cèa , nf: chea,
cheja,
gea Definition
terrenu in paris, friscu e bonu, prus che àteru in logu bàsciu chi faet a badhe; tretu in paris, fatu a pratza o unu pagu a fossu, po dhue fàere crabone e fintzes su muntone de sa linna de fàere a crabone; calanca, fossighedhu, fossu, a logos fintzes losa, su chi si faet in campusantu po pònnere unu mortu
Synonyms e antonyms
badhe
/
crabonalza,
fogàgia,
piatza 1
Idioms
csn:
sa chea de s'oju = sa calanca de s'ogru; chea de su batile = su fossitedhu de su batile; a pasare a sa chea! = apustis mortu, candho unu ch'est in sa fossa; acadhare sa chea = assentare sa linna pro la carrarzare e pònnere fogu faghindhe carbone
Sentences
apu sonnau de cantai ispantus de ceas in frori ◊ chi no fessit ca ti apu isposau dèu fiast ancora pascendi procus me is ceas! ◊ si bidiat sa luxi de su soli calendi peri is costeras e in sa cea ◊ fiat una cea prena de matas e de tupas ◊ sa crésia de Sacàrgia est in d-una bella cea inghiriada de montixedhus (B.Erdas)◊ mama mea annaiat a messare e marrare in cussas chejas de sa màrghine
2.
custos parisedhos sunt totu cheas chi che ant fatu faghindhe carbone ◊ ite cheas mi atzendhes in carres! ◊ sa linna si coghet a carbone in sa chea
3.
preparesint una chea manna e in cue che ponzesint sa morta e l'assacarresint de terra ◊ custu santugristos est a lu pònnere in sa chea mia, candho apo a èssere mortu ◊ irforrade medas chejas in custa vadhe: si ant a prenare de abba!
Scientific Terminology
slg
Etymon
srdn.
Translations
French
fossé,
plaine encaissée,
charbonnière
English
ditch,
charcoal pit,
plain
Spanish
foso (m),
zanja,
carbonera
Italian
fòsso,
pianura incassata,
carbonàia
German
Graben,
Kohlenmeiler.
cófu , nm Definition
genia de fossu / una funtana de c. = fossu inue essit abba
Synonyms e antonyms
fósciu,
tofa
Sentences
giogaiaus a cofedhu cun pisu, matripellas e gutones ◊ faiaus unu cofu in terra po giogare a gutones ◊ cuss'intaulau est a cofos
Etymon
ltn.
*cofus
Translations
French
petite cavité,
fossé
English
ditch
Spanish
foso,
cavidad
Italian
pìccolo cavo,
fòsso
German
Graben.
fósciu , nm: fossu Definition
logu o tretu, minore o fintzes mannu, fatu coment'e a forada, prus bàsciu de su paris de inghíriu, comente abbarrat conculutzu o cofudu leandhondhe o incracandho sa cosa (terra, àteru)/ min. fossichedhu, foscedhu, fossedhu
Synonyms e antonyms
forada,
tofu
Idioms
csn:
su f. de su gúturu = zenia de fossighedhu a s'ala de fora, in bula; fai f. (nadu de unu) = ispèndhere su dinari chi li ant fidadu; marcare a f. = a libbereto, fàghere a dépidu; fàghere a f. (nau de su logu) = èssiri unu f., abarrai a f., prus bàsciu
Sentences
in donzi gianna at giaos, in donzi pedhe at fiancu, ne bi at riu sentza fossu ◊ su caminu est totu fossos ◊ pro prantare àrbure cheret fatu su fossu ◊ sa tramata cheret iscontza e torrada a fàghere, ca est a fossu comente bi corcamus ◊ mancai siat a màchina non podet curre in mesu a sa giarra, a su prúere e a is fòscios!◊ is piciochedhos ant fatu unu foscedhu po giogae a birillas
Scientific Terminology
slg
Etymon
ltn.
fossus
Translations
French
fossé
English
ditch
Spanish
foso,
zanja
Italian
fòsso
German
Graben.
gèa , nf: cea* Definition
terrenu in paris, friscu e bonu, prus che àteru in tretu bàsciu chi faet a badhe; tretu fatu in paris o unu pagu a fossu po dhue fàere crabone e fintzes su muntone de sa linna de fàere a crabone; fossu
Synonyms e antonyms
badhe
/
crabonalza,
fogàgia,
piatza 1
Sentences
no dhoi nd'at prus de geas friscas cun àcua de miza
Scientific Terminology
slg
Translations
French
fossé,
plaine encaissée,
charbonnerie
English
ditch,
plain,
enclosed,
charcoal pit
Spanish
foso,
llanura encajonada,
carbonera
Italian
fòsso,
pianura incassata,
carbonàia
German
Graben,
eingeschlossene Ebene,
Kohlenmeiler.
tòfa , nf, nm: tofu Synonyms e antonyms
cofu,
forada,
fósciu,
fossa
Sentences
su bechinu in campusantu at iscavadu sa tofa pro unu mortu ◊ sos caminos de como sunt paris, chena tzumbos e ne tofos ◊ fai una tofedha a ponni custa cassarola! ◊ ndhe aciapat de tofos s'automobbilista in custas istradas!…◊ za costat a ndhe bogare custas contonadas dae sa tofa, gosi mannas!…
2.
su tofu de s'olvidu mi che cheret ingúllere intreu (A.Piras)
Etymon
srd.
Translations
French
fosse,
fossé
English
ditch
Spanish
fosa,
foso
Italian
fòssa,
fòsso
German
Graben.