chessòne , nm Definizione tupa manna de modhitzi Traduzioni Francese maquis de lentisque Inglese lentisk brushland Spagnolo lentiscal Italiano macchióne di lentìschio Tedesco Niederwald von Mastixbäumen.

cràchi , nm: cràchibi, cràchili, cràchini, cràchiri Definizione matedu bàsciu e cracu, tibbiu, logu prenu de linna a cracu, prus che àteru de tupas ma fintzes de matas mannas Sinonimi e contrari bedutzu, cascaràgliu, crachiredhu, craxili, frascarzu, lita, mateda, màtula 1, molalzu, stovina, tèpere 1, tuparzu, tupedu / cdh. tziresa Modi di dire csn: lassai a unu in campu e in c. = lassare a unu solu, totinduna, a si arranzare, lassare cun trinta e cun baranta, itl. piantare in asso; èssiri totu in campu e in c. = èssere abbertu in campu, totu in abbertu Frasi funt cràchiris mannus cun cerbus, murvonis e sirbonis ◊ seu passau in rocas liscinosas e cràchinis de tiria (A.Casula)◊ depeus andai a cussu crachixedhu a dhu scampiai Terminologia scientifica slg Etimo srd. Traduzioni Francese maquis, bois Inglese ground with branches Spagnolo hojarasca, espesura Italiano frasconàia Tedesco Gezweig.

màcra , nf: maga, màgia, magra, maja, marca, marga, maxa Definizione matedu bàsciu cun cambos e naes medas chi essint totus impare, a bisura tundha; fintzes marcu de diferente colore de cosa bruta, de pistadura; curpa, mància de atzione mala / una marca de sàmmene, una magra de ozu Sinonimi e contrari busa 1, màcia 2, mata, maúgia, moa 1, molarxa, tupa, tupili / màcia Frasi mérula ladra chi brincas lizera intro maja de chessa, ue ses? ◊ a unu malevadadu a tardighinu l'at feridu in sa maja unu silvone ◊ bi at una màgia de rú 2. at comintzadu a li essire in totu sa carena magras rujas che bràsia ◊ portat una balígia a margas a margas, de unu birdi iscoloriu 3. Tue mi as puliu dae cada macra de pecadu! Etimo ltn. mac(u)la Traduzioni Francese maquis Inglese stain, bush Spagnolo espesura, mancha Italiano màcchia, cespùglio Tedesco Buschwald, Busch.

màta , nf Definizione css. linna chi abbarrat bàscia, a cambos medas o a truncu fines, a mola, ma fintzes cussa chi faet arta, manna, a truncu solu e grussu (prus che àteru si precisat: m. de rú, m. de chessa, m. de figu, m. de olia, m. de ílixi)/ min. matixedha, matutzedha / ala de m. = camba, nae manna; fai sa mata = fàghere s'àrbure ritza, pònnere sas manos in terra e caminare cun sos pes in artu Sinonimi e contrari busa 1, macra, maúgia, moa 1, molarxa, tupa / àlbere Frasi su logu est totu matas de rú, no faghet mancu a bi colare 2. is matas fiant afracuadas e abbruxadas ◊ dónnia mata chi no donat frutu bonu at a èssi segada e ghetada a su fogu (Ev)◊ sa foresta oe no est buscosa cun sas matas colossales (I.Casula)◊ cussu si est apicau a sa mata e nd'at iscardancau un'ala ◊ de matas de méndhula e de figu fuint prenos sos ortos 3. calincunu piciochedhu camminat cun is manus, cambas a susu, faendu sa mata Cognomi e Proverbi smb: Mata, Matta / prb: a corpu a corpu si ndi segat sa mata Etimo srdn. Traduzioni Francese maquis, buisson, arbuste, arbrisseau, arbre Inglese bush, tree Spagnolo mata, árbol Italiano màcchia, cespùglio, arbusto, àlbero Tedesco Busch, Strauch, Baum.

matàdu , nm Definizione logu prenu cracu de tupas, de matighedhas Sinonimi e contrari crachi, lita, matarzu, mateda, separzu, tupedu Frasi su re l'at fatu aciapare e che l'at fatu fulliare in su matadu Etimo srd. Traduzioni Francese maquis Inglese scrub Spagnolo matorral Italiano luògo ricco di vegetazióne selvàtica Tedesco Gehölz.

matàrzu , nm Definizione logu totu prenu de tupas, de matighedhas Sinonimi e contrari crachi, lita, matadu, mateda, separzu, tuparzu, tupedu Frasi su boe ch'est presu in d-unu matarzu, apartau Etimo srd. Traduzioni Francese maquis Inglese shrub Spagnolo matorral Italiano frasconàia Tedesco Gehölz.

matèda, matédu , nf, nm Definizione arburedu, logu totu matas, su boschile etotu, totu is linnas chi dhue creschent Sinonimi e contrari bedutzu, crachi, lita, frascarzu, matadu, matarzu, tupedu / materi Frasi in matedos e buscos est malu a intrare s'aradu ◊ cue bi at matedos de rú e de prunitza ◊ leaiant a ammanitzare su semenériu, o siet a dolare sas terras de agrile dai su restuju e dai su matedu Traduzioni Francese maquis, végétation Inglese shrub, vegeteation Spagnolo matorral Italiano frasconàia, vegetazióne Tedesco Gehölz, Vegetation.

màtula 1 , nf Definizione tupighedhas, matedu meda / m. de lana = pubusone Sinonimi e contrari crachi, lita, tupedu Etimo srd. Traduzioni Francese maquis Inglese overgrown-with bushes Spagnolo matorral Italiano cespugliàme Tedesco Gebüsch.

stovína , nf: istruvina*, struvina Definizione padenei de matighedhas, de tupas; logu de malesa, de struvu Sinonimi e contrari bedutzu, crachi, strovilla Frasi fiat terra de struvina, sicorrada chi no torràt a contu a dha trabballai ◊ montis e struvinas e frúminis ◊ andant lassendi arrogus de pedhi in dogna struvina ◊ est unu logu de terras arestis, stovina de mudregu, pramma, gureu, cadilloni Terminologia scientifica slg Traduzioni Francese lande, maquis Inglese moor Spagnolo páramo, monte, espesura Italiano landa, boscàglia Tedesco Heide, Gehölz.

tràgia , nf: traja 1 Definizione busa o tupa manna de orruo, tetione e cosas deasi Sinonimi e contrari macra, trajone, tupa Frasi inghiriendhe tràgias e funtanas che dei bolta subra de tres bagianas samunendhe in su riu ◊ unu russignolu fit cantendhe intro de una traja de tetinosu ◊ s'utirighinu fit ispinosu e intretzidu cun trajas ◊ che mariani ndhe essesi dae sas trajas ◊ s'intupat in sa traja su puzone Etimo srd. Traduzioni Francese grand maquis Inglese brushland Spagnolo espesura Italiano macchióne Tedesco Wald.

túpa , nf Definizione matedu bàsciu, a fundhu largu, a tantos cambos chi essint impare, a cambos a meda totu bàscios: fintzes matas mannas acanta de pare / min. tupichedha, tupita Sinonimi e contrari arraspioni, busa 1, macra, mata, maúgia, moa 1, tele, tupale, tupili, tupíngiu, tuvu 4 Modi di dire csn: dàresi a sa t. = essire a bandhidare; cada tupichedha zuchet oricredha = bi at sempre ccn. chi ti podet intèndhere, chi podet èssere iscurtendhe; fàghere a t. in pinna = a iscusi Frasi dogna tanti su mòri ndi essiat a calincunu pranu de monti totu prenu de arrocas e tupas de ispina ◊ fit s'ozastredhu ténneru naschidu, ma curpa de no èssere inferchidu est torradu una tupa a berrisone (L.Marteddu)◊ dae sa tupa de s'ortu apo bodhidu una rosa ◊ candu s'arrobba furiat bella límpia dh'ispraxiant in is tupas chi dhoi furiant acanta de s'arriu ◊ una tupa de ficumurisca ◊ in mesu de cussas tupas povinas sirboni agatat trabballosu a dhoi intrai! 2. in sas bentanas bi aiat carchi tupichedha de frores ◊ at postu a sa Santa sa barba sua comente aiat impinnadu in tantos annos chi fit in sa tupa ◊ chie no at s'ànimu límpiu faghet totu a tupa in pinna Etimo srdn. Traduzioni Francese buisson, maquis Inglese bush Spagnolo mata, matorral Italiano cespúglio, màcchia Tedesco Strauch.

«« Cerca di nuovo