A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

diasínchi , avb Synonyms e antonyms asiche, deasie Sentences si cuat diasinchi bene chi no si faet atzapare.

diàspru , nm Definition ispétzia de pedra Etymon itl. diaspro.

diassúsu , avb Definition de a susu: apitzu, assusu Synonyms e antonyms suba, susu Sentences sos ómines fint prontos a li dare a diassusu a l'ispedhiare e petzi s'ociada de Maria los aviat arrimaos (G.Chironi) Etymon srd.

diatòglia, diatòrja , nf Definition die de fatoriu, dí de fatu, chi si trebballat, die de trebballu Synonyms e antonyms gerronada Sentences fit bestita chin sos pintzos de arribbu fintzas in diatòglia ◊ aiant fatu festa manna macari in diatòglia ◊ essendhe diatorja, oe in bidha sa zente est paca Translations French jour ouvrable English weekday, working day Spanish laborable Italian giórno feriale German Werktag, Wochentag.

diàtu , agt Definition fissau, precisu, nau de una die: sa die diata = sa dí istabbilia Sentences s'istipéndhiu como mi arrivat in die diata donzi mese.

diaulàre , vrb Definition nàrrere diàulu, su diàulu chi t'at fatu, coment’e frastimu leandho a boghes o brigandho a ccn., po tzacu; si narat fintzes in su sensu de bodalire Sentences si l'aiat picada chin isse etotu diaulandhe, iscudendhe su bonete a terra e apunzàndhesi sos càvanos (S.Spiggia) Etymon srd.

diàulu diàbulu

diaúndi , iscl Synonyms e antonyms dianna, diàntzile, tiàmini, tiàschili Etymon srd.

diavèra, diavèras devèra

diàvulu diàbulu

díbba , nf Definition a totu d. = a totu codhu, cun fortza meda Sentences cudha música iscannia essiat a totu dibba dae duas cassas niedhas…

dibbàndha , avb: dirbandha Definition a bandha, a una parte / istare, corcare, èssere a d. = a sa sola, a contu suo Sentences una pitzinna ebbia no leaiat parte a su trechetu e si che istaiat sola sola a dibbandha de sas fedales ◊ no potendhe piús baliare tantu forroxu, ponzeit sa pascénscia a dibbandha Etymon srd. Translations French de côté English apart Spanish aparte Italian disparte German beiseite.

dibbàrda , nf: dirvarda, divarda Definition dannu o male chi si faet chentza dhu bòllere, po pagu atentzione o pagu incuru / in divarda = pro cumbinassione, itl. per caso Synonyms e antonyms digràtzia, disagura, malasagura, malasorte, malavadhia / disatentzione Sentences iscontzandhe unu muru, de dirvarda apo mortu unu sóriche ◊ pro dibbarda si est fertu cun sa lepa.

dibbàta , nf, nm: dibbatu Definition su chistionare cuntrestandho Synonyms e antonyms condierra, cuntrastu, dibbàtidu, discussura Sentences ita dibbata mabadita! Etymon spn. Translations French discussion English argument Spanish debate, discusión Italian discussióne German Diskussion.

dibbàtidu , nm Definition su chistionare cuntrestandho Synonyms e antonyms dibbata.

dibbatiméntu , nm Definition su pretu comente dhu faent in su tribbunale po averguare si unu tenet neghe o nono de su chi dh’ant incurpau / is partes de unu d. = acusadore e acusadu; sa parte dolidora de unu d. = su ofesu, su chi at tentu su dannu Synonyms e antonyms processu Sentences sa dí chi oberint su dibbatimentu Cicitu no nc’est po dhus iscurtai! Translations French débats English debate Spanish vista Italian dibattiménto German Verhandlung.

dibbàtu dibbàta

dibbétu , nm: dirbetu, dirvetu, disbetu, dispetu Definition su crepagrepa, cosa chi si faet o si narat po giare tzacu a s'àteru, coment’e abbétia, o po dhi fàere dannu po si pagare de unu dannu arreciu / fàghere una cosa a d., a dirbetinu = po fàere apostadamente dispraxere a s’àteru Synonyms e antonyms cherpu, dispetinu, irgarru, istridu, pichetu, poribetu, prefia, trémpiu Sentences sicomente bi aviat tortos vetzos de aparisare, como mi cheret torrare su dirvetu Etymon itl. Translations French taquinerie English mischief Spanish despecho Italian dispètto German Kränkung.

dibbidàpa, dibbiddàbba , nm: tibbitabba, dribbiddrabba Definition dibbi, dapa, dabba: su istare iscudendho, acropandho, su acropare a sa sighia, fintzes tzàcurru de passos de ómine cartadu a iscarpones chi passat in intaulau, bòvedas o in iscalas; su istare sèmpere naendho, abbetiandho Synonyms e antonyms dribbiliddràbbala, dubbudabba Sentences cantutzendhe cantutzendhe, pista pista e dibbiddabba, mih sa die agabba agabba! (F.Sechi)◊ s'intendhet a dogni ala giannas, balcones a su dibbiddabba ◊ sunt cun martedhos a su dibbiddabba, tenatzas, giaos, tzoos e tàulas pro ndhe pesare su palcu 2. za la tenes, oe, cun custu dibbiddabba: càlladi! ◊ lastimosu intendhia su lamentu e acudia a su tou dibbiddabba ◊ como no m'istes cun custu dibbiddabba, za l'apo a bídere deo su de fàghere! Etymon srd.

díbbile débbile