A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

asciugàriu , nm: sciugàriu Definition su bene, totu is trastos de sa cojuada noa: istrégiu, trastos, bestimentu, mobbília e àteru Synonyms e antonyms aciva, ammanitzu, pannamenta Etymon spn. axuuar Translations French trousseau de jeune fille English trousseau Spanish ajuar, equipo Italian corrèdo della spòsa German Aussteuer.

asciúgu , agt: isciucu, sciugu Definition chi no portat abba, o chi ndhe portat tropu paga Synonyms e antonyms adustu, àrridu, asciutau, asciutu, sicu | ctr. ifustu, inciustu Sentences su trigu s'isciacuàt e si torràt a prugai candu fiat asciugu ◊ seu sempri asciuga che un’arrogu de ortigu: donamí àcua, po prexeri!◊ at própiu meda e insaras cudhu trabballu me in su sartu dh'eus a fai candu at a èssi prus asciugu Etymon srd.

asciustràre , vrb: assustai, assustare, assustrae, assustrai, assustrare, assustrari Definition fàere a tímere meda, fàere pigare assíchidu, assuconu mannu, timoria meda; pigare o pònnere isarcu Synonyms e antonyms acicai, asciuconare, assalciare, assantiare, aterrighinare, ilgirare, ispramai, isprauriri, istrementire, isturdinare, spetziai, stremessiri / isarcare Sentences no vos asciustredas, no apades de tímere! ◊ oscura s'aera che inferru betat lampos chi assustant su terrinu (A.Dettori)◊ raramente timo, ma istanote mi so assustrau ◊ bidindhe sos bandhidos si est assustada ◊ assustradedhu mi ndi seu!… 2. assustrat una cosa chi no s'ischit fàchere Etymon spn. Translations French effrayer English to frighten Spanish asustar Italian spaurire German erschrecken.

asciústru , nm: assultu, assustru, assustu Definition assíchidu mannu / dare a unu s'abba de s'assustru = dare abba a bufare a chie at collidu assustru, ca li faghet bene Synonyms e antonyms acíchidu, assústidu, timoria Sentences vos at a uchídere s’asciustru! ◊ at collidu asciustru: pórrili una tassa de abba!◊ si a denote biet cuss'irmustru calicunu de coro pacu forte, massestat, ndhe morit de s'assustru! (G.A.Solinas)◊ ti pesso currendhe a fuidura cun s'assustu de rúere ◊ a sa pitzinna li ant fatu mandhicare carchi cosa pro si torraret dae s'assustu Etymon srd. Translations French grande frayeur English strong fright Spanish susto Italian fòrte spavènto German großer Schreck.

asciutadúra , nf: assutadura Definition su asciutare; su èssere asciutu, nau de is cosas; nau de ccn., su èssere asciutos, a disígiu de calecuna cosa mescamente fruta a papare Synonyms e antonyms abbentadura, incaspadura Etymon srd. Translations French essuyage, pompage English drying up Spanish secado Italian prosciugaménto German Austrocknung.

asciutài, asciutàre , vrb: assutare, sciutai Definition frobbire o suspire s’abba o àteru deasi; callare, citire, nau de unu chi est foedhandho o chi dhi praghet meda a foedhare / pps. assutadu, assutu Synonyms e antonyms abbentai 1, alluspiae, frobbire, isciucare 1 / apiliscare / cagliai, citire | ctr. ifúndhere Idioms csn: assutare su coro a ccn. = àere o dare dispiaghere de ndhe mòrrere, mannu meda; no assutat mai! (nau de ccn.) = est sempri fuedhendi, no citit nudha! Sentences sa robba samunada est in su sole istérrida assutendhe ◊ sos bentos assutant su logu ◊ pischendi àcua at asciutau sa gisterra ◊ su callu dhu poneus in coili po asciutai 2. odheu, custa cristiana, sempre faedhendhe: no assutat nudha! 3. malevadados, za bi lis at assutu su coro a su babbu e a sa mama a che lis furare cudha criadura! Etymon srd. Translations French sécher, essuyer English to dry (up) Spanish secar Italian asciugare, prosciugare German trocknen, austrocknen.

asciutòre, asciutòri , nm: assutore, isciutori Definition su èssere asciutu, nau de su tempus candho est de meda chentza pròere; nau de sa gente, candho est a disígiu de cosa frisca, suciosa, de frutuàriu, o fintzes de àteru Synonyms e antonyms ansura, asciotura, sciugura, sicagna, sicoi, sicúmene / cdh. sicaria / ansa, apiliscadura | ctr. umidesa Sentences tempus bellu? petzi est faghindhe assutore! ◊ cun totu cust'assutore si che ant a sicare fintzas sas àrbures 2. a s'assutore si mànigat fintzas su frutuàriu metzanu ◊ a s'assutore, no est istadu abbaidendhe si fit fémina bella ◊ cussos candho dhis pigat s'asciutore trincant a bruncu in ampudha Scientific Terminology tpm Etymon itl. asciuttore Translations French sécheresse, aridité English dryness Spanish sequedad, sequía Italian arsura, asciuttézza, secchézza German Trockenheit.

asciútu , agt: assutu, isciutu Definition chi no portat abba (prus che àteru a fora), o chi ndhe portat tropu paga (nau de cosa de papare); nau de su tempus, de die, sumana, chi no est proendho, no proet / a./c. si manígiat fintzes coment'e pps. de asciutare Synonyms e antonyms adustu, àrridu, asciugu, asciutau, isciutorau, issucu, sicu | ctr. ifustu, inciustu, modhoricanu, sciustu / abbosu Idioms csn: manigare a s'assuta, a s'asciutu = papai pani aungiali, sentza de ingaúngiu; èssiri intra friscu e asciutu = irmurtidu; assutu che linna (nadu de cosas de manigare)= chi no zughet sutzu, chi no est abbosu nudha; istare o èssere in assutu = chentza abba, chentza umidore Sentences sos trastes chi as istérridu in su sole sunt assutos ◊ sa terra est assuta ca est de meda chentza pròere ◊ zuto sa buca assuta ◊ custa pira est assuta che linna ◊ est faghindhe tempus assutu ◊ bella die assuta, mih, pro collire olia! ◊ sa melaghidonza est unu frutuàriu assutu 2. che so assutu a fortza de cantare! 3. su mere meu màndhigat chivarzu a s'asciuta ◊ bi ndhe at chi ant campadu a pane asciutu 4. si setzit in su fogu a si asciutare e daghi si est asciutu si ndh'est pesadu Surnames and Proverbs smb: Assuttu Etymon itl. Translations French sec English dry Spanish seco Italian asciutto German trocken.

asciutúra asciotúra

asciúza alciúza

asciuzàre , vrb Definition cricare, arregòllere ascruza, àstulas de linna Etymon srd.

ascòrtza alcòrtza

ascósu , agt Definition chi faet àscamu, a gana lègia Synonyms e antonyms afastiadori, ascamile, ascamosu, ascherosu, coniosu, ghelestiosu, ischifosu, pullinu, stogumosu Etymon srd. Translations French nauséabond English loathsome Spanish asqueroso Italian nauseabòndo German ekelhaft.

àscra àlcia

ascradúra , nf Definition su ascrare Synonyms e antonyms isascradura Etymon srd.

ascràre , vrb Definition coment’e fàere a tzirbisas, fàere o bogare a ascras, segare a isastuladura / aera ascrada = neta a tretos Synonyms e antonyms isascrare Sentences s'àghera fit minetandhe traschias, ascrandhe sas nues madricadas ◊ sas sirenas de sa zustíssia ascrabant sa mudesa de s'intríghinu, sa die de totu cussas mortes ◊ zuchiat sa cara ascrada dae su fàdicu Etymon srd.

ascrarúza , nf Definition isascruzadura, àstulas, sa linna (grussa) comente essit a biculedhos (in su tretu de sa segada) segandhodha a segure Synonyms e antonyms alciuza, asciola, àstua, doladu, gliesca Etymon srd.

ascrigiòla , nf Definition ascruza minuda, fini Synonyms e antonyms alciuza, asciola, gliesca Sentences su múciu de s'àrvore est prenu de nodos e de ascrigioledhas.

ascriósu aschiósu

ascròne , nm Definition ascra manna de truncu de mata isperrau po ammontare barracos Synonyms e antonyms perrone Sentences s'ascra o ascrone fut unu cambu mannu e ladu de linna de íliche o de cherchi imbarau in ghenna de coile po cungiare (F.Vella).