Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

acàntu 1 , nm: cànciu, ecante Definitzione parte de una cosa, unu bículu, unu pagu (fintzes de tempus), unu tanti pagu / min. acantedhu Sinònimos e contràrios arrogu, arruncu, bículu, filchinida, istallada, pitzuedhu, rúgiu 1, strónciu, tancu, ticu / iscuta / agimmai Frases at postu in sa cassarola un'acantu de abba ◊ no ti movet acantu mancu su prantu de fizos tuos! ◊ bae a frundhagu e ndhe pigas un'acantu de pisu sicu! 2. su binu est acantu durci ◊ iseta acantedhu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu morceau Ingresu piece Ispagnolu trozo, pedazo Italianu pèzzo Tedescu Stück.

cànciu , nm: acantu 1, cante 1, cantu 1, cantzu, crantu, ecante Definitzione parte de una cosa, unu pagu, unu bículu / min. cantedhu, cantighedhu Sinònimos e contràrios arrogu, arruncu, bículu, filchinida, istallada, pitzuedhu, rúgiu 1, strónciu, tancu / agimmai | ctr. totu Maneras de nàrrere csn: fàghere a cantos = arrogai; dare cosa a cantu in manu = manera de fai de chini pigat is àterus acomenti e pipius mancu bellus a si pigai sa cosa de passei etotu Frases est orrostindhe sartitzu e dolandhe a cantzu a cantzu dae s'ispidu! ◊ ses tentu in forte a névrios e miudhu ca su cantzu prus bonu ti as papau (L.Loi)◊ cun cantos de carvone iscriia subra de sas rocas ◊ candho isparabant sas minas, sos cantos de sa preda bolabant e falabant allargu ◊ sa tancadura si podet apèrrere cun unu crantu de ferru ◊ carchi unu andhet a vatire cante de abba! 2. restant de afidare luego, cun pagu frazu, ca, tantu, sa picioca puru est cant'e sola, chena parentes 3. mere limidu, lampu: a sos teracos lis daet su casu a cantu in manu! ◊ lassa chi si lu leet isse etotu su chi li serbit, no li dias sa cosa a cantu in manu, za est mannu! Ètimu ltn. canthus Tradutziones Frantzesu morceau Ingresu piece Ispagnolu trozo Italianu pèzzo, segménto Tedescu Stück.

istrúntzu , agt, nm: struntzu, ustrunzu Definitzione trotzu, orrugu de merda; persona de dispretziare, macacu, nau prus che àteru cun tzacu Sinònimos e contràrios cioco, contàciu, enzosu / babbalocu, gingiorre, scimpri, strontoni, tolondro, tontu / ischifosu Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu individu méprisable Ingresu turd Ispagnolu trozo de mierda, cabrón Italianu strónzo, persóna spregévole Tedescu erbärmlicher Kerl.

oridúra , nf Definitzione su orire, su segare sa pasta de su cumossu faendho su pane, cumenciare su pane Sinònimos e contràrios abbessiada | ctr. finidura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ébauchage, ébauche Ingresu sketch Ispagnolu el cortar un trozo de masa del amasijo para hacer el pan Italianu abbozzatura, abbòzzo Tedescu Entwurf.

oríre , vrb Definitzione fàere is oros; segare de su cumossu is panes a tèndhere, sestare su pane, cumenciare a dhu fàere Sinònimos e contràrios orivetai, orizare, orulare 1 / abbessiare | ctr. isorulare 3. sos isterzos no cherent oridos ca che ndhe ruet a terra betendhe Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ébaucher du pain Ingresu to sketch the bread Ispagnolu orillar, cortar un trozo de masa del amasijo para hacer el pan Italianu abbozzare il pane Tedescu mit der Brotvorbereitung beginnen.

rúcru , nm: arruxu, rugru, rúgiu 1, rugu, ruju 1 Definitzione donniuna de is partes de una cosa segada; una parte (pitica) de su bestiàmene, de su tàgiu Sinònimos e contràrios acantu 1, arrogu*, bículu, cabone, istallada, orrogu, pitzuedhu, tancu / fiotu, grústiu, rucrada, tropedhu Maneras de nàrrere csn: lassare una cosa, una faina, unu triballu a rugos = a mesincumentu, chentza agabbadu; faedhare a rugos = male, de no si cumprèndhere bene su chi si narat; marghinare sa cosa a ruju, mastigare a rugos = male, a cantos russos Frases altzat sa lepa unta a una manu e l'abbassat punghindhe faca a terra su rugu mezus ◊ fit mastighendhe calchi ruju de zigarru 2. unu rugu de sa robba si est iscambadu 3. sa muzere lassaiat sa faina a rúgios e leaiat sos fizos a bídere su babbu chin sos boes Tradutziones Frantzesu morceau, partie Ingresu piece Ispagnolu trozo Italianu spezzóne, pèzzo Tedescu Stück, Teil.

strónciu, strónciulu , nm: strúnciu, strúnciulu, trónciu* Definitzione bículu, orrugu de cosa, prus che àteru pane, segau a manos / segai a strónciu = nau de manera de fàere a sa grussera, chentza delicadesa e ne crabbu Sinònimos e contràrios acantu 1, arrogu, bículu, istallada, rúgiu 1, tancu | ctr. totu Frases donaisidhu unu strúnciu de pani! ◊ unu strónciu de pani e saludi po bivi in allirghia! ◊ giaunàt candu no agatàt a nemus de dhi donai unu strónciu de pani ◊ su malassortau est cumossendu ferenu po unu strónciulu de civraxu Tradutziones Frantzesu morceau, bout Ingresu piece Ispagnolu trozo Italianu pèzzo Tedescu Stück.

testíle 1, téstile , nm Definitzione orrughedhu de téula, de istrégiu de terra segau (pratu, cícara o àteru) Sinònimos e contràrios tabàciu / cicílliu, ciciu, cínciaru, tertevillu, trastighile, tzíntziri, tzíntzulu, zínzaru 1, zínzili Ètimu ltn. *testuile Tradutziones Frantzesu débris, tesson Ingresu tilefragment (kitchenware) Ispagnolu tejoleta, trozo de barro cocido Italianu còccio di tégola, di stovìglia Tedescu Scherbe.

trunchédhu , nm Definitzione crantu de linna grussu, curtzu, segau apostadamente de unu truncu po èssere prus manuíbbile; fintzes su cambu grussu de unos cantu ebrúgios Sinònimos e contràrios múciu, mulcione, trópulu, trumpedhu / runcu Frases fintzas a fàghere die in su foghile isteint tzochedhendhe su trunchedhu ◊ trunchedhus segaus a seguri 2. su càuli costumu a dhu coxinai aici, ma no pongu su trunchedhu ca est tostau Tradutziones Frantzesu bûche, tronçon Ingresu stump, log Ispagnolu ceporro, trozo Italianu céppo, ròcchio Tedescu Wurzelstock, Trommel.