Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

gannidúra , nf Definitzione su gannire de su cane, su istare gannindhe Sinònimos e contràrios gànnidu, túnchiu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gémissement, glapissement Ingresu whining, howling Ispagnolu gañido Italianu mugolaménto Tedescu Winseln.

ganníre , vrb Definitzione su istare a tzúnchios, nau de su cane e de su margiane; nau de gente, abboghinare po dolore forte Sinònimos e contràrios gannitare Frases in cue bi gannit su matzone a s'impudhile ◊ gannit su cane ◊ si no fit pro su gannire de carchi marjane, su mutine de cussu locu fit istatu ispantosu Terminologia iscientìfica bga Ètimu ltn. gannire Tradutziones Frantzesu glapir Ingresu to yelp Ispagnolu gañir Italianu gagnolare Tedescu winseln.

giangiulàre , vrb Definitzione su tzunchiare, su lamentu chi faet su cane candho est sufrendho meda Sinònimos e contràrios corojare, gruiri, torrunzare, turulare, tzunchiai Terminologia iscientìfica bga Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu glapir Ingresu to squeak, to howl Ispagnolu gañir Italianu guaiolare, mugolare Tedescu winseln.

órulu , nm: úrrulu Definitzione genia de gugúliu de su cane, chi abbóghinat illonghiandho sa boghe, boghes unu pagu orrorosas de àteru animale (es. margiane); boghes, gridas de gente, moida forte a súrbiu, mescamente de is bentos / pesàresi a órulos Sinònimos e contràrios abélidu, agrugu, coroju, giàngiulu, gràliu, gurrúliu, zàrulu / grida, ólchidu Frases a s'órulu de su cane fint inie aes e feras ◊ s'intendhet órulos de catedhu ◊ parent órulos de mariane famiu 2. sa bidha fit torrata unu burdellu niedhu chin prantos, órulos, protestas e minetzas ◊ l'ant piantu a órulu in sa losa Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu hurlement, glapissement Ingresu shout, squeak Ispagnolu gañido, aullido, grito Italianu urlo, guaito Tedescu Winseln, Jaulen, Schrei.

rànzida , nf Sinònimos e contràrios morrugnu, ranzera Frases pariat cane a rànzida cun ossu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu glapissement, jappement Ingresu mumbling, howling Ispagnolu gemido Italianu mugolìo, ustolìo Tedescu Winseln.

torrunzàre , vrb: torunzare, turrunzare, turunzare Definitzione giare a bíere is dentes comente faent is canes ammeletzandho de de mossigare Sinònimos e contràrios corojare, orulare, torojare, tunchiare / chensare, morrugnare 2. bi at carcunu chi turunzat e narat de no àere sorte ◊ bi at carcunu chi si turunzat e narat de no àere sorte Tradutziones Frantzesu geindre, glapir Ingresu to howl Ispagnolu gañir, gruñir Italianu mugolare Tedescu winseln.

tunchiàre , vrb: atunchiare, ciunchiare, (túncia túncia, pro túnciare = nr. tunciatúncia, protunciàre) tunciare, tzunchiai Definitzione istare o èssere a tzúnchios mescamente po dolore, maladia, ma fintzes po gosu; su si chesciare, istare a lamentu po calecuna cosa chi no andhat comente si iat a bòllere; su abboghinare de su cane candho dhu cracant Sinònimos e contràrios agemenai, bemire, chesciai, grèmmere, intzunchiai, nitzulare / muschiare, musci Frases bidèndhemi atristadu, finas sas pedras túnciant pro su dolu ◊ ruet sentza alas in terra, brujendhe, túncia túncia, cansada e chimerendhe 2. ant terrinu meda, ma túnciant pibièndhesi de no ndhe àere cantu bastat ◊ sos pòveros túnciant ca in sa partimenta de sos pagamentos sos printzipales pagant piús pagu ◊ mudu: marranu chi túncies! ◊ mancu tunciadu at Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gémir, glapir, japper Ingresu to whine Ispagnolu gemir, aullar Italianu gèmere, mugolare, uggiolare Tedescu stöhnen, winseln.

túnchiu , nm, nf: (su t. = sutúnchiu) ciúnchiu túncia, túnciu, túnghiu, tzúnchiu Definitzione genia de boghighedha coment'e a lamentu po dolore, ma fintzes po gosu, cuntentesa; sa boghe de su cane candho dh'ant atripau; cosa chi si narat a lamentu; genia de sonu lamentosu / su túnchiu de sa morte = póleu, sórriga, su sorrogu de chie est morindho Sinònimos e contràrios agémenu, ghémida, intzúnchidu, pibia, píliu / chensa, coroju, murrunzu, órulu, teroju, torunzu / múliu Frases túncios de piantu cuades istratzendhe tràmulas sicadas a s'àrvure de su coro ◊ no che lis at essidu unu túnciu ◊ si ch'est andhadu a coa bàscia, a túnciu e a murrunzu 2. finamentra innoghe sa zente est a túncia fata contra a sa mala amministrascione 3. no sempre sos túnghios de su bentu li fiacabant su sonnu (G.Piga) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gémissement, glapissement Ingresu whimpering Ispagnolu lamento, quejido, aullido Italianu gèmito, mugolìo Tedescu Stöhnen, Winseln.

turulàre , vrb Definitzione istare a tórulos, a boghes, a lamentos Sinònimos e contràrios abeliai, agruguai, agrumiai, arrulliai, borulare, corojare, gurruliai, intzunchiai, torrunzare Tradutziones Frantzesu gémir, glapir Ingresu to whimper Ispagnolu gemir Italianu mugolare Tedescu winseln.