Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

acabussòni 1 , nm Definitzione genia de pigione chi faet abbitu in is istagnos Sinònimos e contràrios afungaciolu, coàciu, cucumartzolu Frases me in su stani de Molentraxus agatant s'ambienti naturali sa pudha de àcua, s'acabussoni, sa púliga, is mangonis Terminologia iscientìfica pzn, poliocephalus ruficollis Tradutziones Frantzesu grèbe Ingresu little dive Ispagnolu zampullín chico Italianu tuffétto Tedescu Zwergtaucher.

acaloràda , nf Definitzione su si caentare, acalorare Sinònimos e contràrios caentada, calentada Frases su fogu fit una bellesa e donzi tantu si daiat un'acalorada a sos pes Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu échauffement Ingresu little warming up Ispagnolu calentamiento Italianu riscaldatina Tedescu Aufwärmen.

acantighédhu , nm Definitzione min. de acantu 1 Sinònimos e contràrios acodedhu, arroghedhu, incuedhu, mingulitu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu petit morceau Ingresu little piece Ispagnolu trocito Italianu pezzettino Tedescu Stückchen.

acocoàdu , pps, agt: acocoau Definitzione de acocoare; chi est pitichedhu de carena, chi paret unu cocoi, unu tzintzigorru, fintzes chi est allorigau che cocoi Sinònimos e contràrios bàsciu 1, minoredhu, pitiarredhedhu 2. colorus acocoaus gosant tébidu soli Terminologia iscientìfica zcrn Tradutziones Frantzesu petit de taille Ingresu little Ispagnolu bajo, pequeño Italianu piccolino Tedescu klein.

acodèdha, acodédhu , nm: ancodedhu, codedhu Definitzione unu bículu piticu / min. acodedhedha Sinònimos e contràrios acantighedhu, arroghedhu, arróncinu, bículu, bucone, incodedhu, incuedhu, mingulitu, pitzuedhu, tanchedhu, uchedhu Frases chi portas una pinna e un'acodedha de paperi t'iscrís s'indiritzu ◊ furànt trigu po si podi fai un'acodedhu de pani ◊ de sa buciachita ndi at bogau un'acodedhu de zigarru ◊ si fiat fatu unu bistiri cun ancodedhus de arrobba ◊ apu allichidiu un'acodedhu de arruga ◊ dhi donat su pani po andai a trabballai ma dhi arrecumandat de ndi torrai un'acodedhedha Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu petit morceau Ingresu little piece Ispagnolu trocito Italianu pezzettino, mozzicóne Tedescu Stückchen, Stummel.

agígu , nm, avb: azicu, azigu, azizu Definitzione pagu, pagu pagu de css. cosa; a trebballu, cun dificurtade Sinònimos e contràrios acantu 4, addizu, aizaredhu, atzicu, atzítzigu, izedhu, pachedhu, pachitzedhu, tzúniu Frases azicu prus addainantis bi at una buteca ◊ aispeta azigu! 2. fit dormiu, azicu nche l'amus ischidau! ◊ fit grae meda: azigu bi l'amus fata a ndhe lu pesare dae terra ◊ azizu si trateniat de erríghere candho intendhiat su chi naravat cudhu ◊ unu commo agigu dhu cumprendhet! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu peu Ingresu little Ispagnolu poco Italianu pòco Tedescu wenig.

aizarédhu, aizédhu, aizighédhu , nm, avb Definitzione unu tanti pagu pagu, un'apenedha Sinònimos e contràrios agigu, atzítzigu, izedhu, pachedhu, pachitzedhu, talighedhu, tzúniu | ctr. meda Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu un petit peu Ingresu only a little Ispagnolu un poquito Italianu pochino Tedescu wenig.

anadíglia , nf Definitzione anadighedha pitica Sinònimos e contràrios anadinca, anadisca, nadrichedha Terminologia iscientìfica pzn Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu petit canard Ingresu little duck Ispagnolu pato pequeño Italianu anatrèlla Tedescu Entchen.

apítu 1 , nm Definitzione logu in sa domo, aintru o fora, a ue si essit Sinònimos e contràrios ciapitu, cortita, passadissu Frases su bachile, s'apitu e s'arzola fint s'iscàsciu de sa zente (B.Truddaju) Terminologia iscientìfica dmo Tradutziones Frantzesu cour Ingresu little yard Ispagnolu patio, corral Italianu cortilétto Tedescu kleiner Hof.

arramalètu , nm: arramalletu, arromalletu, gromalete, ramagliete*, tramallete Definitzione matzu de frores; in calesiògiat frutu, duos o tres o prus atacaos apare: unu romagliete de cariasa, de supeva, de pira Sinònimos e contràrios màciu, màrtulu, trintzilleri Tradutziones Frantzesu petit bouquet Ingresu little bunch Ispagnolu ramo Italianu mazzolino Tedescu Sträußchen.

atzichédhu , nm: cichedhu, tichedhu Definitzione un’apenas de calecuna cosa de bufare, o fintzes de àteru, de css. cosa o fàere Sinònimos e contràrios atzicu, bucada, súrbia, tichichedhu, ticu* | ctr. meda Frases si sos ómines aiant pessau atzichedhu a s'áteru mundu aiant caminau prus zustos! Tradutziones Frantzesu un petit peu Ingresu very little Ispagnolu poco Italianu pòco pòco Tedescu bißchen.

azichédhu , nm Definitzione pagu pagu, un'apenedha Sinònimos e contràrios agigu, atzítzigu, izedhu, pachedhu, pachitzedhu, talighedhu, tzúniu Tradutziones Frantzesu assez peu, un petit peu Ingresu only a little Ispagnolu poquito Italianu pochino Tedescu bißchen.

babballúca , nf: bambaloca, bombulita, bubbalica Definitzione bubburuca o luna de sabone, ma fintzes bubburuca de freadura o iscardidura Sinònimos e contràrios bubbugiuca, bumbuglione 2. trabballendi custa cosa ti essint is babballucas coment'e bocioedhas in sa manu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bulle de savon Ingresu little soap bubble Ispagnolu burbuja de jabón Italianu bollicina di sapóne Tedescu Seifenblase.

babbucèdha , nf Definitzione min. de babbúcia; genia de animale de mare, minudedhedhu, de diferentes calidades, chi si assimbígiat a su calamaru (portat su matessi deghe farrancas) Sinònimos e contràrios prupedha, sepiedha Terminologia iscientìfica anb, sepiola rondeleti, s. vulgaris, rossia macrosoma Tradutziones Frantzesu petite seiche Ingresu little cuttlefish Ispagnolu globito Italianu seppiolina Tedescu kleine Sepie, Tintenfischlein, Kuttelfischlein.

babbúcia , nf: bubbúcia, babbutza Definitzione genia de iscarpa; genia de animale de mare Sinònimos e contràrios caciola, calòscia, pédula / sélpia Ètimu itl. babbuccia Tradutziones Frantzesu pantoufle, seiche Ingresu slipper, little cuttlefish Ispagnolu pantofla, sepia Italianu pantòfola, seppiolina Tedescu Hausschuh, Tintenfischlein.

babbullíca, babbullísca , nf: bubbulica, bubbullica, bubbuluca, bumbullica Definitzione genia de bubburuca de unu velighedhu de abba prenu de ària Sinònimos e contràrios bobbollonca, bollonca, brubbulluga, burbuida Frases de su fundu de su mari si pesat una trumma de babbullicas ◊ su mustu budhinne faet sas babbullicas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bulle Ingresu little bubble Ispagnolu burbuja Italianu bollicina Tedescu Bläschen.

badhícru , nm: badhígiu, badhigru, badhiju, badhiscru, badhixu, vadhiscru Definitzione badhe pitica, canale intremesu de duos cúcuros, badhe mala, prena de malesa / min. badhigrotu Sinònimos e contràrios bega Frases a su bentu forte sos ílighes in sos badhígios si fritint che canna ◊ in sos badhigros, si su bentu no falat incanaladu, bi daet bàrigu ◊ parent trocos de làcrimas sicas, badhiscros chi tragant sonnos mórturos (L.Loi) Terminologia iscientìfica slg Ètimu ltn. *vallic(u)lu Tradutziones Frantzesu petite vallée Ingresu little dale Ispagnolu cañada Italianu vallétta Tedescu Tälchen.

bagassèdha , nf Definitzione min. de bagassa, nau a disprétziu e po fémina piciochedha Tradutziones Frantzesu petite garce Ingresu little trollop Ispagnolu furcia, ramera Italianu sgualdrinèlla Tedescu Hürchen.

bagatínu , agt Definitzione nadu de gente, chi est pitichedhedhu de carena Sinònimos e contràrios bàrrinu, naitedhu | ctr. mannatzu Terminologia iscientìfica zcrn Tradutziones Frantzesu nain, nabot Ingresu little dwarf Ispagnolu enano Italianu nanétto Tedescu Zwerg…

balconítu , nm: barcunitu, braconitu Definitzione min. de balcone; parte de una genna chi aperit abbandha Sinònimos e contràrios ennicedhu, portellitu / cdh. balcunitu Terminologia iscientìfica dmo Tradutziones Frantzesu petite fenêtre Ingresu little window Ispagnolu ventano Italianu finestrèlla Tedescu Fensterchen.