Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

abbía , prep: abbias, avia Definitzione a bia a = a cara a…, a bia de…, fache a… / èssere abbia a carrela = abbertu in campu, de unu totu Sinònimos e contràrios cada 1 Frases sos coros nostros sunt abbia a su Segnore ◊ sunt annenne abbias de sa domo ◊ isse si movet abbia de s'intrada e deo sigo ifatu ◊ benide a dresta, abbia de sa riba cun nois a su passu ue podet andhare zente bia Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu vers Ingresu towards Ispagnolu hacia Italianu vèrso Tedescu gegen, nach.

asserilàu , pps, agt: assirilau Definitzione de asserilare; chi est làngiu meda, nau de porcu chi giughet gremes Sinònimos e contràrios lagnu, marriu Tradutziones Frantzesu infesté de vers, plein de vers Ingresu wormy animal Ispagnolu animal verminoso Italianu animale verminóso Tedescu Tier voller Würmer.

bermigàre , vrb Definitzione pònnere su greme, comente faet in sa linna chi si púdrigat, bècia Sinònimos e contràrios bermire, ghermicare, ifermicare, imbremigai, infarraciai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu faire des vers, se vermouler Ingresu to become infested with worms, to get worm-eaten Ispagnolu agusanarse Italianu inverminire, tarlare Tedescu wurmig werden, wurmstichig werden.

bermíre , vrb Definitzione pònnere su greme Sinònimos e contràrios ifermicare, imbremigai, mermire, soldire Frases custa piae, custa fruta si est bermida Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu faire des vers Ingresu to verminate Ispagnolu agusanarse Italianu verminare Tedescu wurmig werden.

càda 1 , prep: cara 1 Definitzione cun sa prep. simple a, de, si ponet po inditare sa leada = cara, faci a…; po inditare unu tantu chentza pertzisione Sinònimos e contràrios abbia, allada Maneras de nàrrere csn: fiant cad'e centu = fint unos chentu; de cara…(+vrb) = apustis de…, apustis chi… Frases de un'arroca manna ororu de mari su mumusu iat pigau a bolai cad'e su soli ◊ Gesús de pressi s'est incamminau cad'e Cafàrnau ◊ andaus a cad'a Uras! ◊ s'àcua fait sa fuida cad'e mari ◊ labai, si bit unu cuadhu de cad'e bidha arribbendi! 2. de cara si seus separaus est sutzédiu custu fatu Tradutziones Frantzesu vers, environ Ingresu about Ispagnolu hacia Italianu vèrso, circa Tedescu gegen, ungefähr.

càmba 1 , nf Definitzione pesada de una cantone; versu, parte de calecuna cosa prus manna Sinònimos e contràrios pesada 1 Maneras de nàrrere csn: c. de lítera, de líbberu = una parte de una lítera, de unu líbberu (itl. capìtolo); cambas de sa murra, de su zogu a cartas = partida; c. de bestiàmine = sa parte chi unu ponet a cumone cun àteros; pàschere a c. = leare su bestiàmine a rugos, o unu per borta, a pàschere in logu inue bi at laores a manera de no fàghere dannu; no èssiri bellu mancu a c. (o cambaredha) de impicai = bonu a nudha Frases a dontzunu potent pònnere camba de cantzone ◊ in sas cantones de como sas cambas no sunt chepare: una est longa, una curtza 2. mutetu cun isterrimentu, coberimentu, a duas, tres, bàtoro cambas 3. leghèndhesi una camba de su libbredhu nche li torrabant a mente tzertas cosas 4. finidu su recatu in paberile, sa tentorja mi la paschio a camba in bidatone ◊ antigamente su pastorigare fit a giúghere a camba sos masones Tradutziones Frantzesu couplet, strophe, vers Ingresu strophe Ispagnolu estrofa Italianu stròfa Tedescu Strophe.

ifermicàre , vrb Definitzione pònnere o fàere su greme in sa cosa Sinònimos e contràrios bermigare, bermire, imbremigai, mermire, soldire Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu faire des vers Ingresu to become infested with worms Ispagnolu agusanarse Italianu invermire Tedescu wurmig werden.

ticài , vrb Definitzione nau de frutuàriu, fàere marcu, manciare, guastare, nau de gente ingòllere maladia; a logos nau de s'orrobba, pèrdere colore Sinònimos e contràrios demare, inticae, maciare | ctr. sanai / ilbiadire 2. s'olia ocannu si est totu ticada ◊ si pigais una mata bona, fintzas su frutu suu at a èssi bonu: si pigais una mata ticada fintzas su frutu suu at a èssi ticau (Ev.)◊ cussu apustis de annus emigrau ndi fut torrau a bidha cun cara mala e mesu ticau Tradutziones Frantzesu se remplir de vers Ingresu to rot Ispagnolu agusanarse Italianu bacare Tedescu anbohren.

vérsu , nm Definitzione camba o pei de cumponimentu in poesia, genia de erriga de iscritura, is prus bortas fatu de una longària precisa segundhu sa genia de poesia, segundhu su rítimu, e a manera de torrare paris cun àteru versu in s'acabbada, cun sa rima Maneras de nàrrere csn: v. topu = tropu longu, tropu curtzu, cale goi cale gai, o fintzas de no sonare bene pro s'andhata chi tenet, segundhu comente ruent sos atzentos tónicos Tradutziones Frantzesu vers Ingresu verse Ispagnolu verso Italianu vèrso Tedescu Vers.