Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

càusa , nf Definitzione cosa o fatu chi at fatu o chi faet naschire calecunu efetu; denúncia de calecuna chistione a sa giustítzia Sinònimos e contràrios insemia / crupa, neche / pretu Frases sa càusa de custu male est su malu cabu tou etotu ◊ su spitzu de cussu babballotedhu no at a èssi prus càusa de morti ◊ droga, àrculu, incidentes… totu càusa de sa tropu muneda, ca funt erricos e ispendhent 2. semus andhados in càusa e, ca tenia resone, l'apo bínchida deo Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu cause Ingresu cause Ispagnolu causa Italianu càusa Tedescu Grund.

insemía , nf: intzimia Definitzione càusa, neghe chi faet naschire unu male, princípiu de calecunu efetu (mescamente de maladia); fintzes iscusa tanti po nàrrere, po fàere (o po no fàere) una cosa Sinònimos e contràrios ansimia, càusa, písima / abbétia, arraghèscia, atema, congiuntura, cóntia, iscóticu, iscúgia, tzemia Maneras de nàrrere csn: intzimia de… = coment'e chi…, a su postu de…; bogai intzimia = chircare iscusas; is intzimias de su partu = sinnales de comente una fémina ràida est sentida pro s'illierare Frases ita cudha bagadia… morti chen'e intzimia fatzant! 2. dhi narant cosa po tenni s'intzimia po dh'acusai ◊ no tenendu intzimia de perunu imputu, dhus iant libberaus 3. seis benius a mi pigai cun ispadas e fustis, intzimia de èssi unu bandidu (Ev)◊ intzimia de istudiare ses zogandhe! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu germe, source, principe Ingresu germ, cause, beginning Ispagnolu germen, origen, pretexto Italianu gèrme, càusa, princìpio, sìntomo, stìmolo, movènte Tedescu Ursprung, Grund.

movitíva , nf Definitzione intzimia, cosa chi faet naschire o mòvere unu fatu, una chistione Sinònimos e contràrios càusa, motivu Frases ma nois a l'ischimus pro cale movitiva in Sardigna che at àpidu bandhidos meda? Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu cause Ingresu reason, cause Ispagnolu causa Italianu càusa Tedescu Grund.

tzàntara , nf: tzàntera Definitzione bregúngia manna, cosa de ndhe dèpere tènnere bregúngia / fàghere tzàntara = fàere bregúngias Sinònimos e contràrios arréula, befa, bilgonza, gutiperu, iscàranu / cdh. ciàntara Frases mi as giuradu chi mi batias a tzàntera de sa zente, ma ti ses fadhidu! ◊ cussu est sa tzàntara e su risu de su logu ◊ arratza de tzàntara custa de 'Tangentópoli', sos amministradores furendhe! ◊ semus sa tzàntara de sa bidha, petzi che brigare! 2. sa rosa de sa cussorza est diventada pubusa, ponzendhe fatu a unu feminarzu, sa tzàntara! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu risée, moquerie Ingresu scorn Ispagnolu escarnio, ludibrio, mofa Italianu ludìbrio, càusa di schérno, di derisióne, canzonatura Tedescu Spott, Gespött.