comíntzu , nm: cuménciu, cumentu, cumentzu, cumetzu, cumintzu Definitzione sa cosa chi, o ue o candho si cumènciat, cumenciamentu de una faina, de unu tempus, de unu camminu Sinònimos e contràrios incaminada, incomínciu, incumentu, inghitzu | ctr. acabbu, finitia Frases totus improvisant cantzonis e mutetus a cumentu ◊ in donzi cosa, su comintzu est su prus difítzile ◊ bonu comintzu e menzus fine! ◊ aus pigau coment'e cuménciu òperas de cantadores Ètimu itl. comincio Tradutziones Frantzesu début Ingresu beginning Ispagnolu comienzo Italianu inìzio, princìpio Tedescu Anfang.
inghítzu , nm Definitzione su inghitzare, is primas cosas chi si faent de una faina, is primos momentos de unu tempus, de unu fatu, su primu tretu de unu camminu; genia de lobu po acapiare is cuadhos a su puntedhu po treulare / avb.: a s'i. = a su comintzu Sinònimos e contràrios comintzada, comintzu, cunviu, inghitzada, primítziu / benitu | ctr. acabbada, acabbu, finitia Frases abarrais de s'inghitzu a s'acabbu ◊ su "oi" separat s'inghitzu e sa fini de duas temporadas ◊ pintamí in su passu s'inghitzu de s'istrada giusta! ◊ su chi est istétiu a s'inghitzu un'ameletzu est una beridadi pitziosa, oi Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu début, commencement Ingresu begin Ispagnolu comienzo Italianu princìpio, inìzio Tedescu Anfang.
insemía , nf: intzimia Definitzione càusa, neghe chi faet naschire unu male, princípiu de calecunu efetu (mescamente de maladia); fintzes iscusa tanti po nàrrere, po fàere (o po no fàere) una cosa Sinònimos e contràrios ansimia, càusa, písima / abbétia, arraghèscia, atema, congiuntura, cóntia, iscóticu, iscúgia, tzemia Maneras de nàrrere csn: intzimia de… = coment'e chi…, a su postu de…; bogai intzimia = chircare iscusas; is intzimias de su partu = sinnales de comente una fémina ràida est sentida pro s'illierare Frases ita cudha bagadia… morti chen'e intzimia fatzant! 2. dhi narant cosa po tenni s'intzimia po dh'acusai ◊ no tenendu intzimia de perunu imputu, dhus iant libberaus 3. seis benius a mi pigai cun ispadas e fustis, intzimia de èssi unu bandidu (Ev)◊ intzimia de istudiare ses zogandhe! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu germe, source, principe Ingresu germ, cause, beginning Ispagnolu germen, origen, pretexto Italianu gèrme, càusa, princìpio, sìntomo, stìmolo, movènte Tedescu Ursprung, Grund.
prensípiu , nm: prentzípiu, princípiu, printzípiu, priscípiu Definitzione su cuménciu de cosas, de chistiones e fatas; genia de régula, fundhamentu (de cumportamentu morale, de isciéntzia o àteru) Sinònimos e contràrios comintzu / régula | ctr. acabbu, finitia Frases ant tentu printzípiu sas istellas, o sunt eternas totu, Sole e Luna? ◊ bonu printzípiu e menzus fine! 2. non sigast s'arrexoni de "su tallu" si cuss'arrexoni est contras a is princípius e is valoris cosa tua! ◊ cussa est una pessone de printzípios sanos, onesta ◊ si Samanta depiat lassare sa Sardinna cheriat nàrrere po issa sa morte de sos printzípios e de sas raichinas suas ◊ su cerbedhu de us ómines tenet princípius coment'e régulas de grammàtica chi no si ndhe rendhet contu Tradutziones Frantzesu commencement, principe Ingresu principle, beginning Ispagnolu principio Italianu princìpio Tedescu Anfang, Prinzip.
tèma , nf: atema, dema, tzema (sa t. = nr. satèma) Definitzione càusa, iscusa de unu male, maladia mancari no grave; fintzes prantu longu Sinònimos e contràrios ciaca, insemia, iscóticu, iscúgia, mendhea, taca 3, témiu, tzemia* Frases as collidu tema: mi pares tunconidu Tradutziones Frantzesu symptôme Ingresu illness beginning Ispagnolu principio de enfermedad Italianu difètto alla salute, princìpio di malattìa Tedescu schlechte Gesundheit, Anfang einer Krankheit.