Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

acocoàdu , pps, agt: acocoau Definitzione de acocoare; chi est pitichedhu de carena, chi paret unu cocoi, unu tzintzigorru, fintzes chi est allorigau che cocoi Sinònimos e contràrios bàsciu 1, minoredhu, pitiarredhedhu 2. colorus acocoaus gosant tébidu soli Terminologia iscientìfica zcrn Tradutziones Frantzesu petit de taille Ingresu little Ispagnolu bajo, pequeño Italianu piccolino Tedescu klein.

bàralu , agt Definitzione chi est bascitedhedhu, minore meda de carena Sinònimos e contràrios bagatu, bàrrinu, curtzete | ctr. giganti, longarione Frases a los vídere ambos duos fit che a pònnere unu gigante chin d-unu de cudhos ominedhos bàralos de sas domos de gianas Terminologia iscientìfica zcrn Tradutziones Frantzesu petit Ingresu short Ispagnolu bajo Italianu basso di statura Tedescu klein.

bàsciu 1 , agt, nm: bassu Definitzione nau abbaidandho sa cosa in su sensu de s'artària, chi est pagu artu, curtzu, chi no est meda; nau de calecun'àtera cosa, chi est paga; nau de cosa po su valore, chi balet pagu; in is domos, logu in fundhu a chistire provistas, logu po istare o àteru a paris de s'orruga; in is sonetes a manu, tastu, e boghe grussa in is cuncordos cantandho / min. basciotu, bascitu, basciotedhu, bassedhu, bassitedhu, bassitedhedhu Sinònimos e contràrios acocoadu, minoredhu / frundhagu | ctr. artu Maneras de nàrrere csn: faedhare a peràulas bàscias = a iscusi, de no si fai intèndiri; nàrrere una Missa bassa = chentza la cantare; genti bàscia = zentichedha, de pagu zudu, metzana; mellus a s'istorrai de is àcuas bàscias chi no de is àcuas altas = menzus a furriare dae s'oru chi no dae mesu (candho si cumprendhet de àere irballadu, menzus luego chi no tempus addainanti); bàsciu e contra = is duas boghes (o "mascu e fémina") e duos ómines chi faendho sa boghe acumpàngiant is poetas de parcu intreverandhosi apare in sa pausadedha chi faet chie est cantandho Frases de carena est un'ómine bassu ◊ sos montes de sa Sardigna sunt bassos ◊ chie est bassu no lompet a in artu ◊ su prus artu fut Lipedha, su prus bàsciu Cracàngiu 2. cun custa lughe goi bassa no faghet a cosire ◊ su fogu cheret muntesu a frama bassa candho sa padedha at pesadu su bullu ◊ muntènela bassa, cussa televisione, ca bi at zente drommida! ◊ custa est cosa chi si bendit a prétziu bàsciu 3. teniat sa cosa in su bàsciu ◊ biviant in d-unu bàsciu ◊ teniaus unu bàsciu po mangasinu 4. su sonete giughet su sonu de baranta oto bàscios chi est totu a madreperlas fioridu Sambenados e Provèrbios smb: Basciu, Bassu / prb: artos e bàscios intrant a ballare! Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu petit Ingresu short Ispagnolu bajo Italianu basso Tedescu niedrig, klein.

minoredhédhu , agt Sinònimos e contràrios minoredhutzu, pirrichininiu Tradutziones Frantzesu très petit Ingresu very small Ispagnolu muy pequeño, minúsculo Italianu piccolíssimo Tedescu sehr klein.

minoríle , agt Definitzione chi est minore, unu pagu piticu Sinònimos e contràrios minorache, minudu, picochile Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu minuscule Ingresu small, tiny Ispagnolu minúsculo Italianu minùscolo Tedescu sehr klein.

minudedhédhu , agt Definitzione min. de minudu, chi est piticu meda Sinònimos e contràrios pichininiu, pirrichininiu | ctr. debberone, maduru, mannu Tradutziones Frantzesu tout petit, minuscule Ingresu tiny Ispagnolu minúsculo Italianu piccolino, minùscolo Tedescu sehr klein.

minúdu , agt, nm: minúgiu, minuju, minutu Definitzione chi tenet pagu mannària, piticu meda, chi si biet pagu; foedhandho de dinare (e nau prus che àteru pl.), muneda de petzadura pitica Sinònimos e contràrios minore, minuncu, pitichedhu / franchitu | ctr. debberone, maduru, mannu Maneras de nàrrere csn: bestiàmini m. = berbeghes, porcos, crabas; suore m. = sinnale malu de maladia, suore fine fine comente ndhe ponet sa frebba o àtera maladia (su de sa pelea essit fintzas a butios maduros); fàghere a m. = arrogai o segai a piticu, fai sa cosa pitichedhedha, a arrogus piticus; comporare, bèndhere sa cosa a sa minuja, a sa minuda = in cantidade minore, a pagu a pagu; zúghere dinari in minudos = portai dinai scapu Frases sa criatura bibet a súrbias minutedhas ◊ in sa conchedha sua tropu minuta bi ventulaiant arriscos de iscontzare totu ◊ ses minujedha e bella ◊ animales minúgios bivent in su ortigu ◊ sa gardanera est unu puzone minuju ◊ giuches ocredhos tunnos e minutos ◊ ajaja est minuja e lépia che foza 2. pro comporare cosa paga bi cheret dinari in minudos ◊ a francu francu, tantos minudos frommant sos maduros! 3. sa peta fàghela a minudu, gai l'agatant pronta a leare ◊ no cumbenit a bèndhere su casu a sa minuda: menzus béndhidu totu a una borta ◊ su suore minudu mintet pore, ca est s'imbassada de sos males Sambenados e Provèrbios smb: Minudu Ètimu ltn. minutus Tradutziones Frantzesu minuscule, petit, menu, monnaie Ingresu minute Ispagnolu menudo, moneda menuda Italianu minùscolo, minuto, spìcciolo Tedescu sehr klein.

pachitzédhu , agt, nm: paghighedhu, paghitzedhu, pazichedhu Definitzione min. de pachitzu: chi est in cantidade pitichedha, de pagu contu, chi est cosa de pagu contu Sinònimos e contràrios acantedhu, agigu, aizaredhu, apenighedhu, izedhu, pachedhu, pagaredhu, pibidedhu, pódhixi, talighedhu, tzúniu / paghitu, paghitzedhedhu | ctr. meda Frases abbarrae galu unu patzichedhu inoche! ◊ cun cudhu paghighedhu s'ingrassat e si campat mes'annu Tradutziones Frantzesu assez peu Ingresu not much Ispagnolu poquito Italianu pochino Tedescu wenig, ein klein wenig.

pichícu , agt, prn: biticu, picicu, piticu, pitiu, pitzicu Definitzione chi (o unu chi) tenet pagu mannària: nau cun ironia, su foedhu podet bòllere nàrrere mannu, meda, ma fintzes própriu minore, antzis minore meda, nudha puru, fintzes segundhu ite si iat a bòllere (es.: piticu su fàmini!… = meda (nau de unu chi giai si biet ca tenet fàmene); piticu su prexu!… = pagu, própriu nudha (nau de unu chi giai si biet chi no est prexau)/ min. piticadhedhu, pitichedhedhu, pitierredhedhu, pitiedhedhu, pitiridhedhu, pitirrinchinu; famíllia pitia = cun totu is fígios minores Sinònimos e contràrios minore, minudu, picocu, pistirincu, pistiringhinu | ctr. mannu Frases s'ierru fait is dis tanti pitias chi apena orbésciu bis iscurigai ◊ est piticadhedhu aditzu si bit! ◊ su fuedhai meda fait sa dí pitia 2. at donau su bistiri a sa manna, sa rosa a sa pitica ◊ mellus a morri a pitiu po no sufriri a mannu tanti pena ◊ andat bèni po mannus e pitius 3. piticu s'arrogu de casu chi si at segau… agiummai no mi ndi lassat! Sambenados e Provèrbios smb: Pitiu, Pittiu / prb: mellus chi pràngiant is piticus chi no is mannus Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu petit, moins grand, moindre Ingresu small Ispagnolu pequeño Italianu pìccolo, minóre Tedescu klein.

pichininíu , agt Definitzione deasi piticu chi no dhue at mancu it'e bíere Sinònimos e contràrios minudedhedhu Tradutziones Frantzesu microscopique Ingresu very little Ispagnolu muy pequeño Italianu minutìssimo Tedescu sehr klein.

pitiarredhedhédhu , agt Definitzione deasi piticu chi no dhue at mancu it'e bíere Sinònimos e contràrios minudedhedhedhu, pitinninniu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu minuscule Ingresu very tiny Ispagnolu minúsculo Italianu minutìssimo Tedescu sehr klein.

piticadhédhu , agt: pitichedhedhu Definitzione chi est piticu meda, própriu pagu cosa de mannària Sinònimos e contràrios minudu, picaradhedhu, pitiarredhedhu, pitinninniu, pitirrinchinu, tzintzirichedhu | ctr. debberone, mannu Tradutziones Frantzesu très petit Ingresu very small Ispagnolu muy pequeño Italianu piccolìssimo Tedescu sehr klein.

«« Torra a chircare