aconnoltàre, aconnortài , vrb: acrunnotai, acrunotai, acunnortare, acunortai, acunortare, aggunnortare, agunnortare Definizione giare acunnortu, cunfortu, fàere coràgiu; pigare su dannu cun passiéntzia, baliare unu dannu chi no si dhue podet fàere nudha, su si acuntentare de sa cosa coment'est: a logos narant custu vrb. in su sensu de si atrivire, de si fàere coràgiu o de provare a fàere calecuna cosa Sinonimi e contrari aliviai, cufortare / acuntentae / atrevire Frasi non mi agunnortat àtera siendha nen de apentu su coro prus at boza (G.Brocca)◊ Noè, chi fit fachèndhesi su teju in s'arca mesu sorta, biet su sole e li torrat a seju su coro e si acunnortat (A.G.Solinas)◊ su pipiu est totu sa noti prangendi, no arrinnèsciu a dh'acunortai! 2. chi ti acunnortas, gei andat bèni de aici ◊ po ndi essiri de sa poboresa si fiat aconnortada de impromiti su fillu a su tiàulu ◊ meda cosa perdesi, ma mi ndhe acunnortesi ◊ sa vida mi est una pena, ma benit chi mi acunorte! ◊ su dannu est tropu mannu: no mi potzu acrunnotai! 3. no est cosa de crèiri chi una picioca si siat acrunotada a cantai unu mutetu aici ◊ de prus no mi acrunotu a nai! (F.Pilloni)◊ foras de innòi e no ti acunòrtisti mai prus! Etimo spn. conhortar Traduzioni Francese consoler, soulager Inglese to comfort Spagnolo consolar, resignarse Italiano consolare, rassegnarsi Tedesco trösten, sich abfinden.

aconnórtu , nm: aconnostu, acunnoltu, acunnortu, acunortu, aggunortu, agunnortu Definizione genia de illébiu de unu dispraxere; su papare chi is bighinos faent po sa domo chi dhue at unu mortu Sinonimi e contrari acunnortadura, cufortu / imbórbida | ctr. agghégiu, isconnortu Modi di dire csn: tènnere aconnortu de una cosa = acunnortàresi, resèssere a irmentigare, a baliare su dispiaghere; fai vida de acunnortu = acuntentàresi de comente est fintzas istendhe male; fai is acunortus = dare sas passéntzias; ponnirisí de acunnortu = pigai coràgiu, pònnere de bona volontade Frasi bae e chilca: sa zente, invece de acunoltu, chi addiritura so moltu betat cudhae sa boghe! ◊ andho a dare agunnortu a tzia Pasca 2. no ndi tengu aconnortu de èssiri aturada sentza de madiru miu! 3. scerada, cussa picioca est fendi vida de acunnortu cun cussus duus bècius in domu! ◊ at a èssi trabballosu a fai custu, ma mi pongu de acunnortu e provu Terminologia scientifica sntz Etimo srd. Traduzioni Francese réconfort, consolation Inglese comfort, consolation Spagnolo consuelo, consolación Italiano confòrto, consolazióne Tedesco Trost, Tröstung.

àju , nm: asiu, àsiu, axiu 1, àxiu, axu Definizione tempus chi unu si leat a discantzu, cun trancuillidade, po fàere calecuna cosa prus che àteru de divagu, chentza pentzamentos / a ndh'at de s'àsiu de!… (+ vrb.) = totu est chi abarrit!…(+ vrb. ger.), est in debbadas chi abetit, chi sigat a…; istare de mal'àsiu = male, duritosu Sinonimi e contrari praxu Frasi s'aju sou fit a intèndhere píulos de cionca in note de luna ◊ ischit petzi a irgherrimiare, cussu pitzocu: s'àsiu l'est zirandhe su tinu! ◊ in dommo issoro àsiu no bi ndh'at mai: sa mama fachindhe sas fainas de dommo, sas fizas cusindhe, babbu e fizu fachindhe sa zorronada ◊ de cudha cosa gei nd'eus a chistionai in ora de àsiu ◊ ponedibbei cun aju a tentare in binza! 2. a ndh'at de s'àsiu de aspetare: su chi cheret isse no bi l'ant a dare mai! ◊ ndh'apo aju de istare iseta iseta: giustítzia pro me iseto invanu! ◊ teniat àsiu de itzerriai: cudh'ómini fiat surdu e no dh'intendiat ◊ ndhe aiat de aju de rispòndhere cun peràulas santas e giustas!… 3. no tocat a donai asiu a is delincuentis de sumbullai sa genti ◊ no bi agguanto afaca a unu maláidu: mi leat sa brigonza, isto de mal'ásiu ca no isco it'e nàrrere Etimo itl.t asio Traduzioni Francese aise Inglese comfort Spagnolo holgura Italiano àgio, còmodo Tedesco Bequemlichkeit.

allebiàe, allebiài, allebiàre , vrb: alleviare Definizione fàere prus lébiu unu dolore, una pena, fintzes unu pesu Sinonimi e contrari abbacai, abblandai, achedare, aliviai, alixerai, allenire, apachiare, apasaogare, asselenare, asseliare, assussegai, illebiare, illenare / illezerigare | ctr. ingrajai, peorare Frasi portant gràtzias e consolu po allebiai dogna mali ◊ alleviare sa tribbulia, allebiare sos turmentos ◊ iscàvula làmbrigas de iscioru, allebiadí sa cuscéntzia de su malu iscinitzu! Traduzioni Francese soulager Inglese to relieve, to comfort Spagnolo aliviar Italiano alleviare, risollevare Tedesco lindern, mildern.

allébiu , nm: alléviu, allíviu Definizione su abbacare, abbrandhare o menguare pruschetotu de unu sufrimentu, de unu dolore, de una maladia Sinonimi e contrari conciolu, disaggràviu, illébiu Frasi dhi siat de allébiu su dhu nomenai e in su celu siat! ◊ no at allíviu e cunfortu in su dolore ◊ pro alléviu, su dutore li at inditadu de si pònnere unu papinu ◊ tue ses alléviu de zente tribbulada! ◊ ite allíviu su pesadolzu candho unu est istracu!… Etimo srd. Traduzioni Francese soulagement Inglese consolation, comfort Spagnolo alivio Italiano sollièvo, confòrto Tedesco Trost.

codomidàde , nf: codumidade, comodidade, comodidadi, comoditate Definizione cosa, fatu o trastu chi arrespràmiat pelea e faet su trebballu discantzosu; logu po istare fatu bene de dhue pòdere istare cun prus facilidade Sinonimi e contrari codumàntzia, comodesa, cumbénia, cumbeniéntzia Frasi sa samunadora, su frigoríferu, su gassu sunt totu bellas codomidades ◊ in domo bi tenet totu sas comodidades ◊ sa terratza est una codomidade, candho faghet a l'àere Traduzioni Francese confort Inglese comfort Spagnolo comodidad Italiano comodità Tedesco Bequemlichkeit.

codumàntzia , nf Definizione cosa, fatu o trastu chi arrespràmiat pelea e faet su trebballu discantzosu Sinonimi e contrari codomidade, cumbénia Frasi sas codumàntzias mannas de oe incurtzant e illébiant sas peleas Traduzioni Francese confort Inglese comfort Spagnolo comodidad Italiano comodità Tedesco Bequemlichkeit.

conciolàre , vrb: consolai, consolare, contzolai, cossolai, cossolare, cunsolai, cuntzolai, cussolare Definizione giare contzolu, cunfortu, bogare o alleviare una pena, acantzare unu disígiu, giare su cuntentu; nau a ammeletzu (e in cobertantza), iscúdere, atripare / contzolai a unu de una cosa = darendheli meda de li catzare su disizu Sinonimi e contrari aconnoltare, aliviai, cufortare, saltifàghere | ctr. afligire, disconsolai Frasi cantas boltas, sididu a tota gana, mi so de abba frisca consoladu in dies sufocantes de caldana! ◊ no ti ndhe cossolas mai, de cussa cosa, de cantu est bona ◊ fiat una famíllia pòbora, ma unu sinniori s'innamorat de una de is fillas e dhus at contzolaus de dinai ◊ mi apo fatu una manigada de ua… mi ndhe so cossoladu!◊ de abbas ocannu za nos ndhe at cossoladu: sempre proindhe est! 2. si ti ponzo manu a fuste ti cossolo!… Traduzioni Francese consoler, soulager Inglese to comfort, to satisfy Spagnolo consolar, satisfacer Italiano consolare, soddisfare Tedesco trösten, befriedigen.

cumbénia , nf, nm: cumbéniu Definizione trastu o àteru chi serbit a fàere calecuna cosa prus a cómudu, cun prus facilidade, a discantzu Sinonimi e contrari codomidade, cumbeniéntzia | ctr. discumbénia Modi di dire csn: bènnere a cumbéniu (nadu de una cosa) = bènnere a betu, andai bèni a dha fai; cojuviu de cumbéniu = fatu pro carchi torracontu, no pro istima de sas pessones; èssere, andhare a cumbéniu meu, tou, sou, e gai = comente andhat bene a mie, a tie, a isse, e gai Frasi cumbénios coment'e frigoríferu, samunadora, e gai no bi ndh'iat a sos tempos ◊ ite cumbéniu logras candho fiudu isposas a connada? ◊ at comporatu su partò a s'isconcata solu pro sa cumbénia de su preju baratu 2. a cumbéniu siat o a discumbéniu, sa cosa tocat a la fàghere Etimo srd. Traduzioni Francese confort, commodité Inglese comfort Spagnolo comodidad Italiano comodità Tedesco Bequemlichkeit.

discànciu , nm: discansu, discàntziu, discantzu, discassu Definizione tempus chi si passat chentza fàere o faendho calecuna cosa fàcile, praghillosa, trebballu lébiu, chi no giaet pelea e ne pelea / a discansu, a discantzu = a dàsiu, abbellu, chentza presse e chentza matana, cun fatzilidade, itl. comodaménte Sinonimi e contrari desogu, discansada, pàsiu | ctr. cadha, pelea, stragu 1 Frasi tengu discànciu ca immoi su trabballu est prus pagu ◊ za si l'at leadu su discansu, tota die chentza fàghere nudha! ◊ sas anades fint totu in festa, in discassu ◊ bos giambet in discansu dogni atreghentu! ◊ faghet sas cosas bene, chena tropu presse ne tropu discansu ◊ sa tellora de funtana est unu grandu discantzu 2. cherent chi andhe a discassu a discassu a cadhu a s'àinu, a tempos de oe! ◊ po dhi èssi prus a discantzu su chi depiat fai, custu si ndi fiat andau de domu ◊ tue za triballas a discassu, in ufíssiu, no che deo ifatu de su bestiàmine! ◊ tropu a discassu ti la leas, tue, e de triballu no ndhe atúlias! Etimo srd. Traduzioni Francese aise, confort, repos, passe-temps Inglese comfort, rest, hobby Spagnolo descanso Italiano àgio, comodità, ripòso, passatèmpo Tedesco Ausspannung, Zeitvertreib.

«« Cerca di nuovo