Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

catzólu , nm Definition genia de pigione de istàinu e de paule: in Sardigna solu in passada Synonyms e antonyms coaciolu, gangorredha / acabussoni 1 Scientific Terminology pzn, podiceps nigricollis Translations French petit grèbe English little grebe Spanish zampullín cuellinegro Italian svasso pìccolo German Schwarzhalstaucher.

coaciólu , nm: cuaciou, cuatolu Definition genia de pigione de abba, cun is peis prus addasegus: in Sardigna passat s'ierru ma no nidat Synonyms e antonyms catzolu, gangorredha 2. oi in su mari aici pàsidu gei fait a fai su cuaciou! Scientific Terminology pzn, podiceps nigricollis Etymon srd. Translations French petit grèbe English grebe Spanish somormujo de cuello negro, zampullín cuellinegro Italian svasso pìccolo German Schwarzhalstaucher.

cófu , nm Definition genia de fossu / una funtana de c. = fossu inue essit abba Synonyms e antonyms fósciu, tofa Sentences giogaiaus a cofedhu cun pisu, matripellas e gutones ◊ faiaus unu cofu in terra po giogare a gutones ◊ cuss'intaulau est a cofos Etymon ltn. *cofus Translations French petite cavité, fossé English ditch Spanish foso, cavidad Italian pìccolo cavo, fòsso German Graben.

colombéri , nm: columberi, culumberi, cumboberi, cumboreri, cumbuleri, cummoberi Definition genia de armadiedhu lassau in su muru po pònnere calecuna cosa (mescamente acanta a sa forredha); su buidu chi lassant in is muros – a bortas – candho ndhe leant su ponte; istampu mannu in is muros, in orrocas, buidedhu chi dhue faent su nidu is culumbos o, si est a paris de terra, genia de cundhutu asuta de muru po passare abba Synonyms e antonyms abburgadorzu, acajolu, camaritu, fenesta, macarina, percolu Sentences candho essis lassa sa crae in su culumberi! ◊ chie iscultat in columberi de muru iscultat male anzenu e sou puru ◊ in sas cumbessias sas bentanedhas pariant culumberis ◊ ponimus sos luminos in su culumberi de su furru ◊ at postu sa cafetera in su cumboberi tupau cun sa tendhina 2. custu muru est totu a culumberis de cantu est male fatu ◊ connoschet donzi culumberi inuve s'impercant sas cosas pérditas ◊ eis biu cussus colomberis me in s'arroca: in cussus istampus dhui biviant feminedhas chi tessiant a tralàrgiu de òru… Etymon ctl. colomer Translations French placard English small room Spanish alacena Italian pìccolo vano, ripostìglio nei muri German Abstellraum.

cònnaru , nm Definition pische: una genia de macioni Synonyms e antonyms zanchetu Scientific Terminology psc Translations French petit gobie English candian sand-smelt Spanish gobio pequeño Italian pìccolo ghiòzzo, latterino German kleiner Ährenfisch.

conzèdha , nf Definition genia de istrégiu de terra a bàtoro asas; una perra de su corgiolu de sa nughe e fintzes su corgiolu de s'ou apustis essiu su pudhighinu; a logos est ferru (sonàgia) chi si apicat in su tzugu a is animales, po sonare, o fintzes casigiolu Synonyms e antonyms bróina Scientific Terminology stz Etymon srd. Translations French petite jarre English small pitcher Spanish pequeña jarra Italian pìccolo órcio German kleiner Krug.

corfichédhu , nm Definition min. de corfu, cropighedhu Translations French petit coup English small blow Spanish golpecito Italian pìccolo cólpo German kleiner Schlag.

criatòne , nm Definition pipiu pitichedhu Synonyms e antonyms creadura, fizaredhu, pipiu | ctr. mannu Etymon ltn. creatione(m) Translations French petit enfant English baby Spanish crío Italian pìccolo bimbo German kleines Kind.

currulíu 1 , nm Definition una genia de pigiones a bicu longu, fàrchinu, chi in Sardigna abbitant solu in passera po passare ierru / curruliu o tzurruliu imperiali = s'arratza prus manna de custos pigiones (numenius arquata) Synonyms e antonyms currulioti Scientific Terminology pzn, numenius tenuirostris, n. phaeopus Translations French petit courlis English whimbrel Spanish zarapito pequeño Italian chiurlottèllo, chiurlo pìccolo German Dünnschabel-Brachvogel.

iscampírru , nm: scampirru Definition tunina pitica chi no pesat chentu líbberas; nau de gente, unu chi est àbbile e lestru Synonyms e antonyms lacertu 2. is pastoris ch'ia connotu fuat genti iscampirra Scientific Terminology psc Etymon itl. sgambirru Translations French thonine English small tuna Spanish atún pequeño Italian pìccolo tónno German kleiner Thunfisch.

minòre , agt, nm: minori Definition de duas o prus cosas, personas o àteru, sa chi tenet in calecunu piessignu prus pagu mannària; de cosas chi creschent, sa chi tenet prus pagu tempus; nau solu de gente, chi no est in tempus de tènnere totu su càrrigu de diritos, doveres, responsabbilidade, chi no at lómpiu is degheoto annos / a/c. custu foedhu, candho est impreau po distínghere númenes chi inditant su èssere piticu de una cosa, in DitzLcs. est incurtzau a min. e númenes deosi agiummai sèmpere acabbant in -edhu, -edha (es.: ómine, omin-edhu, fémina, femin-edha), ma podent acabbare in -ichedhu, -ixedhu e var. (is agt. po impiticare de prus sa calidade in méngua podent fàere in -edhedhu, -edhutzu, che a minore: minoredhu, minoredhedhu, minoredhutzu, e bolendho inditare custa calidade ancora prus in méngua si arrepitit -edh cantu si bolet faendho unu superlativu microscópicu…); sa méngua in -edhu, -ichedhu si faet no solu cun is númenes ma fintzes cun is agetivos e pps. po giare a cumprèndhere chi sa cosa o sa calidade no dhu'est própriu o fintzes chi funt esageraos (es. un'apretixedhu a bessí cun cussu frius po bagamundai!…◊ informadedhus funt, in custu logu…, no t'iscínt narri mancu s'oràriu de unu trenu! ◊ bellixedhu, tui, andendi a passillai a pantalonis segaus!…)/ sos minores = is fillus, s'úrtima generatzioni Synonyms e antonyms acocoadu, bassu, minorache, minudu / giòvanu, piciocu, pisedhu 3 | ctr. mannu Sentences est pisedhu minore e no podet zúghere su cabu de sa pessone manna ◊ coment'e ómine ghetabat pacu pupa, ma cantu fit minore de carena fit mannu de coro ◊ sa frommiga est un'animaledhu minore ◊ deo no apo a èssere mannu mannu ma no so mancu minore minore! (Mura)◊ abarra aundi t'ant biu de minori crescendi! 2. at modos de unu carriarzu, no rispetat ne minores e ne mannos ◊ a su minore za bi cheret pagu a che lu conchinare! ◊ su prus minore tenet bisonzu de su prus mannu ◊ depides dare auditu a su minore comente a su mannu (Deut.)◊ Luisi est su minore de fizos meos 3. sos minores no votant Surnames and Proverbs smb: Minore / prb: abba minore no girat molinu Etymon ltn. minore(m) Translations French petit, mineur English small Spanish pequeño, menor de edad Italian pìccolo, minorènne German klein, niedrig, jung, Kleine.

pichícu , agt, prn: biticu, picicu, piticu, pitiu, pitzicu Definition chi (o unu chi) tenet pagu mannària: nau cun ironia, su foedhu podet bòllere nàrrere mannu, meda, ma fintzes própriu minore, antzis minore meda, nudha puru, fintzes segundhu ite si iat a bòllere (es.: piticu su fàmini!… = meda (nau de unu chi giai si biet ca tenet fàmene); piticu su prexu!… = pagu, própriu nudha (nau de unu chi giai si biet chi no est prexau)/ min. piticadhedhu, pitichedhedhu, pitierredhedhu, pitiedhedhu, pitiridhedhu, pitirrinchinu; famíllia pitia = cun totu is fígios minores Synonyms e antonyms minore, minudu, picocu, pistirincu, pistiringhinu | ctr. mannu Sentences s'ierru fait is dis tanti pitias chi apena orbésciu bis iscurigai ◊ est piticadhedhu aditzu si bit! ◊ su fuedhai meda fait sa dí pitia 2. at donau su bistiri a sa manna, sa rosa a sa pitica ◊ mellus a morri a pitiu po no sufriri a mannu tanti pena ◊ andat bèni po mannus e pitius 3. piticu s'arrogu de casu chi si at segau… agiummai no mi ndi lassat! Surnames and Proverbs smb: Pitiu, Pittiu / prb: mellus chi pràngiant is piticus chi no is mannus Etymon srd. Translations French petit, moins grand, moindre English small Spanish pequeño Italian pìccolo, minóre German klein.

tàca , nf, nm: tacu Definition logu artu e in paris in pitzu, mescamente orroca sola, logu de orroca arta totu a inghíriu Synonyms e antonyms giara, gollei, ibba, pranedha 1 / tecu, toneri, texile Sentences sas abbas a bàsciu terra falant dae sos tacos de Diosa ◊ su tacu ainca funt is domus de gianas est unu pranu calcàriu assurcau de is errius Scientific Terminology slg Etymon srdn. Translations French petit plateau rocheux English small rocky tableland Spanish pequeña meseta rocosa, peña llana Italian tacco, pìccolo tavolato roccióso German felsiges Tafelland.

trechínzu , nm: trichíngiu, trichinzu, trighignu, trighinzu Definition nau de bidha, bidhighedha, bidha pitica, medau de una pariga de domos o fintzes bighinau; chedha de animales / Sos Trighinzos = sa leada de Ispollatu, Su Burgu e Bótidha in Sa Costera Synonyms e antonyms bichinadu, bidhichedha, bidhiciolu, bidrinzu, furriadolzu, leada, madau / arbutzu, assorte, cedha, fiotu, grústiu, tropedhu Sentences canno fut biu babbai, Désulu fut divisu in tres trighignos 2. tenet unu trighinzu de erveghes Etymon ltn. tricinius Translations French quartier, petit troupeau English neighbourhood, little herd Spanish barrio, rebaño pequeño Italian rióne, pìccolo grégge German Statdviertel, kleine Herde.

tzurliotédhu , nm Definition tzurruliu conca de molenti, genia de pigione chi faet abbitu in Sardigna in calecunu tempus de s'annu Synonyms e antonyms tziriolubitiu Scientific Terminology pzn, charadrius dubius curonicus Translations French petit pluvier English killdeer Spanish chorlitejo chico Italian corrière pìccolo German Flußregenpfeifer.