudone, a rodedhas, de coradhu, de oro Sinònimos e contràrios anedha, anedhu / arracada, loritzina Maneras de nàrrere csn: lorighedha, lorighita = zenia de pumata longhita; sa lórica de su trucu = sa mola de su tzugu; lórica de isposa, de sa fide = anedhu de isposare; sa lóriga de sa zanna = zenia de anedhu russu pro tochedhare; lórigas, lorighitas = pilos allorighitados; lorighitas de bide = filongiana, itl. vitìccio; lorighitas de brou = istídhius de ollu in su brodu; annare a lórigas = a biraorba, faghindhe inghírios; agatare a ccn. presu a sa lóriga = a corpu seguru, che animale presu (si narat sempre in sensu negativu) Frases in su muru de sa loza bi sunt sas lórigas pro prèndhere sos animales ◊ si at truncau sa lórica de su trucu sa die chi est rutu 4. cussu cadhajoni de síndigu iat cumenciau a lórigas, a lórigas, una borta una cosa, una borta un'atra…◊ malgiane est annanno a lórigas ◊ sa zente no l'agatas presa a sa lóriga, no: donzunu est pessendhe a sas fainas suas e cheret chircadu cun tempus! Sambenados e Provèrbios smb: Loriga Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu anneau, bague, vertèbre Ingresu ring, vertebra Ispagnolu anillo, sortija, vértebra Italianu anèllo, vèrtebra Tedescu Ring, Wirbel.