A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

axéliu axébiu

axénu agénu

axerài achedàre 1

axéru axédu

àxi , nm: àxili Definizione genia de mata de logos chi dhue at abba Sinonimi e contrari atoa, sarpa, toa.

axiadamènti , avb Definizione cun axiu, in manera trista Frasi at fuedhau axiadamenti cun boxi séria, agiummai prangendi.

axiadésa , nf: (a-xi-a-de-sa) Definizione genia de pentzamentu, de arreolu, su èssere axiaos, tristos dispràxios meda, afrigios Sinonimi e contrari axiori, axiu Etimo srd.

axiài , vrb: (a-xi-a-i) aziare Definizione giare axiu, ifadu, afannu, fàere sufrire Sinonimi e contrari angultiare / arròschere, cascaviare, ifadare Frasi dhi portànt tandu malàidus axiaus de dónnia mali (Ev)◊ no los sigas a aziare: si sighis gai, cussos ti faghent a sucu! ◊ ses tra lupos chi guai los azies ◊ su piciochedhu nd'iat fatu tantis e totus ndi fiant axiaus e arróscius ◊ pro issos tantu male mi aziat! ◊ giai ca mi at axiau mi ndi andu! ◊ cussu pregontu mi axiat Cognomi e Proverbi prb: àcua pregada, àcua axiada (= abba sighida, chi sighit, chi durat faghindhe) Etimo srd. Traduzioni Francese angoisser, troubler Inglese to perturb, to anguish Spagnolo angustiar, turbar Italiano angosciare, conturbare Tedesco ängstigen, aufregen.

axiàu , pps, agt: aziadu Definizione de axiai; chi est pigau de dispraxere, de tristura, chi est sufrendho calecuna cosa, calecunu axiu; chi giaet axiu; chi tenet àsiu, tempus de istare, de abbarrare Sinonimi e contrari angultiosu, fastiziosu / ifadosu 2. mi seu sétzia axiada asuta de sa mata de sa néspula e mi seu lassada sbelliai de su fragu de su frori ◊ su pitzinnu est aziadu, sèmpere pranghendhe! 3. axiadedha est, custa fémina!… no si ndi andat prus!

axibèdha , nf Definizione genia de pischighedhu minudu de papare totu Frasi s'axibedha si podit fai frita o a budhiu po fai sa supa Terminologia scientifica psc.

axilèstra, axiléstru agiléstru

àxili àxi

axilitàe, axilitài, axilitàri , vrb Definizione foedhandho de unu pegus mortu, fàere a petza, segare a orrugos segundhu is partes diferentes, ma fintzes aprontare, fàere a manera chi unu o una cosa siat pronta Sinonimi e contrari abrontai, ammanitzare Frasi axilitae cussa petza po dha còere a orrostu!◊ si dividint is pegos e si ndhe dhos leant a domu po dhus axilitari.

aximài agimmài

àxina àchina

axinèdha , nf Definizione min. de àxina: segundhu comente si narat, àghina meda, segundhu comente àghina metzana Frasi axinedha dhoi at, in bíngia, ocannu!…

axinitài aciannitài

axiòri , nm: (a-xi-o-ri) Definizione su tènnere o sentire axius Sinonimi e contrari afannia, afannu, agiu, apensamentu, dispraxeri, iscancagori, tristesa | ctr. assussegu, cuntentesa Frasi si afrigit su coru e tremit su sentidu chi arregollit in s'ària chèscias e suspirus de axioris Etimo srd. Traduzioni Francese affliction, angoisse Inglese affliction, woe Spagnolo aflicción, preocupación Italiano afflizióne, angòscia, preoccupazióne Tedesco Angst, Sorge.

axiósu , agt Definizione chi giaet dispraxere, chi est intzimia de pena, de turmentu Sinonimi e contrari agoniosu, angultiosu, congosciosu Etimo srd.

axitóriu agitóriu