arremazàre , vrb Definizione coment'e mazare torra, a tantas bortas, acropandho po fàere sa conca a unu crau o cosas deasi Sinonimi e contrari arrabronai, arramaciai*, rebbaire Traduzioni Francese rebattre Inglese to rivet Spagnolo remachar Italiano ribàttere Tedesco wieder schlagen.

assabiàdu , agt, nm Definizione chi o chie at cagiau a crebedhu, si est fatu sàbiu Sinonimi e contrari acabadu, acuntzentau, atinadu Etimo srd. Traduzioni Francese assagi, devenu sage Inglese become sane again Spagnolo que ha recobrado el juicio Italiano rinsavito Tedesco wieder zu Verstand gekommen.

imbirdadúra , nf Definizione su imbirdare, su si fàere de colore birde Etimo srd. Traduzioni Francese reverdissement Inglese becoming green again Spagnolo reverdecimiento Italiano rinverdiménto Tedesco wieder Grünen.

imbirdèssi, imbirdèssiri , vrb Definizione essire de colore bidre, nau de su logu, naschire erba, prènnere de erba Sinonimi e contrari imbidrigai, imbirdire Etimo spn. Traduzioni Francese reverdir Inglese to make green again Spagnolo reverdecer Italiano rinverdire Tedesco wieder grün machen.

incidài , vrb: incidiare, incirai 1, insidai 1, intzediare, intzidare, intzidiare, intziliare, intzirai 1, intzitai, intzitare Definizione mòvere o fàere mòvere s'àteru atzitzandhodhu, naendho e faendho e ofendhendho puru, ponendho s'unu contras a s'àteru / incirai su logu = pònnere sa zente, sos àteros, o fintzas solu s'àteru in buluzu, fàghere pessare in su malu Sinonimi e contrari aciopai, ateneae, atiare, auntzare, imbriscare, incirigare, inciulai, insissiligai, intrulliare, intzifrire, intzigare, intzudie, intzullire, issolociare, pretzipitare, sotae, tzintzigare, ubetzare, umprigare / intriscare, mincidiare, suberiare, purruntzare, tinghitare Frasi un'ora ses intzidiendhe: ma si ti aferro ti ndhe passo sa gana! ◊ a filla mia est sa cumpàngia chi dha incidat a fai cussas cosas ◊ ti pregu chi no insidis de fronti a custa disputa, chi no fatzas su disconnotu! (Pani)◊ prus de unu l'intzediaiat pro la cherrer fàghere cantare ◊ non m'intzédies: menzus mudu ti abbarra!◊ no dhi neris cosa, a su pipiu, ca dh'incidas, ca est dormendisí! 2. at incidau totu su logu chi depit andai a s'èstero ◊ su piciochedhu est incirendi is fradis a pedí dinai a sa mama ◊ ant iscambillau is pipius… funt giogus de natura…: ita bollis intzirai?! Etimo itl. incitare Traduzioni Francese provoquer Inglese to cause Spagnolo provocar, atizar Italiano provocare, rinfocolare Tedesco provozieren, wieder entzünden.

isveltudídu , agt Definizione nau de unu immadoinau, chi si est coment'e ischidau, torrau in bidórios Sinonimi e contrari irvertudadu Traduzioni Francese qui est revenu à soi, réveillé Inglese to come to, to awake Spagnolo reanimado Italiano rinvenuto, risvegliato Tedesco wieder zu sich gekommen.

medràre , vrb Definizione mediare in is maneras de fàere, in su cumportamentu, callai a cerbedhu, imparare a èssere méngius Sinonimi e contrari afrenai, arregulai, insabiai, medrire, moderai Etimo spn. medrar Traduzioni Francese s'assagir, revenir à la raison Inglese to recover one's wits Spagnolo sentar la cabeza Italiano rinsavire Tedesco wieder vernünftig werden.

rampudhàre , vrb: rempudhare Definizione bogare pigionatzos, nau de is linnas; bogare, essire (nau fintzes de àteru) Sinonimi e contrari piglionai, rampudhire Frasi s'àrbure at rampudhadu sos briones 2. sa limba est benale chi deretu benit dae s'ànima sarda e rampudhat friscu (Z.A.Cappai) Etimo ltn. *repullare Traduzioni Francese pulluler de nouveau Inglese to spring up again Spagnolo brotar Italiano ripullulare Tedesco wieder hervorsprießen.

recuberài , vrb: arreguberare, recuperai, recuperare Definizione torrare in podere de calecuna cosa chi si fut pérdia, andhada male, fintzes aconciandhodha de torrare a serbire; rfl. pigare fortza / recuberaisí de unu dismaju = torrare àlidu, torrare sos atuamentos Traduzioni Francese récupérer Inglese to recover Spagnolo recuperar, recobrar Italiano recuperare Tedesco wiedererlangen, sich wieder erholen.

remíntere , vrb: arremíntiri, remítere, rimítere Definizione semenare o prantare torra sa cosa chi no at tentu o no est naschia (in nudha o in parte)/ pps. remíntidu, remítiu Sinonimi e contrari arremíssiri 1, remendhare Frasi sunt remintindhe su pàstinu ◊ cheret remíntidu su basolu ca bi ndhe at nàschidu pagu Etimo ltn. remittere Traduzioni Francese replanter Inglese to replant Spagnolo replantar Italiano ripiantare Tedesco wieder pflanzen.

seguzàre , vrb: siguzare, suguzare Definizione mòvere, pesare, cumenciare a andhare, fàere mòvere, fàere pesare gente o bestiàmene, ischidare, fintzes fàere naschire sentidos o ideas; nau mescamente de pegus fémina, bènnere in more, cricare mascu / suguzàrendhe una cosa = bogaindhedha de ue est allogada, pònniri a tretu ca serbit o ca podit serbiri Sinonimi e contrari birbillare, inciulai, insuai, tzuntzullare / ischidare, pesare, sciumbullai, simudhire, subuzare*, sumbuzare | ctr. achedare Frasi sa terra pariat tremendhe che candho si suguzat su vulcanu ◊ eo siguzo chito onzi manzanu, in chirca de achipire ◊ su pastore est suguzendhe sa robba ◊ cussas nues chi ant forma de gigante, e si bident su sole suguzendhe, ista certu chi sunt assinetendhe una tempesta (P.Serra)◊ su pitzinnu fit drommidu ma apustis de duas oras at siguzadu 2. cantas boltas sa terra chi apeuto in s'ànima suguzat sos ammentos!…◊ sas campanas a repicu mi sunt suguzendhe fiotos de ammentos ◊ est chin s'aficu chi torret su beranu a suguzare ancora isperas noas (G.A.Salis) 3. a sa sue, si suguzat, li cheret betadu su berre ◊ sa sue est suguzada e no faghet a la bochire como 4. ndhe cheret suguzada sa frullana ca su fenu est de messare Traduzioni Francese réveiller, mouvementer Inglese to awake, to enliven Spagnolo despertar, animar Italiano destare, risvegliare, movimentare Tedesco aufwecken, wieder erwecken, bewegen.

sfoghigiài , vrb Definizione coment'e pigare fogu, èssere abbruxandho Sinonimi e contrari afocazare, brugiare, scallentai 2. sa Sardigna est dogna istadi sa própiu cosa, sfoghigiada Etimo srd. Traduzioni Francese brûler, prendre feu Inglese to revive Spagnolo quemar Italiano rinfocolarsi Tedesco sich wieder erhitzen.

solbèschere , vrb: sulbèschere, surbèschere Definizione torrare, ischidare apustis de unu disimaju, pigare torra fortza apustis de si èssere inténdhios male; ischidare de su sonnu Sinonimi e contrari abbeltudare | ctr. dilmagiare, disimainai, ildimajare / ischidare Frasi apustis chi si est dilmajadu si est sulbéschidu ◊ cudha trota, canno che l'apo torrada a s'abba, a lenu a lenu si est surbéschida (N.Molinero) 2. su bagamunneri fut crocadu in sa panchina e comente dh'ant tocadu si fuit solbéschidu e aiat apertu sos ogos Traduzioni Francese reprendre connaissence, réanimer Inglese to recover one’s senses, to reanimate Spagnolo reanimar Italiano rinvenire, rianimare Tedesco wieder zu sich kommen.

tòrra , avb Definizione un'àtera borta, àteras bortas Frasi beni torra in bratzos mios! ◊ Gesús si arritirat torra a pregai ◊ torra pianghendhe ses?! ◊ bae a bídere, torra, si est bénnidu babbu! ◊ Gesuinu fiat perdendi torra sa gana de papai ◊ torra inoghe ses?! Etimo srd. Traduzioni Francese nouvellement, de nouveau Inglese again Spagnolo de nuevo, otra vez Italiano nuovaménte, daccapo Tedesco wieder.

«« Cerca di nuovo