catzólu , nm Definizione genia de pigione de istàinu e de paule: in Sardigna solu in passada Sinonimi e contrari coaciolu, gangorredha / acabussoni 1 Terminologia scientifica pzn, podiceps nigricollis Traduzioni Francese petit grèbe Inglese little grebe Spagnolo zampullín cuellinegro Italiano svasso pìccolo Tedesco Schwarzhalstaucher.

coaciólu , nm: cuaciou, cuatolu Definizione genia de pigione de abba, cun is peis prus addasegus: in Sardigna passat s'ierru ma no nidat Sinonimi e contrari catzolu, gangorredha 2. oi in su mari aici pàsidu gei fait a fai su cuaciou! Terminologia scientifica pzn, podiceps nigricollis Etimo srd. Traduzioni Francese petit grèbe Inglese grebe Spagnolo somormujo de cuello negro, zampullín cuellinegro Italiano svasso pìccolo Tedesco Schwarzhalstaucher.

cófu , nm Definizione genia de fossu / una funtana de c. = fossu inue essit abba Sinonimi e contrari fósciu, tofa Frasi giogaiaus a cofedhu cun pisu, matripellas e gutones ◊ faiaus unu cofu in terra po giogare a gutones ◊ cuss'intaulau est a cofos Etimo ltn. *cofus Traduzioni Francese petite cavité, fossé Inglese ditch Spagnolo foso, cavidad Italiano pìccolo cavo, fòsso Tedesco Graben.

colombéri , nm: columberi, culumberi, cumboberi, cumboreri, cumbuleri, cummoberi Definizione genia de armadiedhu lassau in su muru po pònnere calecuna cosa (mescamente acanta a sa forredha); su buidu chi lassant in is muros – a bortas – candho ndhe leant su ponte; istampu mannu in is muros, in orrocas, buidedhu chi dhue faent su nidu is culumbos o, si est a paris de terra, genia de cundhutu asuta de muru po passare abba Sinonimi e contrari abburgadorzu, acajolu, camaritu, fenesta, macarina, percolu Frasi candho essis lassa sa crae in su culumberi! ◊ chie iscultat in columberi de muru iscultat male anzenu e sou puru ◊ in sas cumbessias sas bentanedhas pariant culumberis ◊ ponimus sos luminos in su culumberi de su furru ◊ at postu sa cafetera in su cumboberi tupau cun sa tendhina 2. custu muru est totu a culumberis de cantu est male fatu ◊ connoschet donzi culumberi inuve s'impercant sas cosas pérditas ◊ eis biu cussus colomberis me in s'arroca: in cussus istampus dhui biviant feminedhas chi tessiant a tralàrgiu de òru… Etimo ctl. colomer Traduzioni Francese placard Inglese small room Spagnolo alacena Italiano pìccolo vano, ripostìglio nei muri Tedesco Abstellraum.

cònnaru , nm Definizione pische: una genia de macioni Sinonimi e contrari zanchetu Terminologia scientifica psc Traduzioni Francese petit gobie Inglese candian sand-smelt Spagnolo gobio pequeño Italiano pìccolo ghiòzzo, latterino Tedesco kleiner Ährenfisch.

conzèdha , nf Definizione genia de istrégiu de terra a bàtoro asas; una perra de su corgiolu de sa nughe e fintzes su corgiolu de s'ou apustis essiu su pudhighinu; a logos est ferru (sonàgia) chi si apicat in su tzugu a is animales, po sonare, o fintzes casigiolu Sinonimi e contrari bróina Terminologia scientifica stz Etimo srd. Traduzioni Francese petite jarre Inglese small pitcher Spagnolo pequeña jarra Italiano pìccolo órcio Tedesco kleiner Krug.

corfichédhu , nm Definizione min. de corfu, cropighedhu Traduzioni Francese petit coup Inglese small blow Spagnolo golpecito Italiano pìccolo cólpo Tedesco kleiner Schlag.

criatòne , nm Definizione pipiu pitichedhu Sinonimi e contrari creadura, fizaredhu, pipiu | ctr. mannu Etimo ltn. creatione(m) Traduzioni Francese petit enfant Inglese baby Spagnolo crío Italiano pìccolo bimbo Tedesco kleines Kind.

currulíu 1 , nm Definizione una genia de pigiones a bicu longu, fàrchinu, chi in Sardigna abbitant solu in passera po passare ierru / curruliu o tzurruliu imperiali = s'arratza prus manna de custos pigiones (numenius arquata) Sinonimi e contrari currulioti Terminologia scientifica pzn, numenius tenuirostris, n. phaeopus Traduzioni Francese petit courlis Inglese whimbrel Spagnolo zarapito pequeño Italiano chiurlottèllo, chiurlo pìccolo Tedesco Dünnschabel-Brachvogel.

iscampírru , nm: scampirru Definizione tunina pitica chi no pesat chentu líbberas; nau de gente, unu chi est àbbile e lestru Sinonimi e contrari lacertu 2. is pastoris ch'ia connotu fuat genti iscampirra Terminologia scientifica psc Etimo itl. sgambirru Traduzioni Francese thonine Inglese small tuna Spagnolo atún pequeño Italiano pìccolo tónno Tedesco kleiner Thunfisch.

minòre , agt, nm: minori Definizione de duas o prus cosas, personas o àteru, sa chi tenet in calecunu piessignu prus pagu mannària; de cosas chi creschent, sa chi tenet prus pagu tempus; nau solu de gente, chi no est in tempus de tènnere totu su càrrigu de diritos, doveres, responsabbilidade, chi no at lómpiu is degheoto annos / a/c. custu foedhu, candho est impreau po distínghere númenes chi inditant su èssere piticu de una cosa, in DitzLcs. est incurtzau a min. e númenes deosi agiummai sèmpere acabbant in -edhu, -edha (es.: ómine, omin-edhu, fémina, femin-edha), ma podent acabbare in -ichedhu, -ixedhu e var. (is agt. po impiticare de prus sa calidade in méngua podent fàere in -edhedhu, -edhutzu, che a minore: minoredhu, minoredhedhu, minoredhutzu, e bolendho inditare custa calidade ancora prus in méngua si arrepitit -edh cantu si bolet faendho unu superlativu microscópicu…); sa méngua in -edhu, -ichedhu si faet no solu cun is númenes ma fintzes cun is agetivos e pps. po giare a cumprèndhere chi sa cosa o sa calidade no dhu'est própriu o fintzes chi funt esageraos (es. un'apretixedhu a bessí cun cussu frius po bagamundai!…◊ informadedhus funt, in custu logu…, no t'iscínt narri mancu s'oràriu de unu trenu! ◊ bellixedhu, tui, andendi a passillai a pantalonis segaus!…)/ sos minores = is fillus, s'úrtima generatzioni Sinonimi e contrari acocoadu, bassu, minorache, minudu / giòvanu, piciocu, pisedhu 3 | ctr. mannu Frasi est pisedhu minore e no podet zúghere su cabu de sa pessone manna ◊ coment'e ómine ghetabat pacu pupa, ma cantu fit minore de carena fit mannu de coro ◊ sa frommiga est un'animaledhu minore ◊ deo no apo a èssere mannu mannu ma no so mancu minore minore! (Mura)◊ abarra aundi t'ant biu de minori crescendi! 2. at modos de unu carriarzu, no rispetat ne minores e ne mannos ◊ a su minore za bi cheret pagu a che lu conchinare! ◊ su prus minore tenet bisonzu de su prus mannu ◊ depides dare auditu a su minore comente a su mannu (Deut.)◊ Luisi est su minore de fizos meos 3. sos minores no votant Cognomi e Proverbi smb: Minore / prb: abba minore no girat molinu Etimo ltn. minore(m) Traduzioni Francese petit, mineur Inglese small Spagnolo pequeño, menor de edad Italiano pìccolo, minorènne Tedesco klein, niedrig, jung, Kleine.

pichícu , agt, prn: biticu, picicu, piticu, pitiu, pitzicu Definizione chi (o unu chi) tenet pagu mannària: nau cun ironia, su foedhu podet bòllere nàrrere mannu, meda, ma fintzes própriu minore, antzis minore meda, nudha puru, fintzes segundhu ite si iat a bòllere (es.: piticu su fàmini!… = meda (nau de unu chi giai si biet ca tenet fàmene); piticu su prexu!… = pagu, própriu nudha (nau de unu chi giai si biet chi no est prexau)/ min. piticadhedhu, pitichedhedhu, pitierredhedhu, pitiedhedhu, pitiridhedhu, pitirrinchinu; famíllia pitia = cun totu is fígios minores Sinonimi e contrari minore, minudu, picocu, pistirincu, pistiringhinu | ctr. mannu Frasi s'ierru fait is dis tanti pitias chi apena orbésciu bis iscurigai ◊ est piticadhedhu aditzu si bit! ◊ su fuedhai meda fait sa dí pitia 2. at donau su bistiri a sa manna, sa rosa a sa pitica ◊ mellus a morri a pitiu po no sufriri a mannu tanti pena ◊ andat bèni po mannus e pitius 3. piticu s'arrogu de casu chi si at segau… agiummai no mi ndi lassat! Cognomi e Proverbi smb: Pitiu, Pittiu / prb: mellus chi pràngiant is piticus chi no is mannus Etimo srd. Traduzioni Francese petit, moins grand, moindre Inglese small Spagnolo pequeño Italiano pìccolo, minóre Tedesco klein.

tàca , nf, nm: tacu Definizione logu artu e in paris in pitzu, mescamente orroca sola, logu de orroca arta totu a inghíriu Sinonimi e contrari giara, gollei, ibba, pranedha 1 / tecu, toneri, texile Frasi sas abbas a bàsciu terra falant dae sos tacos de Diosa ◊ su tacu ainca funt is domus de gianas est unu pranu calcàriu assurcau de is errius Terminologia scientifica slg Etimo srdn. Traduzioni Francese petit plateau rocheux Inglese small rocky tableland Spagnolo pequeña meseta rocosa, peña llana Italiano tacco, pìccolo tavolato roccióso Tedesco felsiges Tafelland.

trechínzu , nm: trichíngiu, trichinzu, trighignu, trighinzu Definizione nau de bidha, bidhighedha, bidha pitica, medau de una pariga de domos o fintzes bighinau; chedha de animales / Sos Trighinzos = sa leada de Ispollatu, Su Burgu e Bótidha in Sa Costera Sinonimi e contrari bichinadu, bidhichedha, bidhiciolu, bidrinzu, furriadolzu, leada, madau / arbutzu, assorte, cedha, fiotu, grústiu, tropedhu Frasi canno fut biu babbai, Désulu fut divisu in tres trighignos 2. tenet unu trighinzu de erveghes Etimo ltn. tricinius Traduzioni Francese quartier, petit troupeau Inglese neighbourhood, little herd Spagnolo barrio, rebaño pequeño Italiano rióne, pìccolo grégge Tedesco Statdviertel, kleine Herde.

tzurliotédhu , nm Definizione tzurruliu conca de molenti, genia de pigione chi faet abbitu in Sardigna in calecunu tempus de s'annu Sinonimi e contrari tziriolubitiu Terminologia scientifica pzn, charadrius dubius curonicus Traduzioni Francese petit pluvier Inglese killdeer Spagnolo chorlitejo chico Italiano corrière pìccolo Tedesco Flußregenpfeifer.

«« Cerca di nuovo