A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

aspríxi , agt Definition asprixedhu, unu pagu aspru, aghedu Synonyms e antonyms acronzu, agritu, aspritu Scientific Terminology sbr Etymon srd. Translations French aigrelet English rather tart Spanish áspero Italian asprigno German säuerlich.

aspronàre , vrb Definition púnghere a isprones; pònnere presse, atzitzare Synonyms e antonyms ispronai / impunciai, impuntzonare, ispuntogliare Sentences aiat aspronau s'ebba e pac'ora apustis nche fit arribbau 2. aspronabat pro allestrare su passu ca teniat presse Etymon srd.

aspròne , nm: isprone*, sproni Definition genia de orrodighedha totu a puntas, posta in d-unu ferru arcau intrau in su cracàngiu, po púnghere a costas de s’animale po dhu fàere andhare, candho si cicit a cuadhu; orrugu o tretu de muru fatu a istúturu cun àteru a parte de fora po dhi giare prus fortza de costau; agt. puru? / minestr'e isprone = zenia de minestredha de brou a zisa de un'isprone minudu Synonyms e antonyms contrammuru, limboro Sentences a su cabadhu fíchili s'asprone e bola! ◊ a s'achicada de sos asprones, sos cadhos sunt tucados isuliendhe prúere 3. est una de sas famíllias prus asprones de sa bidha Surnames and Proverbs smb: Asproni Translations French éperon English spur Spanish espuela, contrafuerte Italian speróne, contraffòrte German Sporn, Strebemauer.

aspronúdu , agt Definition chi portat isprones, nau in cobertantza de gente metzana Sentences fint ómines aspronudos: fachiant bardanas e aiant fatu annos de galera Etymon srd.

aspròre, aspròri aspòri

asprósu , agt Synonyms e antonyms arraspinosu, arraspiosu, arrescidhosu, aspru Sentences in su caminu asprosu de sa vida abbandhonadu mi as a sos afannos de custa orfanidade! (A.Frau)

àspru , agt: aspu Definition nau de sabore, chi est unu pagu aghedu; nau de orrobba, de pomentu, de unu pígiu, chi a dhu tocare arreschet e punghet unu pagu; nau de terrenu, chi est metzanu, logu malu Synonyms e antonyms agritzu / arràspidu, arraspinosu, arraspiosu, arrescidhosu, asprosu / asprinu | ctr. durche / lísiu Sentences su nuragus est bonu po fai binu, ma aspixedhu po papai 2. custu pamentu de cantu est aspru est malu a mundhare ◊ cuss'abba depet èssere carcària: sa robba samunada la faghet aspra 3. est su padronu de cussos aspros ue tenet su bestiàmine Etymon ltn. asp(e)ru Translations French aigre, âpre, rêche English sour Spanish áspero Italian aspro, rúvido German herb, rauh.

asprúra , nf Definition su èssere aghedu de unu sabore Synonyms e antonyms acriore, agrura Etymon srd.

àspu àspru

àspu 1 , nm Synonyms e antonyms àspia, impilóriu, naspa, trobidógiu Etymon itl. aspo.

àssa ànsa

àssa 1 , nf: ata, atza Definition sa parte segante de una ferramenta, ue custa si torrat a unu filu fine fine; oru, tretu ue acabbat unu paris (o logu sétidu, ciciu) chi totinduna si che abbàsciat, nau de logu de monte, oru artu de mare, oru de erriu, ma fintzes de una pedra, de una tàula e cosas deasi; fritu meda, chi paret chi punghet, ispirtit Synonyms e antonyms tàgliu / oru / bica, trempa / fritu | ctr. tolu Idioms csn: bogare s'ata a una forramenta = acutzai o fintzas mallai un'aina a manera chi s'atza arresurtit prus fini e seghit; s'ata de sa die = faghindhe die, orbescendi; s'ata de sa còscia = s'ímbena; pònnere de ata = (nadu de pedra, matone o àteru de gai, prus largu chi no russu) cun s'ala larga a fàghere fatzada, a zisa de aina seghendhe; passai de atza = colare de fiancu, ispostèndhesi a destra o a manca chentza si zirare; pònneresi de ata = cadredhare, fàghere su rempellu; castiaisí a perra de atza = a cul'e ogu, male; atza de arriu, de mari, de istrexu = oru de riu, de mare, de isterzu; èssere, istare atza a… = acanta a…; camminai, passai atza atza de… = colare ororu de…; pònneresi atza = bogai sa faci, pigai coràgiu e fuedhai o fai chentza bregúngia Sentences s'ata de sa bistrale, de sa farche, de su fartzone, de sa lepa ◊ s'ispada durlindana in forte est fata chi cantu prus la corpo bogat s'ata! (M.Murenu)◊ at bogau s'atza a is ferrus 2. s'ata de s'adhe, de s'orizonte, de su muru, atza de mari, de riu, de roca, de zannile, de sa roca, de monte ◊ su cucu fit cantendhe in d-un'ata de nae ◊ candho che sezis in cudh'ata, imbucade sos canes a ndhe suguzare sos porcrabos ◊ fut lómpiu a s'oru de s'atza e si fut incrarau ◊ medas si nci fuant iscutus de s'atza 3. est tirendhe un'atighedha de travuntana… sos pes arressos los leat s'astrau! 4. est nendhe machines de punta e de ata 5. ísci s'ebba, candho mai ti mi pones goi de ata?! 6. m'apo postu atza e semus intradas in arregionamentu Surnames and Proverbs smb: Atza, Atzas Etymon ltn. *acia Translations French fil tranchant English edge Spanish corte, filo Italian filo tagliènte, tàglio German Schneide.

assabàre , vrb: assapare Definition indrucare o cundhire cun saba, fàere a saba / a. su binu = pònniri saba a su binu Etymon srd.

assabàtu , agt Definition nau de cosa de papare, chi est fata a saba, druche che a sa saba, druche tropu Etymon srd.

assabbàre , vrb: assuabbare Definition assaubbai, pònnere in abba, isciúndhere, impastare cun abba, aciunghendho abba, allagare de abba, inciupire abba Synonyms e antonyms ammorgodhare, assatzaulari, imbibbiri / apantamare Sentences sa pedhitza si sàmunat cun d-un'istratzitu assuabbadu in murza ◊ sa farina si assuabbat pro l'impastare Etymon srd. Translations French imbiber, tremper English to soak Spanish empapar, mojar Italian intrìdere German einrühren.

assabbatàu , agt Definition nau de ccn., chi est malegrabbau, bestiu male, stravàgiu (e nau cun cunsideru de disprétziu) Synonyms e antonyms malibigau Sentences cussu male assabbatau, tue che dh'as batiu a domo?! (M.Deiana)

assabédhu , nm Definition gancitu po cannacas, cadenas, asas, fintzes po limbatzu de is sonàgias Synonyms e antonyms gantzitu Etymon srd. Translations French petite agrafe English small hook Spanish ganchete, corchete Italian gancétto German kleiner Haken.

assabèschere , vrb: assebèschere, sapèschere Definition su si acatare, arrennèscere a bíere o intèndhere ccn. cosa Synonyms e antonyms abbigiare, assaborire, assebeltare, sapire Sentences apo paradu s'orija chirchendhe de assebèschere cussu ciúnciu (S.Tedde)◊ no ti assabesches chi che ses fora? ◊ si bos assabeschides chi bi at malíssia in cussas paràulas no li ponzedas mente 2. no podia assabèschere perunu movimentu (P.Mossa).

assabiàdu , agt, nm Definition chi o chie at cagiau a crebedhu, si est fatu sàbiu Synonyms e antonyms acabadu, acuntzentau, atinadu Etymon srd. Translations French assagi, devenu sage English become sane again Spanish que ha recobrado el juicio Italian rinsavito German wieder zu Verstand gekommen.

assaborài , vrb: assaborare, assaboriai, assaboriare, assaporare, assaporjare, assoborare Definition pigare su sabore, tastare po su sabore, pigare gustu a calecuna cosa chi si papat, o fintzes chi si faet o si ascurtat Synonyms e antonyms assaborizare, gustai, saboreai Sentences si at inchesu unu mesu zigarru e si l'est assaporjandhe ◊ cherjo assaporjare sa frútora ◊ at assaporatu su tzuculate 2. ant légidu e assaboriadu sas cantones suas ◊ eallu in chirca de assaborare unu gustu! ◊ assoborat tantu disaogu Etymon srd. Translations French savourer English to savour Spanish saborear Italian assaporare German kosten.