àrridu , agt Definition nau de cosa, chi no aguantat a dha indrúchere, chi si segat po dh'atrotigare fintzes pagu pagu, chi est tzacarrosu; nau de gente, unu chi no faet a dhi nàrrere nudha ca s'inchietat luego, arrespondhet male, a tzérrios / pane à., linna, terra à.; boghe à. = genia de boxi arta, forte, scrillitosa, ma no tanti grussa; à. che bidru Synonyms e antonyms adustu, allilliradu, asciutu, assicorrau, círdinu, fracadinu, sicu, tzacarrosu | ctr. modhe, lentu Sentences su panevresa, ca est àrridu, durat carchi mese ◊ sa cosa àrrida si segat dereta ◊ sa canna de su trigu fuit tosta e àrrida, de messare 2. za ses àrridu, oe, chi no faghet a ti nàrrere nudha: mih no ti seghes, mih!… Surnames and Proverbs smb: Arridu Etymon ltn. *arridus Translations French croquant English crisp Spanish tostado, seco Italian croccante German knusperig.

asciútu , agt: assutu, isciutu Definition chi no portat abba (prus che àteru a fora), o chi ndhe portat tropu paga (nau de cosa de papare); nau de su tempus, de die, sumana, chi no est proendho, no proet / a./c. si manígiat fintzes coment'e pps. de asciutare Synonyms e antonyms adustu, àrridu, asciugu, asciutau, isciutorau, issucu, sicu | ctr. ifustu, inciustu, modhoricanu, sciustu / abbosu Idioms csn: manigare a s'assuta, a s'asciutu = papai pani aungiali, sentza de ingaúngiu; èssiri intra friscu e asciutu = irmurtidu; assutu che linna (nadu de cosas de manigare)= chi no zughet sutzu, chi no est abbosu nudha; istare o èssere in assutu = chentza abba, chentza umidore Sentences sos trastes chi as istérridu in su sole sunt assutos ◊ sa terra est assuta ca est de meda chentza pròere ◊ zuto sa buca assuta ◊ custa pira est assuta che linna ◊ est faghindhe tempus assutu ◊ bella die assuta, mih, pro collire olia! ◊ sa melaghidonza est unu frutuàriu assutu 2. che so assutu a fortza de cantare! 3. su mere meu màndhigat chivarzu a s'asciuta ◊ bi ndhe at chi ant campadu a pane asciutu 4. si setzit in su fogu a si asciutare e daghi si est asciutu si ndh'est pesadu Surnames and Proverbs smb: Assuttu Etymon itl. Translations French sec English dry Spanish seco Italian asciutto German trocken.

càrica 1 , nf: càriga 1 Definition figu frungia, sicada, carigada; nau in cobertantza, fàula manna; genia de làdhara o ladamíngiu de is molentes / min. carighedha, carighita; èssere a una càriga (nadu de unu)= imbriagu pérdiu Synonyms e antonyms fàula Sentences sa figu cota meda la sighint a sicare a càriga ◊ apo mandhigadu totaganta die cun ses dinaris de càriga cana ◊ sa càriga, si est bene costoida, si tucorat, si faghet bianca nida ◊ sa ficu niedha est belle che totu càrica Surnames and Proverbs smb: Cariga Etymon ltn. carica Translations French figue sèche English dried fig Spanish higo seco Italian fico sécco, appassito German getrocknete Feige.

insicurídu , agt Definition coment'e sicau, làngiu Synonyms e antonyms addrommigadu, assichillonau, sicu / insichinidu, marriu, scalarxiu Translations French sec English withered Spanish seco, acartonado Italian risecchito, incatorzolito German trocken, eingeschrumpft.

iscarrídu , pps, agt: iscarriu Definition de iscarrire; chi est làngiu làngiu, chentza prupa Synonyms e antonyms gàlinu, scarritzinu, schirriolu, sicadinu, sicanzu 2. candho miro su càvanu iscarridu de cussu criu m'istremutit sa pedhe! ◊ est una fémina istrízile e iscarrida Scientific Terminology zcrn Translations French sec, squelettique English rye Spanish enjuto, seco Italian segaligno German roggenartig.

muràche , nm Definition muru de pedra assentada chentza impastu; a logos fintzes nuraghe Synonyms e antonyms muragadha, murubbullu / nurache* Sentences at tancau sas cussorjas a muraches ◊ si est pasau in d-unu murache Translations French mur de pierres sèches English dry wall Spanish muro en seco, tapia Italian muro a sécco German Trockenmauer.

sicadínu , agt: sicadrinu, sicalinu, sicarinu, sicatinu Definition nau de ccn. po sa genia de carena, chi portat pagu prupas, chi est fine, cannàile; nau de mata, chi no faet sida meda, chi est coment'e patindho sicore, pagu créschia, chi est sugeta a patire sicore Synonyms e antonyms gàlinu, iscarridu, scarritzinu, schirriolu, sicanzu | ctr. grassu, introssiu Sentences sos massàgios, sicarinos, su chito sunt móvidos cun sa bértula a codhu e cun sa soga a chircare sos boes ◊ macari sicatinu potiat che boe e travaglianne si mustraiat su primu de totucantos 2. is matas sicadinas no faint umbra bona ◊ ispigas sicadrinas chi cuant in sas chesvas sas raigas turmentadas de sidis ◊ chi sa bíngia est bècia si lichidit su fundu seghendindi sa linna sicadina, is cotzinas Scientific Terminology zcrn Etymon srd. Translations French sec, maigre English wiry Spanish enjuto, seco Italian segaligno German dürr.

sicàdu , pps, agt: sicau, sigau Definition de sicare Synonyms e antonyms sicu 2. toca, immoi donamí a bufai ca portu sa buca e su gúturu sicaus che sa linna! ◊ ita annada de caristia: su logu est totu sicau! Translations French séché, desseché English barren, dried (up) Spanish seco Italian seccato, disseccato, inaridito German getrocknet, ausgetrocknet, ausgedörrt.

sícu , agt, pps, nm: sigu Definition chi no portat prus abba; nau de erba o matedu, chi at pérdiu totu s'abba e po cussu est mortu; nau de un'arremu de sa carena, chi no portat prus fortza, chi est acancarronau, igragalau, chi no ndhe serbit prus, ma nau de totu sa carena, chi est làngia, marria meda, chentza fortzas, o nau de su chi unu provat, chi est totu ispantau, dispràxiu meda Synonyms e antonyms adustu, àrridu, asciutu, sicau / aggrauncidu, rentesu / trassidu | ctr. birde, friscu 1, ifustu Idioms csn: rana, píbera de sicu = chi crescit foras de s'àcua; pumatas de sicu = sentza de acuai prus, una borta chi anti pigau; sicu che linna (nadu de zente) = chi est làngiu meda, marriu; fàghere in sicu (nadu de cosa prantada) = chi crescit sentza de dh'acuai; berbeghes sicas, titas sicas = chi no sunt boghendhe prus late; èssere in sicu = abarrai in su sicu, sentza de àcua, no tènniri àcua; tempus de sicu = tempus de sicore, tempus meda chentza pròere; no bastare ne birde e ne sicu = nudha, consumai totu, tropu; unu corpu sicu = unu ebbia (ma chi at fatu totu s'efetu chi si depiat fàghere); avb. a sicu = candu (ccn. cosa) est sicada Sentences abba s'ortu ca est totu sicu! ◊ sa linna sica tenet prus de sa frisca ◊ sa figu candho est bene sica si costoit 2. sos bratzos nostros si sunt sicos candho azis fatu a trumas sa tucada ◊ s'iscanzant tancadas laras fritas in risos chi s'ierru aiat sicu ◊ sa rosa si est sica in su ratu ◊ sa funtana si ch'est sica ◊ si aiat próidu, su riu no si fit sicu 3. un'ominedhu portat sa manu sica ◊ so abbarradu sicu candho apo ischidu chi fit mortu s'amigu meu ◊ sa manu sica giutat, prima de fàghere cussu dannu! ◊ zughet unu lados de sa carena sicu ◊ ndh'est rutu a malàidu e no bi est sanadu prus: pro cussu est sicu che linna ◊ sa limba sica, innantis de nàrrere male de s'àteru! ◊ bae e tribàglia, mandronatzu, no ses sicu! 4. dae tríulas semus in sicu, sentza bi tènnere unu ticu de abba ◊ cussa cosa est totu in sicu: cheret abbada ◊ in custa domo no che abbastat ne birde e ne sicu mancari che intret riu bogadu! ◊ si su basolu noche lu manigamus a friscu no ndhe tenimus a sicu, ca est pagu Surnames and Proverbs smb: Siccu Etymon ltn. siccus Translations French sec, desséché English dried (up) Spanish seco Italian sécco, disseccato, inaridito German trocken, ausgedörrt, dürr, ausgetrocknet.

«« Search again