afrísciu , nm Definizione su si adatare a su bisóngiu, a un'apretu / po afrísciu = pro netzessidade, pro su bisonzu Frasi cussa est zente de pagu afrísciu ◊ allà un'afrísciu, ita bregúngia, a isterri totu asusu de su letu po papai! Etimo srd. Traduzioni Francese faculté d'adaptation Inglese spirit of adaptability Spagnolo capacidad de adaptación Italiano spìrito di adattaménto Tedesco Anpassungsfähigkeit.

búndhu , nm: búniu Definizione ànima o fortza mala chi unu podet portare in corpus, dimóniu; genia de idea, de pentzamentu malu, de gana forte Sinonimi e contrari brusore, bundhone, codiedhu, coedhu, diàbulu, mentzitissu Modi di dire csn: pònnere b. in conca = fàghere irbariare, dilliriare; nighedhu che b. = niedhu deretu, píghidu; ponner bundhu a ccn. = fintzas pònnere imprastu, cuntentare, ponner fatu Frasi cussa fémina faghiat sa majarza, ca nachi zughiat bundhos ◊ che bardófula si zirat in tundhu che puntu de un'irribiu o chi in corpus aeret zutu bundhu ◊ fúilas sas profertas de su bundhu! ◊ su preigadore fit nighedhu chi pariat unu bundhu ◊ ih, chi t'intrighint is búnius: tui ses?! 2. sa chi li mintet bundhu in su crevedhu est su cadone chin sa ligadorza ◊ presumidos che tue in custu mundhu mai ndh'apo connotu sentza bundhu! 3. e no lu contes su chi as fatu a proa: s'istadu fit a ponner bundhu a tie t'aia dadu una proendha noa! (A.Frau) Etimo ltn. ("immundus" paret menzus de "vagabundus": in srd. "munnedha, bunnedha" che àteras peràula) Traduzioni Francese esprit malin Inglese evil spirit Spagnolo diablo Italiano spìrito maligno, demònio Tedesco Unhold.

ciàsca , nf, nm: ciascu, sciascu, tzascu Definizione cosa chi si faet o si narat tanti po erríere, a giogu, o fintzes po pigare a befa, fàere a bregúngia Sinonimi e contrari badalocu, befa, bischíglia, brúglia, ciacota, ciàschidu, ciascaria, cistu, tzigota Modi di dire csn: ite ciascu!… = arratza de divertimentu, ita spàssiu!…; (nadu de fémina) donai ciascus a unu = lassare s'ammoradu Frasi no l'ant cumpresa sa ciasca: solu tue, mala pasca, ti ndhe ses riendhe arreu! ◊ giughiat a inghíriu persones afiotadas a gridos de ciascu e befe ◊ no cretais chi est ciascu su chi seu nendi! ◊ cardampuleri, giogulanu, ti cumbidat po ti contai ciascus o po cantai a mutetus 2. sa limba sighit su destinu sou a ciascu de chie l'est istropiendhe ◊ como su trenu, a ciascu de su progressu, invece de acelerare si est arressu (L.Ilieschi) Etimo spn. chasco Traduzioni Francese blague, plaisanterie Inglese joke Spagnolo chiste, chasco Italiano barzellétta, cèlia, battuta di spìrito Tedesco Witz, Scherz.

ispíridu , nm: ispíritu, spíritu Definizione un'èssere immateriale pentzau coment'e is méngius capacidades; sa parte trans materiale de su cristianu: pl. si narat fintzes in su sensu de ànimas malas, bundhos; si narat de s'àrculu; in calecunu logu est su calagasu o mariposa / Ispíridu Santu = sa de tres Personas de sa Divinidade segundhu sa fide cristiana; ispírit'e ou = ovu abbatatu, s'oidedhu abbatadu cun túcaru fintzas a lu sòrbere Sinonimi e contrari ànima / àrculu Frasi s'ispíritu chi a totu lughe dada est pro sos Sardos guida sigura che faru luminosu in sa notada ◊ custu fit unu preíderu chi teniat su podere de che bogare sos ispíritos 2. su cristianu est batiau in nòmini de su Babbu, de su Fillu e de s’Ispíridu Santu 3. li dabat sa parte de cada disizu, fintzas azicu de ispíritu de obu chi fachiat pro s'irmurzare Traduzioni Francese esprit, âme Inglese spirit Spagnolo espíritu Italiano spìrito Tedesco Geist.

trullío , nm: turrio Definizione ànima mala, dimóniu; bentu muimui, bentu chi si movet a molinadas: dhu narant fintzes po nàrrere nisciunus / anca ti cíciat trullio! = frastimu: chi su dimóniu ti setzat a cuadhu!, chi ti ndhe pighent is dimónios! Sinonimi e contrari bulione Frasi in sas costeras su sole brincaiat che trullio imbreacu dae un'ala a s'àtera (M.Dui)◊ est gherranne a chitu partitu chin trullios minutos malos a ammasetare 2. andhet innorommala s'iscuru, su sole che imbergat sas nues chin su trulliu de sa morte! (G.Piga)◊ lis fit parada in dainantis sa pupa de unu carru, che pantarma issiu dae su trulliu de abba e bentu in cussu bortaidie Traduzioni Francese esprit malin Inglese evil spirit Spagnolo espíritu maligno Italiano spìrito maligno Tedesco böse Geister.

«« Cerca di nuovo