Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

ispatónzu , nm: ispatzóngiu Definition su ispatzare, illimpiamentu de una terra Synonyms e antonyms ilmatadura, innetionzu, ispatadura, ispatzinzu, isputzucronzu, limpióngiu, matadura Sentences in austu faia s'ispatzóngiu e in cabidanni su carríngiu (A.Barra) Etymon srd. Translations French action de dégarnir un terrain des buisson English clearing of the bushes Spanish desmonte Italian decespugliaménto German Gestrüppentfernung.

ispinghidúra , nf: spingidura Definition su ispínghere; manera de fortzare Synonyms e antonyms ispinghinzu, ispinta, spintua Etymon srd. Translations French action de pousser English pushing Spanish empuje Italian spingiménto German Schieben.

isprupadúra , nf: ispurpadura Definition su ispurpare Synonyms e antonyms ispulpinzu, spulpamentu Etymon srd. Translations French action de décharner English stripping the flesh off Spanish el despulpar, descarnadura Italian spolpaménto German Entfleischung.

istallía , nf: istallina Definition su si tratènnere, su istare, su abbarrare, istentare, nau mescamente de is naves firmas in su portu Synonyms e antonyms biltentu, stentu, tratesa Sentences s'istallina tua devet èssere in su chelu!◊ sa sapiéntzia no at a fàghere mai istallina in d-unu corpus béndhidu a su pecadu Etymon srd. Translations French action de retenir English entertainment Spanish el retener Italian tratteniménto, permanènza German Verweilen, Aufenthalt.

istelévru , nm Synonyms e antonyms ifraschédhiu, scimíngiu Sentences sa de su catolaju est un'arte de istelevru (P.Casu)◊ comintzei a bisare sonnos dendhe bolu a chentu istelevros (M.Bua)◊ no ischiat si crere a cudhu contu o lu leare pro istelevru de unu betzu rembambidu Etymon srd. Translations French action de se creuser la cervelle English licking Spanish comedura de coco Italian lambiccaménto German Kopfzerbrechen.

istrascinadúra , nf: istrasinadura Definition su istrascinai Synonyms e antonyms trazadura, trazu, trisinadura / cdh. straxinatura Etymon srd. Translations French action de traîner English trailing Spanish arrastre Italian strascinaménto German Schleppen.

istrasínzu , nm: strasíngiu, strisíngiu Definition su istrisinare, sa moida chi si faet trisinandho, tragandho cosa Synonyms e antonyms istrísinu, trasíngiu, trasinonzu, trisíngiu Etymon srd. Translations French action de traîner English trailing Spanish arrastre Italian strascinìo German Schleppen.

malcadúra , nf: marcadura Definition su marcare in sa pedhe (pruschetotu is animales mannos: cuadhos, boes e bacas); sa marca chi si faet Synonyms e antonyms aferritadura, marconzu, sinnadolzu / cdh. fucatógiu, malcatura Etymon srd. Translations French marquage, action de marquer, ferrade English to brand Spanish marca Italian marchiatura German Markieren, Markierung.

nuschínzu , nm Definition su nuscare Sentences ses inoghe cun nuschinzos de late a pretèndhere una parte de sole e de luna! ◊ e cantu tempus a ti chircare in su nuschinzu de onzi fiore! Etymon srd. Translations French action de flairer English smelling Spanish olfateo Italian odoraménto German Riechen.

píchiu , nm Definition sonu o cropu, tzochedhu a sa genna po si giare a intèndhere pedindho de intrare a una domo, o de apèrrere; fintzes genia de tocu de campana: po tocare sa missa bàscia si fadiat a p. (din, din, din); in cobertantza, pistighíngiu, pentzamentu Synonyms e antonyms tzocu / arraolu, pensamentu Sentences in su portali, totu tremi tremi aferrat s'anella e donat unu pichiedhu ◊ lah, cussu est su píchiu de su posteri! ◊ ti apu connotu a su píchiu 3. custa borta giutzo unu bellu píchiu in conca! Translations French action de frapper à la porte English knock Spanish golpe dado al llamar a la puerta Italian bussata German Anklopfen.

rafiadúra , nf Definition su rafiare, aungada Synonyms e antonyms frasca, frascada, iscarràfiu, iscràviu, ràfia 1, rafiada Etymon srd. Translations French action d'égratigner, égratignure English scratch Spanish arañazo, rasguño Italian graffiatura German Kratzer.

refàciu , nm: refatzu, rifatzu, rinfàciu, rinfatzu Definition su rifatzare, cosa chi si narat a unu betandhosidha a curpa, coment'e a briga Synonyms e antonyms afetuada, apoboretada, atzúrridu, ripitimenta, rimbicu, sfacidhamentu Sentences mai unu refatzu de neune at tentu, cussa! ◊ si no fit ca ses antzianu ti tias meritare unu rifatzu: curpa de su cuidu o de su bratzu, raru sa die a ti agatare sanu! ◊ sas peràulas suas sunt ammunimentu e rinfatzu pro un'ammentu eternu ◊ cosa mala a dèpiri arriciri refàcius pustis de ai trabballau cun cunsiéntzia! Etymon srd. Translations French action de reprocher English reproach Spanish el echar en cara Italian rinfacciaménto German Vorwurf.

sétia , nf: sétida, sétzida, tzétzida Definition su sètzere, su istare sétzios, cicios Synonyms e antonyms séida, setidorja / posta | ctr. pesada Sentences sa sétida chi at fatu no si ndhe pesaiat prus! 2. catziadore apostadu frimmu e mudu, dae ora so in sétzida Etymon srd. Translations French action de s'asseoir English sitting Spanish sentada Italian seduta German Sitzung.

tachedhàda , nf Definition su tachedhai, su fàere tachedhas; segada chi si faet a s'olia de cunfetu po dha pònnere a indrucare in abba Synonyms e antonyms intacugliada, trapada, trapu Etymon srd. Translations French action de graver English carving Spanish talla Italian intagliatura German Schnitzen.

tancàda , nf Definition su tancare Synonyms e antonyms serrada 1 | ctr. abbelta Etymon srd. Translations French clôture, action de fermer English turn Spanish cierre, cerramiento Italian serrata German Schließen.

tiràda , nf: tirara, tirata Definition su tirare, su tirare a cropu, su fàere a tiradura, a suspidura; tantighedhu de cosa chi si suspit, chi s'ingurtit, e àteru; tretu longu e largu pigau totu pínnigu / t. de pinna = frigada, passada de pinna e singiale iscritu chi lassat a bisura de arraja Synonyms e antonyms tostada / sutzada / ingullida, tichedhu, tirone / istirada Sentences tres amantes pro un'isposa sunt a tiradas de pare ◊ at donau una tirada de funi 2. mi apo fatu una tirata de custas sigaretas ◊ si allughiat su tzigarru e fachiat tiratas longas ◊ est iscurtu, muconosu e a tiradas de nares ◊ at fatu una tirada de binu 3. su camminu fiat una bona tirada ◊ una borta eus fatu una tirara a Bidhexidru in Cincuxentus! 4. arendhe abberiant surcos chi pariant tiradas de pinna Etymon srd. Translations French action de tirer English pull, draw, stretch Spanish tirada Italian tirata German Ziehen.

tratèsa , nf Definition su si tratènnere Synonyms e antonyms biltentu, intertenimentu, intratesa, istallia, stentu Sentences in sas musas mi fato tratesa ca sullevu mi sunt in donzi pena (M.Dore)◊ ti che cuas apalas de su monte, ue t'est possíbbile a fàghere tratesa (C.Longu) Etymon srd. Translations French action de rester English entertainment Spanish el quedarse, entretenimiento Italian tratteniménto German Unterhaltung.

trubbàda , nf: truvada, turbada Definition su trubbare; móvia a forte, cun fortza totinduna, currendho po iscúdere, po lòmpere a calecuna cosa o a ccn. a giagaradura; in cobertantza, zutura Synonyms e antonyms trambuscada, trumentata / trubbera Sentences at fatu una trubbada de bentu ◊ si li at fatu una trubbada su mascru a tzumbadas chi l'at fatu fintzas rúere Etymon srd. Translations French action d'exciter, de pousser English rashness Spanish arremetida Italian avventaménto German Werfen.

trumbulladúra , nf Definition su trumbullai Synonyms e antonyms abbaunzamentu, intrullamentu, trumbullamentu Etymon srd. Translations French action de troubler English muddiness Spanish enturbiamiento Italian intorbidaménto, intorbidazione German Trübung.

trumbullaméntu , nm Definition su trumbullai Synonyms e antonyms abbaunzamentu, intrullamentu, trumbulladura Etymon srd. Translations French action de troubler English turbidity Spanish enturbiamiento Italian intorbidaménto, intorbidazione German Trübung.