Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

arròca , nf: orroca, roca* Definition pedra, minerale, po su prus ammesturu de minerales, de duresa manna, chi format bona parte de sa crosta de sa Terra (su pígiu de fora), po su prus ammontada de terra e a tretos fora: si narat mescamente de cust'úrtima, chi essit a puntas, a bortas fintzes artas meda, a monte (es. is orrocas de Ulíana) Synonyms e antonyms marràgiu, nodu 1, pedra, rochili Sentences su carrighinu nci fiat abbrincau peri is arrocas ◊ sa terra iat trémiu e is arrocas si fuant isperradas Scientific Terminology mnr, slg Translations French roche, rocher, roc English rock Spanish roca Italian ròccia German Fels.

bantzicàda , nf: bantzigada Definition su bantzigare Synonyms e antonyms chilliata, móida, ninniada, tocadedha, tzintziricada Sentences a ndhe li cheret de bantzigadas pro che la drommire, cussa criadura!…◊ no ndhe cheret si no sa bantzigada!… Etymon srd. Translations French bercement English rock Spanish balanceo Italian cullata German Wiegen.

bantzicàre , vrb: bantzigare Definition mòvere su bàntzigu, giare a su brasciolu (o àteru) unu movimentu de andhetorra a sa matessi manera de su bàntzigu Synonyms e antonyms achinnae, annacare, bannigare, cantzicare, chigliare, lachedhare, sansiae, tzannigare, tzantziare / saidare Idioms csn: andhare a su bàntzica bàntzica = andhare a s'istòntona istòntona; b. s'àlbure = saidàrela pro ndhe rúere su frutu Sentences sa criadura si cheret bantzigada pro si drommire ◊ si lu bàntzigas pagu pagu si che drommit deretu, su pitzinnu ◊ sa mama vàdiat su pitzinnu bantzichendhe su brossolu Etymon srd. Translations French balancer English to rock Spanish mecer, acunar Italian cullare, dondolare German wiegen, schaukeln.

caróngiu , nm: corognu, coróngiu, coronzu Definition códulu, crastu, nodu mannu de pedra, orroca (ma fintzes crastu piticu); cúcuru de una sedha, de unu montigu / arrumbulai che caróngiu; Coronzu pertuntu = orroca manna arta, istampada, in su sartu de Neoneli Synonyms e antonyms biscacu, cacódua, canóngiu, coda 2, códua, cogólidu, coróculu, corunele, craltu, ladhia, lecucu, lódhuru, múngulu, nodu 1 Sentences fuat isciorrochendu caròngius in mari ◊ iat serrau s'ennixedha e dh'iat acotzada cun d-unu coróngiu ◊ at asubau su fagotedhu a unu coróngiu ◊ fiant timendu ca dhis obiat iscudi caròngius a conca ◊ s'àcua de sa mitza ndhi essit de asuta de unu caróngiu Surnames and Proverbs smb: Corongiu, Coronzu Etymon ltn. *coroniu Translations French roc, pierre English rock Spanish peñasco, roca (f) Italian masso, macigno German Fels.

chigliàre , vrb: chilliai, chilliare Definition mòvere sa chíllia po dormire su pipiu, tzantzigare, fàere unu movimentu de andha e torra Synonyms e antonyms achinnae, annacare, bannigare, bantzicare, lachedhare, sansiae Sentences lu fit chilliendhe su bentu ◊ che l'at finia chilliàndhesi che musca presonera de s'aranzolu ◊ no abbarraiamus ritzos de s'istrachitúdine e dae su chíllia chíllia de su bastimentu Translations French bercer English to rock Spanish mecer Italian cullare German wiegen.

codína, códina , nf: corina 1, cudina Definition genia de pedra chi essit a orrughedhos, a giarra; logu de terra a pigighedhu fine, de codina asuta; dhue at logu chi narant codina a sa cotzina de una mata, a s'arraighina grussa, e fintzes a s'orrugu curtzu chi abbarrat de unu cambu truncau, a sa linna grussa de su fundhu de sa bide / èssere conca de c. (nau de ccn.)= tostorrudu Synonyms e antonyms arroca, cocoda, code, nodu / codinatu / cocina / cdh. cutina Sentences su fogu che est iscazandhe finas sas codinas ◊ su tretu uve si curriat su palu fit unu cucuredhu de cutina ◊ che est essidu e si che pasat in punta de una cudina 2. ca est codina, nudha bi fiorit, s'erva comente naschet si che morit 3. cussu pischedhu de casu fut tostu che codina ◊ ma tandu ses própiu codina: possíbbili chi no cumprendas?! 4. bellos sos ranos bolendhe dae sa paza seberendhe e brinchendhe in sa codina! (B.Truddaju) 5. cun sa corina de su sarmentu si arrustit sa pècia ◊ sa trapa bollit de corina, no pértia de frutu!◊ in su fogili dhue teniat unu fogu de codinas de lione 6. cust'ómini est conca de codina e prus dhu pistas e prus est pertiassu! (G.C.Mameli) Surnames and Proverbs smb: Codina, Codinas / prb: chie at dinare pastinzat binza in sa codina Etymon srd. Translations French roc, grésière English rocky ground, rock, sandstone Spanish pedregal, crestón Italian suòlo roccióso, ròccia, arenària German felsiger Boden, Sandstein.

lachedhàre , vrb Definition mòvere su lachedhu a tzantzigadura po asseliare o dormire su pipiu crocau Synonyms e antonyms achinnae, annacare, bannigare, bantzicare, chigliare, sansiae Sentences ti canto s'anninnia e sico a lachedhare ◊ sa mama est lachedhandhe su criu Etymon srd. Translations French bercer English to rock Spanish mecer, acunar Italian cullare German wiegen.

nódu 1 , nm: nou 2 Definition pedra manna meda, orroca, fintzes cúcuru de monte de orrocas / min. nodischedhu; concas de nou = nodos, gai comente si ndhe bidet a paris a terra in sos caminos Synonyms e antonyms arroca, caróngiu, crastu, marràgiu Sentences bi aiat unu nodu sanu timidu dae onzi minadore ◊ si bidiat sa bidha che nodu solitàriu in altu mare ◊ sa citade est posta in terra che unu nodu rutu dae s'altu ◊ connosco cuss'orroca chi nant su "Nou orruèndheche" Translations French roc, rocher English rock Spanish roca Italian masso German Block, Felsblock.

pispànta, pispànte, pispànti , nf, nm Definition tres pigionedhos diferentes; in cobertantza, imbriaghera Synonyms e antonyms vispante / zizí Sentences sa pispantedha est giai aguali a sa barbarrúbia, ma no portat su petus arrúbiu ◊ su coru mi abbrincat in petus che pispanta in padenti ◊ est torrau a donai s'esàminu allirgu che una pispanta 2. mi paris in logu de tremueus: ge ti potas una pispanta! Scientific Terminology pzn, anthus spinoletta, a. pratensis, emberiza cirlus nigrostriata Etymon srd. Translations French pipit spioncelle English water pipit, rock pipit Spanish bisbita alpino Italian spioncèllo German Bergpieper.

ròca , nf: arroca, orroca Definition pedra, minerale, po su prus ammesturu de minerales, de duresa manna, chi format bona parte de sa crosta de sa Terra, pro su prus carragiada de terra e a tretos fora, nua: si narat mescamente de cust'úrtima, chi essit a puntas, a bortas fintzes artas meda Synonyms e antonyms marràgiu, nodu 1, pedra, trocu Idioms csn: frimmu, apoderadu che r. = firmu de no dhu mòviri peruna fortza; r. a calàscios = a pizos Sentences in sa cava si ndh'at istacadu una lavra de roca ◊ no ti fides, columba, ca s'astore est prammizendhe sa roca inue soles abbitare! 2. fatei s'apostada: restei firmu che una roca vigiulendhe ◊ ite bellu ammentare cussos annos candho che roca apoderadu fia! (C.Ortu) Surnames and Proverbs smb: Roca, Rocca Scientific Terminology mnr, slg Translations French roche, rocher English rock Spanish roca Italian ròccia, rupe German Fels.

solitària, solitàriu , nf, nm: sulitaju, sulitàriu Definition mérula de turre, genia de pigione chi assimbígiat a su turdu, niedhu, faet su niu fintzes in istampos mannos in is muros de is domos a oros de fora de sa bidha, costumat a istare a sa sola Sentences solitàriu, fui: sa bidha no est logu de puzones! Scientific Terminology pzn, monticola solitarius Translations French merle bleu English blue rock thrush Spanish roquero solitario Italian pàssero solitàrio German Blaudrossel.