Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

abbambacàre, abbambagàre , vrb Definition ammodhigare suspindho s'abba comente faet su bambaghe, isciúndhere; menguare, miminare sa fortza de ccn. cosa Synonyms e antonyms abbambicare, ammaltitzare, ifúndhere, impapare / abbacai, ammarchidare, ammellare, assuermai Sentences ant abbambagadu su terrinu de sàmbene, comente los at ischitzados unu càmiu ◊ sa vida nostra tribbulada est abbambagada de làgrimas ◊ cussos vistires fint sortos che papiru abbambacatu 2. in chirca de abbambagare su pópulu, Pilatu sighit faedhendhe de su bene chi Gesús lis at fatu ◊ abbambaga su fogu de sa sicura e chi ses babbu pensa carchi iscuta! ◊ no si lis abbambacaiat su coro chin cussos arrejonos Etymon srd. Translations French imbiber, imprégner, tremper English to soak, to impregnate Spanish impregnar, embeber, mojar Italian imbévere, impregnare German durchtränken.

abbumbài, abbumbàre, abbumbàri , vrb: bumbare Definition fàere una bumba, cricare abbumbu, cosa a bufare, bufare, nau mescamente cun is pipios; suspire, prènnere, ufrare, nau siat de sa pasta cun su frammentu pesandho, e siat de is titas chi cumènciant a si prènnere de late o de àteru chi si ufrat: si narat fintzes in su sensu de betare cosa (es. abba, meighina) a meda, a tropu; ingrassare Synonyms e antonyms acirrai, assumire, bufae, imbreacare, imbumbare, inciumire, inciummare, ingullire, trincai / preni, ufiare / ingrassai 2. su perdingianu frissu si abbumbat de ollu ◊ sa terra est abbumbada de abba, cun custa sumana chi at fatu sempre proindhe ◊ za si n'at abbumbadu de profumu, cussa!… 3. cussa picioca est cumentzendi a abbumbai de petus ◊ cun sa basca su casu si est totu abbumbau Etymon srd. Translations French imbiber, tuméfier English to soak, to tumefy Spanish beber, hincharse Italian imbévere, intumidire German tränken, schwellen.

aciupàe, aciupài, aciupàre , vrb: atzupare 1 Definition ciupire, suspire o frobbire abba o cosas deasi cun istràciu, paperi, o coment'e a surbidura; su che intrare de unu lícuidu a pagu a pagu in calecuna cosa asciuta o chi si podet ufrare de abba o cosas deasi; imparare a mente, su ndhe bodhire cun sa mente su chi si liget o s'intendhet Synonyms e antonyms aciupiri, assupare 1, assuspiri, imbibbiri, impapare, inciupai, sultzire, sulviare, surbare 1, surbiri, suspiare / bodhiri, imparai Sentences dhui iat pani cun butiru e cafè cun lati de aciupai ◊ aciupa s'àcua chi ti nc'est arruta a terra! ◊ su chírciu de sa mesina, candho arrivat a atzupare, tet èssere saboridu…◊ at budhiu is ossus e papau pani aciupau 2. sa cantzoni chi at cantau cussa piciocona ndi dh'apu aciupada sa primu borta chi dh'apu inténdia Etymon spn. chupar Translations French imbiber, absorber English to absorb, to soak Spanish embeber, absorber Italian imbévere, inzuppare, assorbire German einweichen, aufnehmen.

assabbàre , vrb: assuabbare Definition assaubbai, pònnere in abba, isciúndhere, impastare cun abba, aciunghendho abba, allagare de abba, inciupire abba Synonyms e antonyms ammorgodhare, assatzaulari, imbibbiri / apantamare Sentences sa pedhitza si sàmunat cun d-un'istratzitu assuabbadu in murza ◊ sa farina si assuabbat pro l'impastare Etymon srd. Translations French imbiber, tremper English to soak Spanish empapar, mojar Italian intrìdere German einrühren.

inciumíre , vrb: inciummire Synonyms e antonyms abbumbare, aciumai, inciummare, trincai, tzumire Sentences si atelat sa cariadura de sa símula annanghendhe ozu porchinu in cantidade pro chi ndh'inciumat fintzas a violare ◊ inciumit su mucarolu in s'abba pro infúndhere sa meragna a su cumpanzu Translations French imbiber English to soak Spanish embeber Italian imbévere German tränken.

inciupài, inciupàre , vrb Definition fàere una cosa (abba, late o àteru deasi) coment'e a suspidura, comente podet fàere un'istràciu, un'ispòngia o àteru Synonyms e antonyms aciupae, assuspiri, impapare, imbibbiri, sultzire, sulviare, surbare 1, surbiri, suspiare Sentences deris tota sa note at sighidu a rúere selena una mudhina e sa terra si ndh'est inciupada in dogni vena ◊ no arresistis a sa fortza manna de is montis chi ti s'inciupant coment'e una proja Etymon spn. chupar Translations French imbiber, absorber, tremper English to soak Spanish embeber, empapar Italian imbévere, assorbire, inzuppare German tränken.

suspíre, suspíri , vrb: assuspiri, ciuspire Definition tirare sa cosa aintru a suciadura che a s'ària, a súlidu (e segundhu sa fortza podet èssere fintzes cosa sólida, grae), o fintzes comente faet s'orrobba asciuta, o su paperi, cun s'abba, o fintzes s'istentina cun is alimentos (unu lícuidu podet passare unu pígiu de materiale sólidu); fintzes consumare, fàere a consumidura, ispaciare / s. sos segretos = bodhire is segretos, cricare de ischire is segretos angenos Synonyms e antonyms aciupae, assumire, imbibbiri, inciupai, sultzire, sulviare, surbare 1, surbiri, suspiare, sutzare Sentences chin s'istratzu nche at suspiu una pischina de abba ◊ dae tzíchera de oro isse che suspit su licore avelenadu…◊ su disonestu si che suspit su suore anzenu ◊ cust'orrobba servit pro si suspire sas manos ◊ su basolu postu a modhe si che at suspidu totu s'abba ◊ is cogas nci suspiant su sànguini a is pipiedhus ◊ s'autospurgo che collit sa cosa a suspidura cun d-una pompa 2. cussu pudidore no si podet suspire: segat s'àlidu! ◊ sa giminera nci suspiat sa pampa 3. sa passioni ti nci suspit Translations French absorber, imbiber English to absorb, to soak Spanish absorber, embeber Italian imbévere, assorbire, risucchiare German durchtränken, aufsaugen, verschlingen.