balía, bàlia , nf: abbalia,
valia Definition
su bàlere, su giúghere fortza prus che àteru nau de sa carena
Synonyms e antonyms
abbrétiu,
ardúriu,
bastantia,
bidória,
briu,
foltza
/
abbaldansa,
alidantza,
atrevimentu,
coragi,
iscòcoro
Idioms
csn:
leare bàlia = leare corazu, atrevimentu; àere balia = àere fortza
Sentences
li fint manchendhe sas balias e su mischinu si lasseit andhare subra de su bancu ◊ seu caramada: no tengu balia peruna! ◊ impígnadi cun tota sa balia chi as in su chelvedhu! ◊ custu ti daet balia pro fàghere su viàgiu ◊ téteru de su fritu, no at balia de si ndhe pesare
2.
balias de abbochinare e de s'imbèrghere no ndhe li colaiant prus in conca ◊ paret chi no apat mancu balia pro lu piànghere, a su fizu!
Surnames and Proverbs
smb:
Balia
Etymon
itl.
balia
Translations
French
verve,
force
English
vivacity,
strenght
Spanish
valía,
energía
Italian
brio,
energìa
German
Lebhaftigkeit,
Energie.
fòltza , nf: fòrcia,
forsa,
fortza Definition
càusa o capacidade de fàere o de cambiare calecuna cosa, unu trebballu, de fàere isfortzu, de agguantare unu pesu, de dhu mòvere o ispostare; su pòdere fàere un'ispesa, capacidade de sa volontade de lòmpere a un'iscopu, o de un'istitutzione de pigare decisiones e de dhas fàere arrespetare; sa capacidade de agguantu de unu css. materiale; corpus militare postu a giare atentzione in su logu, o fintzes àteras organizatziones / f. centrífuga = sa fortza chi, po comente si faet moliare o girare in tundhu una cosa, che dha faet essire atesu de su centru (es. sa pedra de sa frundha, fintzes una màchina in is furriadas); sa fortza contrària chi dha poderat de no si fuire, fortza centrípeta
Synonyms e antonyms
balia
/
energia
/
podere
/
carabbineri,
malaboza,
zustíssia
| ctr.
debbilesa
Idioms
csn:
bogare sas fortzas = fai fortza; intrare fortzas = pònniri fortza, donai sustàntzia; pèrdere fortza = essire prus débbile, contare prus pagu; leare fortza = essire prus forte, contare de prus; proare sas fortzas = pònniri a fai isfortzu mannu a cantu si podit; a fortza de … = fendi sa própiu cosa tantis bortas; a fortza = a podestu, a poderiu, ammarolla; fortza paris! = incidu chi si faet candho in duas o prus personas depent fàere in su matessi istante unu movimentu o fortza chi arrechedit prus capacidades de una ebbia
Sentences
sos pitzinnos irgherrimiabant pro bocare sas fortzas ◊ custa est linna fràziga e de fortza no ndhe at ◊ nosu seus postus mali e non teneus fortzas chi bastint po arresístiri ◊ sa fortza de su bentu faghet mòere sas àrbures ◊ candho si trubbant sas fortzas de sa natura, e chie las frimmat?! ◊ màniga ca t'intrat fortzas! ◊ tra bronchita e asma no tegno fòrcia ◊ sa fortza in física si definit coment'e pesu pro ispostamentu
2.
- e chie b'at? - sa fortza! - e tandho ispinghe! ◊ fit una bidhichedha chi contabat duchentas ànimas, si si poniant in mesu fintzas sos de sa fortza
3.
tambene si aimus pótidu fàghere gai, ma no amus sa fortza!◊ za lu tia chèrrere istudiare, a fizu meu, ma bi cheret fortza!
4.
a cojare no sunt cosas de fàghere a fortza ◊ a fortza de perricare che l'apo conchinadu! ◊ a fortza de colpus si ndi segat sa mata manna puru ◊ a fortza de abarrai cun babbu ti ses abbituada a pentzai cumenti a issu
Etymon
itl.
Translations
French
force
English
strenght
Spanish
fuerza
Italian
fòrza
German
Kraft,
Stärke,
Streitmacht.
isúfiu , nm: isúnfiu Definition
ària o alenu chi si bogat, nau mescamente de animales e fintzes in su sensu de fortza / leare a ccn. a isúfios = chentza crabbu
Synonyms e antonyms
ispaporada,
isúlfida,
súfiu 1,
súlidu,
tzúfiu
/
àlchida,
impita
Sentences
aiat bidu su trenu a isúnfios, trazendhe una laghiza de vogones ◊ cussa batu mi est essida a isúfios ◊ a issa bi pranghet su coro bidindhe cudhu chena isúfiu perunu, lanzu che corru e cun sa cara groga
2.
no tengu isúfiu, a fai cosa meda ◊ si est falendhe, est a punt'a mòrrere, ma de isúfiu ndhe zughet ancora! ◊ fit un'ominedhu de pagu isúfiu
Translations
French
souffle,
force
English
puff,
strenght
Spanish
resoplido,
fuerza
Italian
sbuffo,
fòrza
German
Schauben,
Kraft.