balía, bàlia , nf: abbalia, valia Definitzione su bàlere, su giúghere fortza prus che àteru nau de sa carena Sinònimos e contràrios abbrétiu, ardúriu, bastantia, bidória, briu, foltza / abbaldansa, alidantza, atrevimentu, coragi, iscòcoro Maneras de nàrrere csn: leare bàlia = leare corazu, atrevimentu; àere balia = àere fortza Frases li fint manchendhe sas balias e su mischinu si lasseit andhare subra de su bancu ◊ seu caramada: no tengu balia peruna! ◊ impígnadi cun tota sa balia chi as in su chelvedhu! ◊ custu ti daet balia pro fàghere su viàgiu ◊ téteru de su fritu, no at balia de si ndhe pesare 2. balias de abbochinare e de s'imbèrghere no ndhe li colaiant prus in conca ◊ paret chi no apat mancu balia pro lu piànghere, a su fizu! Sambenados e Provèrbios smb: Balia Ètimu itl. balia Tradutziones Frantzesu verve, force Ingresu vivacity, strenght Ispagnolu valía, energía Italianu brio, energìa Tedescu Lebhaftigkeit, Energie.
fòltza , nf: fòrcia, forsa, fortza Definitzione càusa o capacidade de fàere o de cambiare calecuna cosa, unu trebballu, de fàere isfortzu, de agguantare unu pesu, de dhu mòvere o ispostare; su pòdere fàere un'ispesa, capacidade de sa volontade de lòmpere a un'iscopu, o de un'istitutzione de pigare decisiones e de dhas fàere arrespetare; sa capacidade de agguantu de unu css. materiale; corpus militare postu a giare atentzione in su logu, o fintzes àteras organizatziones / f. centrífuga = sa fortza chi, po comente si faet moliare o girare in tundhu una cosa, che dha faet essire atesu de su centru (es. sa pedra de sa frundha, fintzes una màchina in is furriadas); sa fortza contrària chi dha poderat de no si fuire, fortza centrípeta Sinònimos e contràrios balia / energia / podere / carabbineri, malaboza, zustíssia | ctr. debbilesa Maneras de nàrrere csn: bogare sas fortzas = fai fortza; intrare fortzas = pònniri fortza, donai sustàntzia; pèrdere fortza = essire prus débbile, contare prus pagu; leare fortza = essire prus forte, contare de prus; proare sas fortzas = pònniri a fai isfortzu mannu a cantu si podit; a fortza de … = fendi sa própiu cosa tantis bortas; a fortza = a podestu, a poderiu, ammarolla; fortza paris! = incidu chi si faet candho in duas o prus personas depent fàere in su matessi istante unu movimentu o fortza chi arrechedit prus capacidades de una ebbia Frases sos pitzinnos irgherrimiabant pro bocare sas fortzas ◊ custa est linna fràziga e de fortza no ndhe at ◊ nosu seus postus mali e non teneus fortzas chi bastint po arresístiri ◊ sa fortza de su bentu faghet mòere sas àrbures ◊ candho si trubbant sas fortzas de sa natura, e chie las frimmat?! ◊ màniga ca t'intrat fortzas! ◊ tra bronchita e asma no tegno fòrcia ◊ sa fortza in física si definit coment'e pesu pro ispostamentu 2. - e chie b'at? - sa fortza! - e tandho ispinghe! ◊ fit una bidhichedha chi contabat duchentas ànimas, si si poniant in mesu fintzas sos de sa fortza 3. tambene si aimus pótidu fàghere gai, ma no amus sa fortza!◊ za lu tia chèrrere istudiare, a fizu meu, ma bi cheret fortza! 4. a cojare no sunt cosas de fàghere a fortza ◊ a fortza de perricare che l'apo conchinadu! ◊ a fortza de colpus si ndi segat sa mata manna puru ◊ a fortza de abarrai cun babbu ti ses abbituada a pentzai cumenti a issu Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu force Ingresu strenght Ispagnolu fuerza Italianu fòrza Tedescu Kraft, Stärke, Streitmacht.
isúfiu , nm: isúnfiu Definitzione ària o alenu chi si bogat, nau mescamente de animales e fintzes in su sensu de fortza / leare a ccn. a isúfios = chentza crabbu Sinònimos e contràrios ispaporada, isúlfida, súfiu 1, súlidu, tzúfiu / àlchida, impita Frases aiat bidu su trenu a isúnfios, trazendhe una laghiza de vogones ◊ cussa batu mi est essida a isúfios ◊ a issa bi pranghet su coro bidindhe cudhu chena isúfiu perunu, lanzu che corru e cun sa cara groga 2. no tengu isúfiu, a fai cosa meda ◊ si est falendhe, est a punt'a mòrrere, ma de isúfiu ndhe zughet ancora! ◊ fit un'ominedhu de pagu isúfiu Tradutziones Frantzesu souffle, force Ingresu puff, strenght Ispagnolu resoplido, fuerza Italianu sbuffo, fòrza Tedescu Schauben, Kraft.